Η εκτροπή του Δίμορφου από τη NASA με διαστημόπλοιο (video)

Διαστημόπλοιο της NASA, προσέκρουσε σε αστεροειδή με σκοπό να εκτρέψει τη πορεία του από την τροχιά που είχε και η ανθρωπότητα να μάθει πώς θα προστατευτεί από δυνητική μελλοντική απειλή. Το διαστημόπλοιο-καμικάζι, σε μέγεθος μικρότερο από αυτοκίνητο, έπεσε με ταχύτητα η οποία ξεπερνούσε τα 20.000 χιλιόμετρα την ώρα πάνω στον αστεροειδή, τη στιγμή που προβλέπονταν, στις 02:14 τα ξημερώματα ώρα Ελλάδας.

Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο αστεροειδής Δίμορφος, σε απόσταση περίπου 11 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, άρχιζε να μεγαλώνει σιγά-σιγά στις εντυπωσιακές εικόνες που μεταδίδονταν απευθείας από κάμερα στο σκάφος. Ήταν ευδιάκριτη η γκρίζα ακανόνιστη επιφάνεια του βράχου.

Προηγήθηκαν 10 μήνες πτήσης στο διάστημα για το Διπλό Τεστ Ανακατεύθυνσης Αστεροειδών (DART) της NASA – την πρώτη επίδειξη πλανητικής αμυντικής τεχνολογίας στον κόσμο – που προσέκρουσε με επιτυχία στον στόχο του αστεροειδούς τη Δευτέρα, στην πρώτη προσπάθεια της υπηρεσίας να μετακινήσει έναν αστεροειδή στο διάστημα. «Στον πυρήνα του, το DART αντιπροσωπεύει μια άνευ προηγουμένου επιτυχία για την πλανητική άμυνα, αλλά είναι επίσης μια αποστολή ενότητας με πραγματικό όφελος για όλη την ανθρωπότητα», δήλωσε ο διοικητής της NASA Μπιλ Νέλσον. «Καθώς η NASA μελετά το σύμπαν και τον πλανήτη μας, εργαζόμαστε επίσης για να προστατεύσουμε αυτό το σπίτι και αυτή η διεθνής συνεργασία μετέτρεψε την επιστημονική φαντασία σε επιστημονικό γεγονός, επιδεικνύοντας έναν τρόπο προστασίας της Γης».

Το DART στόχευσε το φεγγαρόφωτο του αστεροειδούς Δίμορφος, ένα μικρό σώμα διαμέτρου μόλις 530 ποδιών (160 μέτρων). Περιφέρεται γύρω από έναν μεγαλύτερο αστεροειδή 2.560 ποδιών (780 μέτρων) που ονομάζεται Δίδυμος. Κανένας από τους δύο αστεροειδείς δεν αποτελεί απειλή για τη Γη. «Εισερχόμαστε σε νέα εποχή, στην οποία δυνητικά έχουμε τη δυνατότητα να προστατευτούμε από την σύγκρουση με επικίνδυνους αστεροειδείς», συνόψισε η Λόρι Γκλέιζ, διευθύντρια πλανητικών επιστημών στη NASA.

Ο αστεροειδής Δίμορφος έχει διάμετρο 160 μέτρων και δεν εγείρει κανέναν κίνδυνο για τον πλανήτη Γη. Είναι δορυφόρος μεγαλύτερου αστεροειδή, του Διδύμου, και μέχρι τώρα έκανε πλήρη περιστροφή γύρω του σε 11 ώρες και 55 λεπτά. Η NASA θέλει να μειώσει την τροχιά κατά 10 λεπτά, με άλλα λόγια να τον κάνει να πλησιάσει τον Δίδυμο. Θα χρειαστεί αναμονή ημερών ως εβδομάδων προτού οι επιστήμονες να μπορέσουν να επιβεβαιώσουν πως η τροχιά του αστεροειδή πράγματι μεταβλήθηκε. Θα το κάνουν χάρη σε τηλεσκόπια στη Γη, που θα παρατηρήσουν την διακύμανση της τροχιάς του μικρότερου αστεροειδή γύρω από τον μεγαλύτερο μετά την πρόσκρουση.

