Η Δύση θα πολεμήσει μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό!

Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με δυτικές εκτιμήσεις, οι αξιόμαχες δυνάμεις δεν υπερέβαιναν τις 6 χιλιάδες, και αυτές με προβλήματα υλικού και υποστήριξης. Σήμερα είναι αριθμητικά ο έκτος μεγαλύτερος στον κόσμο και οι χερσαίες δυνάμεις οι πιο ισχυρές στην Ευρώπη πλην Ρωσίας, αριθμητικά και ποιοτικά.

Η ανάπτυξη αυτή δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Όχι μόνο από την άποψη του μεγέθους αλλά και της ποιότητας. Για παράδειγμα, στο Νότιο Βιετνάμ οι ΗΠΑ οικοδόμησαν επίσης τον «εθνικό» στρατό αλλά ανέλαβαν οι ίδιες μεγάλο βάρος της πολεμικής σύγκρουσης. Στην Ουκρανία για πρώτη φορά στήνεται με έξωθεν βοήθεια ένας στρατός με την ικανότητα να αναλάβει εξ ολοκλήρου τη σύγκρουση σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού. Όχι απέναντι σε αντάρτες αλλά σε μια μεγάλη κρατική δύναμη. ΗΠΑ και σύμμαχοι συμμετέχουν με την καθοδήγηση, τον αθρόο εξοπλισμό και εκπαίδευση και, το πιο σημαντικό, τη διαρκή real-time επιχειρησιακή στήριξη.

Ο Μπάιντεν δεν είχε πρόβλημα να το λέει σχεδόν ευθέως: «δεν κάνουμε εμείς τον πόλεμο, εξασφαλίζουμε ότι οι Ουκρανοί μπορούν να πολεμήσουν», «ο λαός της Ουκρανίας πολεμάει για μας», «δεν πάμε σε πόλεμο, δεν στέλνουμε αμερικανικά στρατεύματα να πολεμήσουν, επιτρέπουμε στους Ουκρανούς να υπερασπιστούν τον εαυτό τους χωρίς εμείς να ρισκάρουμε».

Τα κύματα συγκρότησης του στρατού

Ο ουκρανικός στρατός αναπτύχθηκε κατά κύματα μετά το 2014. Το πρώτο κύμα ακολουθεί την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία και την ένοπλη εξέγερση στην ανατολική Ουκρανία. Το μέγεθος και ποιότητα του πρώτου κύματος, όπως επιβεβαιώνει και η οχυρωματική διάταξη, αποσκοπεί στην καταστολή των αυτονομιστών του Ντονμπάς και στην αντιμετώπιση ενδεχόμενης αμεσότερης εμπλοκής της Ρωσίας στο Ντονμπάς, όχι μιας γενικής εισβολής και πολέμου με τη Ρωσία. Αλλά οι ΗΠΑ είχαν άλλα σχέδια, ή τρώγοντας ήρθε η όρεξη.

Ακόμη και μετά τη ρωσική εισβολή και γενική επιστράτευση το 2022, στο δεύτερο κύμα που ακολουθεί κατατάσσονται κυρίως εθελοντικά. Η πολιτική ηγεσία στο Κίεβο αρχικά δεν επιθυμεί ένα γενικευμένο πόλεμο με τη Ρωσία, θέλει να τον αποφύγει, και βέβαια θέλει να διατηρήσει τα εδάφη της, που ακόμη κάθε άλλο παρά έχει χάσει οριστικά.

Είναι μετά τη ακύρωση από Κίεβο των διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη και την απάντηση της Μόσχας με την προσάρτηση των τεσσάρων περιοχών που θα λάβουν χώρα ένα τρίτο και τέταρτο κύμα το 2022-23 και 2023-24, κύματα μαζικής επιστράτευσης, ανάπτυξης νέων μονάδων, εκπαίδευσης και εξοπλισμού που θα γιγαντώσουν τον ουκρανικό στρατό.

Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει την συγκρότηση νέων χερσαίων δυνάμεων ανά περίοδο.

