Η αβεβαιότητα της Τουρκίας στις σχέσεις με ΗΠΑ και Ρωσία

Ενδεικτικά – με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση του Ερντογάν με τον Ζελένσκι, η “Χουριέτ” ανέδειξε την ενδεχόμενη επιδίωξη διαμοιρασμού των φυσικών πόρων της Ουκρανίας μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, η “Μιλλιέτ” εστίασε στις ρωσικές θέσεις, ενώ η “Σαμπάχ” απόρησε για την επιλογή του Ριάντ, αντί της Κωνσταντινούπολης, ως τόπου συνάντησης Ρώσων και Αμερικανών. Εκείνο που συμπεραίνεται, είναι η ανησυχία της Τουρκίας για τη στάση του Λευκού Οίκου και η αβεβαιότητα που τη συνοδεύει.

Λαβρόφ: Έφερε μήνυμα του Πούτιν στον Ερντογάν;

Στις 24 Φεβρουαρίου συμπληρώθηκαν 3 χρόνια από την έναρξη του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας. Την ίδια μέρα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ βρισκόταν στην Άγκυρα. Παράλληλα, οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντιούνταν στο Ριάντ, ενώ ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι, επισκεπτόταν επίσης την Τουρκία.

Δύο στόχοι της επίσκεψης Λαβρόφ

Η επίσκεψη του Λαβρόφ στην Άγκυρα είχε δύο βασικά θέματα, σύμφωνα με την “Χουριέτ” και τον δημοσιογράφο Αμπντουλκαντίρ Σελβί:

• Ουκρανία: Οι διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο και οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ.
• Συρία: “Η Ρωσία προσπαθεί να εξομαλύνει τις σχέσεις με την κυβέρνηση του Άχμετ Σάρα στη Συρία και ζητά τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας. Δεν υπάρχει πρόβλημα με τον Άσαντ, αλλά αναζητούν διέξοδο”.

Όταν οι αντάρτες πλησίαζαν στην Δαμασκό στις 7 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε τριμερής συνάντηση στη Ντόχα μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, του Ιρανού ομολόγου του Αράκτσι και του Λαβρόφ. Εκεί ο Λαβρόφ διαπίστωσε ότι το καθεστώς Άσαντ βρισκόταν σε δύσκολη θέση. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, ο Λαβρόφ τηλεφώνησε στον Πούτιν και του είπε: «Τελείωσε». Ο Πούτιν επικοινώνησε με το Ισραήλ και τους προειδοποίησε να μην στοχεύσουν το αεροπλάνο του Άσαντ. Στις 8 Δεκεμβρίου, ανακοινώθηκε ότι ο Άσαντ εγκατέλειψε τη Συρία.

«Όταν ρώτησα έναν αρμόδιο αξιωματούχο αν η Τουρκία αποκλείεται από τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Ρωσίας, απάντησε: “Όχι, συμμετέχουμε σε όλες τις διαδικασίες. Γιατί νομίζετε ότι γίνονται οι επισκέψεις στο εξωτερικό και οι επαφές με ξένους ηγέτες;”, γράφει η εφημερίδα. Ο Χακάν Φιντάν δήλωσε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να φιλοξενήσει διαπραγματεύσεις ειρήνης, όπως έκανε στο παρελθόν.

Δεν ήταν μόνο ο Λαβρόφ που έδωσε πληροφορίες. Οι Τούρκοι αξιωματούχοι ενημέρωσαν επίσης τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών για όσα χρειαζόταν να γνωρίζει σχετικά με την επίσκεψη του Ζελένσκι. Αυτή είναι η ουσία της μυστικής διπλωματίας.

Έφερε μήνυμα από τον Πούτιν;

Ο Λαβρόφ συναντήθηκε τόσο με τον Φιντάν όσο και με τον Πρόεδρο Ερντογάν. Το ερώτημα είναι αν έφερε προσωπικό μήνυμα του Πούτιν προς τον Ερντογάν. Οι δύο υπουργοί, έδωσαν σημαντικά μηνύματα σχετικά με την επίλυση του πολέμου στην Ουκρανία, μέσω διπλωματικών προσπαθειών. Ο Χακάν Φιντάν ανέφερε ότι δίνουν μεγάλη σημασία στην «στοχοπροσηλωμένη προσέγγιση» της νέας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας των ΗΠΑ, ενώ ο Λαβρόφ, επανέλαβε τις «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας, όσον αφορά την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και αποκάλυψε τις αιτίες αποτυχίας των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη το 2022.

«Η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η έλλειψη ξένων στρατιωτικών βάσεων στην Ουκρανία, καθώς και η εξασφάλιση διεθνών εγγυήσεων ασφαλείας, ήταν τα κύρια σημεία της συμφωνίας» ανέφερε ο Λαβρόφ, προσθέτοντας ότι η Βρετανία εμπόδισε την υπογραφή της συμφωνίας.

Ο Φιντάν επανέλαβε τη δέσμευση της Τουρκίας να συμβάλλει στην ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία και τόνισε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να αναλάβει οποιαδήποτε βήματα που θα οδηγήσουν στην ειρήνη. Στη συνάντηση, συζητήθηκε επίσης το θέμα της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας.

Ο Φιντάν τόνισε ότι η Τουρκία πάντα υποστήριζε την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και ότι, παρά τις δυσκολίες του πολέμου, η χώρα συνεχίζει να ενδιαφέρεται για την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης. Η συνάντηση περιλάμβανε επίσης συζήτηση για τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία. Ο Λαβρόφ κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες για την παραμονή τους στη Συρία χωρίς την έγκριση της νόμιμης κυβέρνησης, λέγοντας ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες ήταν εκεί πριν την αλλαγή της κυβέρνησης και ότι οι ΗΠΑ συνέχισαν να καταλαμβάνουν πλούσιες περιοχές της Συρίας, παρά τις αντιρρήσεις.

Ο Φιντάν, από την πλευρά του, επεσήμανε την πρόοδο της Τουρκίας και της Ρωσίας για την εξεύρεση κοινών λύσεων στη Συρία, καθώς η κατάσταση στην περιοχή φαίνεται να βελτιώνεται. Ο Λαβρόφ ανέφερε ότι η Ρωσία θα υποστηρίξει θετικά οποιεσδήποτε ενέργειες στη Συρία, εφόσον είναι προς όφελος της χώρας και των κατοίκων της. Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας, Εσάντ Χασάν Σείμπανι, θα επισκεφθεί επίσης την Άγκυρα.

*** Η δεύτερη συνάντηση στη Ριάντ, που θα πραγματοποιηθεί στις 25 Φεβρουαρίου, αναμένεται να είναι κρίσιμη για την πορεία της ειρηνευτικής διαδικασίας και την αποκατάσταση των διεθνών σχέσεων.