Η δύσκολη εξίσωση του Κουρδικού – Τί δείχνουν οι καρατομήσεις Αμερικανών διπλωμάτων στην Συρία

Συγκεκριμένα, η Ουάσιγκτον μετέθεσε τρεις διπλωμάτες που εργάζονταν για τη Συρία, αφού έγινε σαφές ότι δεν συμφωνούσαν με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ Μπάρακ για την προτεραιότητα της ένταξης των δυνάμεων Κούρδων της Συρίας στην κυβέρνηση της Δαμασκού. Σύμφωνα με το Middle East Eye, οι διπλωμάτες αυτοί υπηρετούσαν στην Syria Regional Platform (SRP), που εποπτεύει την πολιτική των ΗΠΑ για τη Συρία από την Κωνσταντινούπολη, μετά το κλείσιμο της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Δαμασκό το 2012.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο διευθυντής της SRP, Νικ Γκρέιντζερ, ανώτερος αξιωματούχος της υπηρεσίας Εξωτερικών Υποθέσεων, ήταν μεταξύ αυτών που μετατέθηκαν. Αυτοί οι διπλωμάτες είχαν διοριστεί από τον πρώην συντονιστή Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Μπρετ Μακ Γκουργκ και βρέθηκαν συχνά σε αντιπαράθεση με τον Μπάρακ για τους SDF.

Ο Μακ Γκουργκ υποστήριζε ένθερμα τις δυνάμεις των SDF από το 2014 και έκτοτε, την περίοδο που η Ουάσιγκτον συνεργάστηκε με τους Κούρδους της Συρίας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Μάλιστα ήταν αυτός που έπεισε τις δυνάμεις των People’s Protection Units (YPG) να “επανα-προβληθούν” ως κύρια συνιστώσα των SDF.

Επέλεξε να παραιτηθεί, τον Δεκέμβριο του 2019, διαμαρτυρόμενος για την τουρκική εισβολή στην Βόρεια Συρία, εισβολή η οποία είχε σχεδόν γίνει σε συνεννόηση με τον Τραμπ, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε στον Λευκό Οίκο ο Τούρκος πρόεδρος, υπό άκρα μυστικότητα. Το 2021, επέστρεψε στην κυβέρνηση Μπάιντεν, ως υπεύθυνος για την Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική, στο αμερικανικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι παγίως αποτελεί “κόκκινο πανί” για την Άγκυρα!

Η Τουρκία χαρακτηρίζει το YPG, το οποίο έχει τις καταβολές του στο PKK, ως «τρομοκρατική οργάνωση», την στιγμή που η οργάνωση αποτέλεσε και αποτελεί τον κύριο σύμμαχο της Δύσης στην μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, τους τζιχαντιστές των οποίων η Άγκυρα παλαιότερα στήριζε σχεδόν απροκάλυπτα!

Στον αντίποδα, ο άνθρωπος του Τραμπ, ο Μπάρακ, γνωστός απολογητής των τουρκικών θέσεων, υποστηρίζει ότι οι SDF πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία της 10ης Μαρτίου που υπέγραψαν ο διοικητής τους Μαζλούμ Άμπντι και ο Σύρος μεταβατικός πρόεδρος αλ-Σαράα, ο “μετανοημένος” τζιχαντιστής της πάλαι ποτέ συριακής Αλ Κάιντα που ανέτρεψε το καθεστώς Άσαντ, με την βοήθεια της… Τουρκίας!

Η συμφωνία προβλέπει την ενσωμάτωση των SDF στον συριακό στρατό, υπό την εξουσία της Δαμασκού, κάτι που υποστηρίζει και η Άγκυρα για να απαλλαγεί από το “κουρδικό αγκάθι”, την στιγμή που είναι σε εξέλιξη η ιστορική διαδικασία αφοπλισμού του PKK στην Τουρκία. Όμως οι SDF έχουν κάθε λόγο να είναι δύσπιστοι για τις προθέσεις του Σαράα ότι επιδιώκει μία “δημοκρατική Συρία”, την στιγμή που οι δυνάμεις της Δαμασκού βαρύνονται με εγκλήματα και σφαγές μειονοτήτων, Δρούζων, Αλαουϊτών και Χριστιανών.