[*Τα 33 είναι επιθετικές μονάδες Ειδικών Δυνάμεων, Εθνικής Φρουράς, Αστυνομίας ή εφόδου του Στρατού, τα 32 συγκροτήθηκαν μετά το 2022, μερικά υπάρχουν μόνο στα χαρτιά]

Από οργανωτική άποψη το αμερικανικό εγχείρημα στέφεται με επιτυχία, σε χρόνο ρεκόρ. Ωστόσο με την πρόθυμη ή απρόθυμη υπόκλιση στην έξωθεν απόφαση να συγκροτηθεί ένας στρατός που θα είναι σε θέση να διεξάγει φιλόδοξο πόλεμο με τη ρωσική αρκούδα, ο Ζελένσκι πρακτικά δεσμευόταν να ακολουθήσει ένα δρόμο χωρίς αργότερα να μπορεί να κάνει πίσω και να υποστηρίζει με πάθος μια αυτοκαταστροφική πορεία για τη χώρα. Και για τον ίδιο;.

Το τρίτο κύμα από το 2022 μέχρι την άνοιξη 2023 δεν αποσκοπεί απλώς στην άμυνα της Ουκρανίας. Μετά την ανακατάληψη της Χερσώνας δυτικά του Δνείπερου και περιοχών σε Ντονέτσκ και Χάρκοβο το φθινόπωρο 2022, επιδίωξη των νατοϊκών που καθοδηγούν στρατιωτικά το Κίεβο είναι μια μεγάλη αντεπίθεση μέσα στο 2023. Ο μεγαλεπήβολος στόχος καθορίζει και το μέγεθος του τρίτου κύματος που απολήγει στην ουκρανική αντεπίθεση στο Νότο το καλοκαίρι 2023. Η κίνηση αποσκοπεί θεωρητικά να απελευθερώσει περισσότερα εδάφη. Για τη Δύση αποσκοπεί να καταφέρει ένα ισχυρό πλήγμα ή να βαλτώσει τη Ρωσία σε έναν πόλεμο που δεν μπορεί να κερδίσει. Αυτός άλλωστε ήταν και ο στόχος της υπόδειξης ακύρωσης των διαπραγματεύσεων στην Κωνσταντινούπολη.

Αντίστοιχο είναι για τις δυτικές επιδιώξεις και το τέταρτο κύμα από το 2023 μέχρι την άνοιξη 2024 που απολήγει στην ουκρανική αντεπίθεση στο Κουρσκ Αύγουστο 2024. Στο μεταξύ η απόκλιση ανάμεσα στις ονομαστική επιδίωξη (εκδίωξη των Ρώσων) και στην πράξη όχι μόνο αρχίζει να φαίνεται αλλά υπονομεύει την ίδια την ισχύ του στρατού και το λόγο της πανεθνικής θυσίας μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό: την άμυνα της Ουκρανίας. Η επίκληση Ζελένσκι της βελτίωσης της διαπραγματευτικής θέσης ως σκεπτικό του δυτικής έμπνευσης τυχοδιωκτισμού στο Κουρσκ που κόστισε καταστροφικά (όπως και η αντεπίθεση του 2023) αποδείχθηκε ψευδής.

Το νέο πρόβλημα που προστέθηκε σαν αποτέλεσμα των αντεπιθέσεων είναι η αδυναμία άλλων αντεπιθέσεων μετά το 2024, ενώ η αμυντική γραμμή κάμπτεται επικίνδυνα. Τα υποκατάστατα «αντεπίθεσης» που πρέπει να προσφέρει στη Δύση ώστε να συνεχιστεί η στήριξη, όπως η προσβολή ρωσικών υποδομών ή η εντυπωσιακή επίθεση σε αεροδρόμια στρατηγικών βομβαρδιστικών, δεν βελτιώνουν το αδιέξοδο που αναπτύσσεται στο πολεμικό πεδίο.

Η εγχείρηση επέτυχε, ο ασθενής αποθαίνει

Οι στρατιωτικές μονάδες με δυσκολία διατηρούν τη δύναμή τους και το αξιόμαχο που είχαν κατακτήσει με αίμα και η επιστράτευση έχει γίνει βραχνάς, κλείνοντας κυρίως τρύπες σε μια πορεία κάμψης του ουκρανικού στρατού. Η κάμψη είχε ξεκινήσει με την πρώτη αντεπίθεση στο Νότο το 2023 και έγινε κυρίαρχη έναντι της ανάπτυξης με την επίθεση στο Κουρσκ.

Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές η μηναία αριθμητική κάμψη προσωπικού αγγίζει πλέον τις 10-15 χιλιάδες το μήνα. Η κάμψη αυτή οφείλεται στη μεγέθυνση τριών παραγόντων: τις απώλειες στο μέτωπο, τη δυσκολία επιστράτευσης, τη λιποταξία. Στο ενιάμηνο του 2025 ο Γενικός Εισαγγελέας της Ουκρανίας άνοιξε 160 χιλιάδες νέες υποθέσεις λιποταξίας. Είναι 30% περισσότερες από το σύνολο του προηγούμενου διαστήματος από την έναρξη του πολέμου μέχρι τέλος 2024. Ιδιαίτερα η λιποταξία στο μέτωπο κατά κανόνα αυξάνει τις απώλειες και αυτές ενισχύουν την τάση λιποταξίας.

