Η εκδίκηση του Μοράλες – Σάρωσε το κόμμα του με τον ίδιο στην εξορία

Την επιστροφή του στη Βολιβία προανήγγειλε ο πρώην πρόεδρος της χώρας, Έβο Μοράλες, μετά τη σαρωτική νίκη του κόμματός του, Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS), στις εκλογές της Κυριακής. Ο σοσιαλιστής Λουίς Άρτσε, πρώην υπουργός του Μοράλες που μετά το πραξικόπημα που οδήγησε στην ανατροπή του ζει εξόριστος στην Αργεντινή, συγκεντρώνει πάνω από 52% των ψήφων και εκλέγεται πανηγυρικά από τον πρώτο γύρο.

Αν και τα επίσημα αποτελέσματα δεν ανακοινώθηκαν ακόμη, ο βασικός αντίπαλος του Άρτσε, Κάρλος Μέσα, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος την περίοδο 2003-2005, αναγνώρισε την ήττα του. Ο ίδιος έκανε λόγο για «μεγάλη» νίκη του Άρτσε, του πρώην υπουργού Οικονομίας των κυβερνήσεων του Έβο Μοράλες, ο οποίος θεωρείται αρχιτέκτονας του βολιβιανού “οικονομικού θαύματος”.

Ο Μέσα ήταν υποψήφιος και στις εκλογές του 2019, το αποτέλεσμα των οποίων αμφισβήτησε, κατηγορώντας τον τότε πρόεδρο Μοράλες για νοθεία και ζητώντας επίμονα την διεξαγωγή δεύτερου γύρου. Έναν δεύτερο γύρο, στον οποίο δεν κατάφερε να περάσει ούτε τώρα, συγκεντρώνοντας μόλις το 31,5% των ψήφων, παρότι τουλάχιστον άλλοι δύο υποψήφιοι παραιτήθηκαν υπέρ του.

Τη νίκη του Άρτσε αναγνώρισε, ήδη από την Κυριακή, και η μεταβατική πρόεδρος της Βολιβίας, Τζανίνε Άνιες. Η δεξιά πρώην γερουσιάστρια, ορκισμένη εχθρός του σοσιαλιστικού κόμματος MAS, είχε αυτοανακηρυχθεί πρόεδρος, και μάλιστα χωρίς απαρτία της Γερουσίας, λίγες ημέρες μετά το πραξικόπημα που οδήγησε στην ανατροπή του Μοράλες. Τις «ειρηνικές εκλογές» της Κυριακής χαιρέτισε και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, καλώντας όλους τους βολιβιανούς πολιτικούς να εργαστούν για την «εθνική συμφιλίωση». Την ίδια ώρα, ο νικητής των εκλογών Λουίς Άρτσε εκτίμησε ότι η Βολιβία επέστρεψε «στη δημοκρατία» και ανέκτησε «την ελπίδα». Ο ίδιος ανέφερε ότι θα εργαστεί για τον σχηματισμό «κυβέρνησης εθνικής ενότητας».

Νικητής ο Μοράλες

Αυτός, ωστόσο, που πανηγύρισε περισσότερο τη νίκη είναι ο Έβο Μοράλες, ο πρώτος αυτόχθονας πρόεδρος της Βολιβίας, ο οποίος δε ήταν υποψήφιος σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Εμβληματική μορφή της λατινοαμερικάνικης αριστεράς, ο Μοράλες, από το Μπουένος Άιρες όπου κατέφυγε μετά την ανατροπή του, δήλωσε ότι «αργά ή γρήγορα, θα επιστρέψω στη Βολιβία».

Έκανε μάλιστα και πολιτική παρέμβαση, σημειώνοντας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ότι η μελλοντική κυβέρνηση θέλει να αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες δεν έχουν πρεσβευτή στη Λα Πας από το 2008. «Καλώς να έρθουν, αλλά πρέπει να μας σέβονται» είπε. Την ίδια ώρα, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα περιμένουν τα επίσημα αποτελέσματα, συμπλήρωσε, ωστόσο, ότι «ο πρόεδρος Τραμπ και οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν μετά χαράς με όποιον εξέλεξαν οι Βολιβιανοί».

Στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ο νικητής των εκλογών Άρτσε, ο οποίος υπήρξε υπουργός Οικονομίας του Μοράλες από το 2006 έως το 2017 και μετά πάλι το 2019, προέταξε το “μπολιβαριανό οικονομικό θαύμα”. Επί των ημερών του Μοράλες, άλλωστε, η Βολιβία μείωσε την εξάρτησή της από την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ και τετραπλασίασε το ΑΕΠ της με μέσο όρο ανάπτυξης 4,9% την δεκαετία 2004-2014. Παραλλήλως, μείωσε τη φτώχεια από το 60% στο 37% και την ανέχεια από το 38% στο 13%.

Φεύγουν, όπως ήρθαν 

Την ίδια ώρα, είχε απέναντί του μια μεταβατική κυβέρνηση που επέδειξε πλήρη ανικανότητα να χειριστεί την κρίση της πανδημίας, η οποία προκάλεσε τουλάχιστον 8.400 νεκρούς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Τουλάχιστον δέκα υπουργοί μολύνθηκαν από τον ιό, καθώς και η ίδια η μεταβατική πρόεδρος. Το αποκορύφωμα ήταν τον Ιούλιο, όταν η αστυνομία περισυνέλεξε περισσότερα από 400 πτώματα από τους δρόμους και σπίτια, σε όλη τη Βολιβία, μέσα σε πέντε ημέρες.

Στη διάρκεια της “θητείας” της μεταβατικής προέδρου προέκυψαν όμως και διάφορα “δημοκρατικά μπουμπούκια”, όπως ο υπουργός Υγείας Μαρσέλο Ναβάχας, ο οποίος συνελήφθη και προφυλακίστηκε τον Μάιο για μια προμήθεια συσκευών τεχνητής υποστήριξης της αναπνοής. Αφού πρώτα τις έβγαλαν ακατάλληλες για τις εντατικές της χώρας οι γιατροί, αποκαλύφθηκε ότι ήταν και υπερτιμολογημένες, καθώς αγοράστηκαν έναντι 27.683 δολαρίων ανά μονάδα, ενώ υπήρχαν προσφορές παρόμοιων μοντέλων για λιγότερα από 12.000 δολάρια.

Τι έκανε όμως η κυβέρνηση της εντελώς άγνωστης Ανιές εδώ και έναν χρόνο; Αρχικά, τον περασμένο Νοέμβριο, με την ανάληψη της προεδρίας επέτρεψε την υπερβολική βία της αστυνομίας και του στρατού, η οποία είχε επισήμως 33 νεκρούς, όλοι μετά την παραίτηση του Μοράλες. Την υπερβολική βία είχε επικρίνει και η Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Παραλλήλως, μόλις ανέλαβε την εξουσία, αναγνώρισε τον Γκουαϊδό ως πρόεδρο της Βενεζουέλας, ενώ έδιωξε από τη Βολιβία όχι μόνο τους διπλωμάτες, αλλά και τους Κουβανούς γιατρούς, τους οποίους κατηγόρησε ως υποκινητές επεισοδίων!

Τον περασμένο Μάιο, η ίδια επιχείρησε να φιμώσει τον Τύπο, επιβάλλοντας περιορισμούς, αναγκάστηκε, ωστόσο, να πάρει πίσω τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα μετά τις έντονες αντιδράσεις. Κατάφερε πάντως να ασκηθούν εκατοντάδες διώξεις σε υποστηρικτές του Μοράλες, αλλά και εναντίον του ίδιου του πρώην προέδρου για «τρομοκρατία» και «χρηματοδότηση της τρομοκρατίας». Μάλιστα ο γενικός εισαγγελέας της χώρας διέταξε την σύλληψη και την προφυλάκισή του, την ώρα που ο Μοράλες ήταν και παραμένει πολιτικός πρόσφυγας στην Αργεντινή!