Επιπλέον, διαβάζουν διαφορετικά την συμφωνία από την Δαμασκό και την Άγκυρα: Οι ίδιοι επιδιώκουν να διατηρήσουν την αυτοτέλεια των δυνάμεων τους, των αξιωματικών και του οπλισμού τους εντός του συριακού στρατού, όχι απλώς να “απορροφηθούν” από αυτόν. Στην πραγματικότητα, η συμφωνία διαχέεται από “δημιουργική ασάφεια”, με ερώτημα που θα οδηγηθούμε αν το αδιέξοδο παραμείνει…

Καθαρίζει ο Μπάρακ!

Εκτιμάται ότι ο Μπάρακ έχει ανατρέψει τους παραδοσιακούς μηχανισμούς εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στη Συρία και τη μεγαλύτερη περιοχή του Λεβάντε, συγκεντρώνοντας μεγάλο μέρος των αποφάσεων. Ο ίδιος φέρονταν δυσαρεστημένος με τον τρόπο που ο Γκρέιντζερ είχε χειριστεί προηγούμενες συναντήσεις με Σύρους αξιωματούχους στη Δαμασκό, όπου συζητήθηκε το χρονοδιάγραμμα ένταξης των SDF στον στρατό της Συρίας.

Η απομάκρυνση των διπλωματών ήρθε ως συνέπεια των εσωτερικών συγκρούσεων στην SRP, καθώς κάποιοι αξιωματούχοι είναι πιο κοντά στη θέση του Μπάρακ για γρήγορη ένταξη των SDF στον συριακό στρατό, ενώ άλλοι θεωρούνταν πιο υποστηρικτικοί προς τις δυνάμεις των Κούρδων. Και επειδή, όπως προαναφέρθηκε, ο Μπάρακ είναι άνθρωπος του Τραμπ, μέχρι στιγμής φαίνεται να έχει το πάνω χέρι, “καθαρίζοντας” όσους διαφωνούν με την γραμμή του. Την ίδια στιγμή, οι Τούρκοι δηλώνουν ότι η υπομονή της Άγκυρας με τις δυνάμεις των SDF αρχίζει και εξαντλείται…

Τον Αύγουστο, η Άγκυρα εξέδωσε προειδοποίηση-τελεσίγραφο 30 ημερών, με τον Σαράα να συνιστά στους Τούρκους υπομονή, λέγοντας ότι το χρονοδιάγραμμα της συμφωνίας (του Μαρτίου) προβλέπει την εφαρμογή της μέχρι τον Ιανουάριο. Ο ίδιος εμφανίζεται να “παίζει καθυστερήσεις”, στέλνοντας ταυτόχρονα και προειδοποιητικά μηνύματα προς τους Κούρδους, λέγοντας σε δημοσιογράφους και διπλωμάτες, ότι η Τουρκία θα μπορούσε να ξεκινήσει στρατιωτική επέμβαση κατά των SDF. Το δε αφεντικό της ΜΙΤ, ο Ιμπραχίμ Καλίν, επισκεπτόμενος τη συριακή πρωτεύουσα, δήλωσε ότι η Τουρκία «είναι έτοιμη να παρέχει κάθε βοήθεια που χρειάζεται η Δαμασκός»

Η επικείμενη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν στη Νέα Υόρκη ίσως αποδειχτεί καθοριστική για το τι θα ακολουθήσει, καθώς αναμένεται πως ο Ερντογάν θα θίξει και το Κουρδικό, προσδοκώντας σε ένα νέο “πράσινο φως” του Τραμπ σε εισβολή στην Βόρεια Συρία, κατ’ αναλογία του 2019. Βέβαια, σθεναρός υποστηρικτής των Κούρδων είναι σήμερα και το Ισραήλ, κάτι που προφανώς ο Τραμπ υπολογίζει. Πάντως, ο Αμερικανός πρόεδρος, παρά τις αντιδράσεις του Τελ Αβίβ που δεν κρύβει την αντιπάθεια του για τον Μπάρακ, έδωσε πολύτιμη χείρα βοηθείας στον Σαράα, αίροντας τις αμερικανικές κυρώσεις στην Δαμασκό.

