Η ειρήνη κατά Τραμπ – Ουτοπία ή πραγματικότητα;
17/10/2025
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν εξασφάλισε το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά κέρδισε τα πρωτοσέλιδα το προηγούμενο διάστημα. Όπως ανέφερε, κατάφερε να πείσει το Ισραήλ να σταματήσει τη σφοδρή του επιδρομή στη Γάζα — χάρη σε έξυπνο χειρισμό του Νετανιάχου. Επίσης, κατάφερε να πείσει τη Χαμάς να επιστρέψει όλους τους Ισραηλινούς ομήρους, ζωντανούς και νεκρούς. Κλειδί σε αυτή την επιτυχία ήταν η εμπλοκή – κυρίως – της Τουρκίας και ακολούθως του Κατάρ.
Η συμφωνία ειρήνης μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ έχει ολοκληρωθεί, αλλά δεν είναι σαφές ποια θα είναι η ειρηνευτική δύναμη, ποιοι θα χρηματοδοτήσουν την ανασυγκρότηση και ποιοι θα απαρτίζουν τη νέα διοίκηση. Παρά το γεγονός ότι αυτό δεν σηματοδοτεί “αιώνια” ειρήνη – και είναι αμφίβολο ότι θα έρθει εύκολα – ο Τραμπ αποφάσισε να ασχοληθεί ξανά με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Έχει προγραμματίσει συνάντηση με τον Πρόεδρο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο σήμερα. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι είναι “αισιόδοξος” για την παύση των εχθροπραξιών μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Αυτό θα ίσχυε αν είχε την ίδια επιρροή ή “χαρτιά” στην Ανατολική Ευρώπη, όπως στη Μέση Ανατολή.
Στη Γάζα, ο Τραμπ μπορούσε να στηριχθεί σε φιλικούς ηγέτες.
Κίνα: Η δύσκολη εξίσωση για τον Τραμπ
Στη Ρωσία, αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο πάνω στον οποίο δεν έχει κανέναν έλεγχο. Η δύναμη να επηρεάσει τον Πούτιν δεν βρίσκεται στην Ουάσιγκτον, αλλά στο Πεκίνο. Ο Κινέζος ηγέτης Χι Τσιπίνγκ παραμένει η “γραμμή ζωής” του Ρώσου ηγέτη, αγοράζοντας πετρέλαιο με έκπτωση, προστατεύοντας τη Μόσχα στη διεθνή σκηνή και παρέχοντας τεχνολογία διπλής χρήσης για τη λειτουργία του ρωσικού στρατού.
Ωστόσο, δεδομένης της απόφασης της Κίνας να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών — απαραίτητων για τεχνολογικό υλικό, κάτι που χρειάζονται οι αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας — οι πιθανότητες να συζητήσει ο Τραμπ με τον Χι για πίεση στον Πούτιν είναι χαμηλές. Στην πραγματικότητα, ο Τραμπ επανέφερε την απειλή δασμών, απειλώντας την Κίνα με 100% δασμούς, πάνω στους 30% που ήδη έχει επιβάλει. Οι δύο ηγέτες προγραμματίζουν συνάντηση στη Νότια Κορέα στο τέλος του μήνα. Θα είναι ενδιαφέρον.
Ανεξάρτητα από την πίεση μέσω Κίνας, ο Τραμπ επανήλθε στο μοναδικό πράγμα που ξέρει: την προσφορά όπλων — που είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο ο Ζελένσκι βρίσκεται σήμερα στην Ουάσιγκτον. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ανέφερε την πιθανότητα πώλησης πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία – μακράς εμβέλειας όπλα που θα μπορούσαν να αλλάξουν την ισορροπία στο πεδίο της μάχης. Κοστίζουν 2,5 εκατομμύρια δολάρια το καθένα. Αυτό σίγουρα ενόχλησε τον Πούτιν, που έχει δηλώσει ότι η προμήθεια τέτοιων όπλων από την Ουκρανία θα θεωρηθεί πρόκληση.
Όμως, χθες το βράδυ, σε τηλεφωνική συνομιλία Τραμπ –Πούτιν, ο Τραμπ φάνηκε να υποχωρεί σχετικά με την προσφορά όπλων στην Ουκρανία. Ανακοίνωσε ότι θα συναντήσει τον Πούτιν στην Ουγγαρία σε δύο εβδομάδες. Ο ηγέτης της Ουγγαρίας, Όρμπαν, αν και μέλος του NATO, είναι φιλο-ρωσικός και πρόθυμος να παίξει ρόλο “χαλάστρας” στην Ευρώπη.
Τι θα έκανε τον Πούτιν να δεχτεί μια συμφωνία;
Κανονικά, ένας ηγέτης κινείται όταν το κόστος του πολέμου — στρατιωτικό και οικονομικό — ξεπερνά τα οφέλη. Ωστόσο, ο Πούτιν δεν έχει δείξει σημάδια υποχώρησης, παρά τις συνεχιζόμενες αντεπιθέσεις της Ουκρανίας και τις κυρώσεις ΗΠΑ και ΕΕ. Η χώρα του, ωστόσο, αρχίζει να εμφανίζει ρωγμές: μειωμένα έσοδα από πετρέλαιο, αυξανόμενο πληθωρισμό και ασταθές ρούβλι.
Τον Ιούνιο, ο γερουσιαστής Γκράχαμ πρότεινε νομοθεσία που θα επέβαλε 500% δασμούς σε οποιαδήποτε χώρα αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο, κάτι που θα πλήξει αρκετούς συμμάχους των ΗΠΑ — Τουρκία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Ινδία. (Η Κίνα επίσης, αλλά δεν είναι σύμμαχος). Αυτό θα έβλαπτε σίγουρα τη Ρωσία, αλλά ο Τραμπ δεν φαίνεται πρόθυμος να προχωρήσει. Ο πραγματικός καταλύτης για να αναγκαστεί ο Πούτιν να εγκαταλείψει τον πόλεμο είναι η Κίνα. Το Πεκίνο δεν θα συνεχίσει να παρέχει κάλυψη στον Ρώσο ηγέτη αν ο πόλεμος του Πούτιν αυξήσει τις τιμές ενέργειας ή θέσει σε κίνδυνο τις παγκόσμιες επενδύσεις της Κίνας.
Ο Πούτιν έχει δηλώσει προηγουμένως ότι θα αποσύρει τα στρατεύματά του με αντάλλαγμα έδαφος. Αυτό όμως δεν εξαρτάται από τον Ζελένσκι. Σύμφωνα με την ουκρανική νομοθεσία, οποιαδήποτε αλλαγή εδάφους απαιτεί εθνικό δημοψήφισμα. Μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου, θα ήταν οι Ουκρανοί διατεθειμένοι να παραχωρήσουν έδαφος;
Ο Τραμπ μπορεί να έχει παγώσει έναν πόλεμο, αλλά είναι πολύ μακριά από το να τελειώσει έναν άλλο. Παρά την ασυνήθιστη επίδειξή του για το “dealmaking”, η ειρήνη προϋποθέτει κάτι που δεν κατανοεί: τη δικαιοσύνη. Απομένουν πολλά “χιλιόμετρα να διανύσει” ο Ντόναλντ.