IMPACT SUCCESS! Watch from #DARTMIssion’s DRACO Camera, as the vending machine-sized spacecraft successfully collides with asteroid Dimorphos, which is the size of a football stadium and poses no threat to Earth. pic.twitter.com/7bXipPkjWD

— NASA (@NASA) September 26, 2022

Η παρακολούθηση του αποτελέσματος

Αν και ο στόχος είναι πολύ λιγότερο θεαματικός σε σύγκριση με τα σενάρια ταινιών επιστημονικής φαντασίας όπως το φιλμ Αρμαγεδδών, αυτή η άσκηση “πλανητικής άμυνας”, που βαπτίστηκε DART (βέλος στα αγγλικά, ακρώνυμο του όρου Double Asteroid Redirection Test) σηματοδοτεί την πρώτη δοκιμή της τεχνικής αυτής. Επιτρέπει στη NASA να κάνει πρόβα για την περίπτωση που αστεροειδής εγείρει μια μέρα απειλή να συγκρουστεί με τη Γη. Τρία λεπτά μετά την πρόσκρουση, δορυφόρος μικρού μεγέθους, περίπου όσου έχει κουτί παπουτσιών, που ονομάζεται LICIACube και αφέθηκε από το σκάφος προτού γίνει η σύγκρουση, επρόκειτο να περάσει σε απόσταση 55 χιλιομέτρων από τον αστεροειδή για να συλλέξει εικόνες.

Το εγχείρημα παράλληλα θα παρακολουθείται από τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και James Webb, που επρόκειτο να εντοπίσουν το σύννεφο σκόνης ώστε να μπορέσει να υπολογιστεί η ποσότητα της ύλης που εκτινάχθηκε. Θα επιτραπεί επίσης να κατανοηθεί καλύτερα η σύνθεση του Δίμορφου, που είναι αντιπροσωπευτικός των αστεροειδών που απαντώνται συχνά, άρα να αποτιμηθεί η αποτελεσματικότητα της μεθόδου. Το ευρωπαϊκό σκάφος Ήρα, που αναμένεται να εκτοξευτεί το 2024, θα παρατηρήσει από κοντά τον Δίμορφο το 2026, για να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις της πρόσκρουσης και να μετρηθεί, για πρώτη φορά, η μάζα του αστεροειδούς.

Οι αστεροειδείς έχουν επιφυλάξει εκπλήξεις για τους επιστήμονες στο παρελθόν. Το 2020, το αμερικανικό σκάφος Osiris-Rex

παρεισέφρησε βαθύτερα από ό,τι αναμενόταν στην επιφάνεια του αστεροειδή Μπένου. Η ακριβής σύνθεση του Δίμορφου δεν είναι γνωστή μέχρι στιγμής. «Αν ο αστεροειδής αντιδράσει στην πρόσκρουση του DART με τρόπο εντελώς απρόβλεπτο, αυτό μπορεί να μας οδηγήσει να επανεξετάσουμε αν η κινητική πρόσκρουση είναι τεχνική που μπορεί να έχει γενική εφαρμογή», επισήμανε ο Τομ Στάτλερ, επιστημονικός επικεφαλής της αποστολής. Πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, οι δεινόσαυροι εξαλείφθηκαν εξαιτίας της σύγκρουσης αστεροειδούς διαμέτρου 10 χιλιομέτρων με τη Γη.

Σχεδόν 30.000 αστεροειδείς κάθε μεγέθους έχουν

παρατηρηθεί σχετικά κοντά στη Γη. Σήμερα, κανένας από τους γνωστούς αστεροειδείς δεν απειλεί τον πλανήτη μας, τουλάχιστον για τα επόμενα 100 χρόνια. Εκτός αν δεν έχει καταγραφεί ακόμα. Αυτοί που έχουν μέγεθος ενός χιλιομέτρου και πλέον έχουν καταγραφεί πρακτικά όλοι, λένε επιστήμονες. Όμως προσθέτουν ότι δεν είναι καταγεγραμμένο παρά μόλις το 40% των αστεροειδών μεγέθους 140 μέτρων και πλέον, που μπορούν να προκαλέσουν καταστροφή σε μεγάλες περιοχές.