Τί επιδιώκει ο Ερντογάν 

Ο Ερντογάν επιδιώκει “ειρήνευση” στο κουρδικό σε Τουρκία και Συρία, καθώς η αξιωματική αντιπολίτευση (CHP, Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα) είναι ο νέος “εσωτερικός εχθρός”, με μπαράζ διώξεων στελεχών και εκλεγμένων δημάρχων του, με κατηγορίες για «διαφθορά» και «τρομοκρατία». Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι η καθαίρεση, σύλληψη και φυλάκιση του χαρισματικού δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Ερντογάν προσδοκά να ελέγξει και την ηγεσία του CHP, επιδιώκοντας να ακυρώσει το συνέδριο του και την εκλογή Οζέλ στην ηγεσία, μέσω της… ανεξάρτητης τουρκικής Δικαιοσύνης, επαναφέροντας τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στην αρχηγία του CHP, τον οποίο έχει κερδίσει σε απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, ώστε να προκαλέσει διάσπαση στους κεμαλιστές!

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Ερντογάν θέλει να αποφύγει “διμέτωπο” με τους Κούρδους και τους κεμαλιστές, εστιάζοντας αποκλειστικά στους δεύτερους. Ταυτόχρονα, εντείνει τις ρητορικές του επιθέσεις κατά του Ισραήλ, αν και στην πραγματικότητα η Τουρκία, όντας μέλος του ΝΑΤΟ και όντας η πρώτη μουσουλμανική χώρα που το αναγνώρισε, δεν έχει πραγματική διάθεση σύγκρουσης. Η αντι-ισραηλινή ρητορική λειτουργεί ως εργαλείο συσπείρωσης για τους υποστηρικτές του και ως έμμεση “νομιμοποίηση” της αυταρχικής του στροφής.

Προσελκύοντας τους Κούρδους – μέσω και του συμμάχου του Μπαχτσελί, του ηγέτη των Εθνικιστών που έφτασε να καλέσει τον Οτσαλάν να μιλήσει στο Κοινοβούλιο, ενώ ζήτησε συμμαχία Τουρκίας-Κίνας-Ρωσίας κατά του Ισραήλ(!) – επιδιώκει το κοινοβουλευτικό-κουρδικό κόμμα DEM να συναινέσει στην αλλαγή του Συντάγματος, έτσι ώστε να διασφαλιστεί άλλη μία θητεία, προφανώς η τελευταία, για τον Ερντογάν, ο οποίος επιδιώκει ένα καθεστώς όπου οι εκλογές θα έχουν μόνο προσχηματική σημασία.

Βέβαια, ούτε και η επίλυση του Κουρδικού στο εσωτερικό της Τουρκίας προχωρά, παρά τις ανακοινώσεις του PKK για τον αφοπλισμό του και μία, περισσότερο συμβολική, παράδοση οπλισμού που ακολούθησε. Κίνητρο για τις ιστορικές αναμφισβήτητα ανακοινώσεις της οργάνωσης είναι και η αποτροπή μιας νέας τουρκικής εισβολής στην Βόρεια Συρία. Την ίδια στιγμή, να σημειωθεί ότι οι SDF δεν εξαρτώνται πλήρως από το PKK, ο δε Οτσαλάν έχει πολλές ενστάσεις στην ισραηλινή στήριξη έναντι τους…