Η καλύτερη δημοσκόπηση του τι πιστεύει ο ουκρανικός λαός είναι η μαζική αποφυγή κατάταξης και η λιποταξία. Δεν ευθύνεται μόνο ο φόβος της κρεατομηχανής που σε μικρότερο βαθμό υπάρχει και στην αντίπαλη πλευρά. Έχει μεγαλώσει η αίσθηση ή συνείδηση ενός πολέμου που δεν είναι ακριβώς δικός τους ή είναι μάταιος, πρόβλημα που υπάρχει σε μικρότερο βαθμό στην αντίπαλη πλευρά.

Μέχρι το 2022, επειδή δεν εμπιστεύονταν τον ουκρανικό λαό, το αμερικανικό πρότζεκτ «ουκρανικός στρατός» πριμοδότησε από τη μια πλευρά την απολύτου ελέγχου συγκρότηση ειδικών δυνάμεων. Όπως φαίνεται στον πίνακα οι νέες ταξιαρχίες εφόδου, αερομεταφερόμενες, πεζοναυτών και Εθνικής Φρουράς είναι περισσότερες από τις νέες μονάδες πεζικού. Το ίδιο αμερικανικό έργο ελεγχόμενων ξένων σωμάτων έχουμε δει σε πολλές άλλες περιπτώσεις.

Από την άλλη πλευρά, πριμοδότησε τη συγκρότηση 26 Ταξιαρχιών Εδαφικής Άμυνας, 34 μέχρι το 2022 μαζί με την παράκτια άμυνα, από τις οποίες 6 μετασχηματίστηκαν σε μονάδες του τακτικού στρατού. Ήταν αρχικά μονάδες εθνοφυλακής που συμμετείχαν έφεδροι και εθελοντές, σε μεγάλο βαθμό εθνικιστές, που ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις ενός εμφυλίου, αλλά απέχουν πολύ από τις προδιαγραφές του σήμερα αναγκαίου τακτικού στρατού σε εκπαίδευση, στελεχικό δυναμικό, εξοπλισμό, υποστήριξη και αναπλήρωση. Αποτελούν όμως φθηνό αναλώσιμο «κρέας» και το 20% του στρατού που υποχρεωτικά υπολογίζει το Κίεβο.

Η τρέχουσα προέλαση του ρωσικού στρατού στο νοτιότερο άκρο στη Ζαπορίζια, πιο άνετη από κάθε άλλη περιοχή, οφείλεται και στο γεγονός ότι από τις 6 ταξιαρχίες που αμύνονται οι 4 είναι ΤΕΑ (102, 105, 108, 110). Αντίθετα, στο Ποκρόφσκ, στο Κουπιάνσκ, στην Κοσταντινίβκα και στο Σιβέρσκ που περικυκλώνονται ή κινδυνεύουν, βρίσκονται μερικές από τις ελίτ μονάδες του ουκρανικού στρατού. Οι αξιωματικοί τους στο Ποκρόφσκ γράφτηκε ότι είχαν πάρει διαταγή να διαφύγουν εγκαίρως, όπως έγινε και αλλού, αλλά το πρόβλημα είναι πλέον αν ξαναφτιάχνονται οι μονάδες.

Drones, πυροβολικό και βόμβες ολίσθησης ευθύνονται για την πλειοψηφία των απωλειών. Ο μετά το 2022 τριπλασιασμός των «μηχανοκίνητων ταξιαρχιών» που έγιναν ο κορμός των χερσαίων δυνάμεων, έγινε εφικτός χάρη στο άνοιγμα στους υποχρεωτικά επίστρατους μετά το σοκ της εισβολής.

Η παραπέρα αύξηση έχει πλέον κολλήσει από την έλλειψη εξοπλισμού και κυρίως ανθρώπινου δυναμικού. Από τις δέκα νέες μηχανοκίνητες ταξιαρχίες (155-164) που θα συγκροτούνταν από την άνοιξη 2024 με τη βοήθεια ευρωπαϊκών χωρών σε εκπαίδευση και εξοπλισμό όπως διαφημίστηκε διεθνώς, έξι μόνο συγκροτήθηκαν και επιχειρούν μέχρι σήμερα, χωρίς ακόμη να έχει καλυφθεί και για τις έξι ο απαιτούμενος εξοπλισμός. Μέρος της 155 είναι σήμερα περικυκλωμένο στο Ποκρόφσκ ενώ πριν ακόμη σταλεί εκεί είχε ήδη εκατοντάδες απώλειες (700 έως 2000 κυμαίνονταν οι εκτιμήσεις), εκτός των πενήντα που το έσκασαν κατά την εκπαίδευση στη Γαλλία. Αντίστοιχο παράδειγμα στις ειδικές δυνάμεις, από τα τέσσερα συντάγματα Ρέιτζερς κατά το αμερικανικό πρότυπο (τρομάρα τους) που θα συγκροτούνταν από το 2024, μόνο ένα λειτουργεί σίγουρα σήμερα, και αμφίβολο αν είναι «σύνταγμα».

Ο Αρέστοβιτς, αρχισύμβουλος Ζελένσκι, παραιτήθηκε το 2023 αφού παραδέχτηκε δημόσια πως ρωσικός πύραυλος που έπληξε πολυκατοικία στο Ντίπρο είχε προηγουμένως αναχαιτιστεί. Σε πρόσφατη συνέντευξη δήλωσε πως ο Ζελένσκι είναι διατεθειμένος να μειώσει το όριο επιστράτευσης στα 18 έτη και να ακολουθήσουν οι γυναίκες. Για να έχουμε μια εικόνα μεγεθών και φονικότητας του πολέμου, οι γερμανικές μεραρχίες του ανατολικού μετώπου με δεκαπλάσια πραγματική δύναμη η κάθε μια των υποδιπλάσιων σε αριθμό ονομαστικών «ταξιαρχιών» της σημερινής Ουκρανίας κάλυπταν ένα μέτωπο μόλις 3-4 φορές μεγαλύτερο. Ωστόσο ο ρυθμός απωλειών ανά μήκος μετώπου σε απόλυτα νούμερα δεν διαφέρει πολύ για τις συγκριτικά λιλιπούτειες σε μέγεθος ουκρανικές χερσαίες δυνάμεις.

Ενίσχυση της Ακροδεξιάς και καταστροφή συμβαδίζουν

Αν και δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό ήταν ουκρανική ή αμερικανική επιλογή, το βέβαιο είναι ότι οι αρχηγίσκοι φασιστικών οργανώσεων στον ουκρανικό στρατό έχουν σαφές προβάδισμα ανέλιξης. Σε αυτή την επικρατούσα αντίληψη ενός στρατού που στήθηκε όπως στήθηκε οδηγούσε μοιραία η έξωθεν απόφαση πολιτικού βιασμού να κοπούν βίαια οι γέφυρες με μια συγγενική χώρα που η μεγάλη πλειοψηφία των Ουκρανών πριν το 2014, πέραν του εθνικά ρωσικά στοιχείου, δεν επιθυμούσε εχθρικές σχέσεις.

Οι αρχηγοί του διαβόητου Τάγματος Αζόφ που καταστράφηκε στη Μαριούπολη διοικούν σήμερα ένα από τα 13 Σώματα Στρατού, και το ένα από τα δυο Σώματα της ισχυρής Εθνικής Φρουράς. Την μοιράζονται με τη μετεξέλιξη των πάλαι ποτέ Εσωτερικών Στρατευμάτων του σοβιετικού Υπουργείου Εσωτερικών. Άλλες φασιστοειδείς ομάδες και περιθωριακά στοιχεία έχουν ενταχθεί προνομιακά σε μυστικές υπηρεσίες.

Αζοφίτες και εθνικιστικές στρατιωτικές μονάδες, θα διεκδικήσουν ρόλο μελλοντικά χάρη στη θέση τους στο στρατό και στις υπηρεσίες, παρά το γεγονός ότι απολαμβάνουν περιορισμένη απήχηση ακόμη στην ουκρανική κοινωνία έξω από τις τέσσερις περιφέρειες του δυτικού άκρου της χώρας. Το χειρότερο αλλά ρεαλιστικό σενάριο είναι οι εθνικιστές να βρεθούν ισχυρή πολιτική δύναμη στο υπόλοιπο μιας ακρωτηριασμένης Ουκρανίας την οποία κατεξοχήν αυτοί οδηγούν σε ακρωτηριασμό. Ένα τέτοιο σενάριο δεν βρίσκεται εκτός των επιλογών της Δύσης που βρίσκονται στο τραπέζι.