Η εξίσωση του πολέμου Ισραήλ-Ιράν – Πέρα από τα προσχήματα

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όμως, είχε σταματήσει εδώ και χρόνια – σύμφωνα τουλάχιστον με τις επιθεωρήσεις του αρμόδιου διεθνούς οργανισμού ατομικής ενέργειας. Και η αύξηση του εμπλουτισμένου ουρανίου που παρατηρήθηκε πρόσφατα, κατά τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, δεν σηματοδοτεί πρόθεση κατασκευής πυρηνικών όπλων. Όταν, άλλωστε, είχαν πραγματοποιηθεί οι προηγούμενες ισραηλινές επιθέσεις, οι οποίες είχαν απαντηθεί προσχηματικά από την Τεχεράνη, δεν υπήρχε καν η δικαιολογία της αύξησης του εμπλουτισμένου ουρανίου. Και πιθανότατα, οι προηγηθείσες ισραηλινές επιθέσεις έπαιξαν τον ρόλο τους για να κάνουν οι Ιρανοί το νέο βήμα τους στον εμπλουτισμού ουρανίου.

Ακόμα, όμως, κι αν η Τεχεράνη αποκτήσει πυρηνικά όπλα δεν έχει περιθώριο να τα χρησιμοποιήσει για να καταστρέψει το Ισραήλ, όπως αυτό ισχυρίζεται. Το ισλαμικό καθεστώς μπορεί να είναι θεοκρατικό, αλλά έχει αποδείξει μέχρι τώρα στην πράξη ότι δεν δρα τυχοδιωκτικά. Αλλά κι αν είχε μία τέτοια τάση, δεν θα χρησιμοποιούσε ποτέ τα πυρηνικά όπλα του για να επιτεθεί στο Ισραήλ, επειδή έχει συνείδηση πως μία τέτοια επίθεση θα ισοδυναμούσε αυτομάτως με πλήρη καταστροφή του Ιράν, όχι μόνο από ισραηλινά, αλλά και από αμερικανικά αντίποινα.

Στην μη ορατή περίπτωση, λοιπόν, που η Τεχεράνη αποκτούσε πυρηνικά όπλα θα τα αποκτούσε για λόγους αποτροπής κι όχι για επιθετικό σκοπό. Κατά συνέπεια, η όλη διελκυστίνδα αφορά όχι τη χρήση πυρηνικών όπλων, αλλά τη διαπραγματευτική ισχύ και την επιρροή, που μπορεί να ασκήσει στην περιοχή μία πυρηνική δύναμη. Οι Ισραηλινοί, οι οποίοι παρανόμως έχουν κατασκευάσει δικά τους πυρηνικά όπλα, επιδιώκουν να καταστρέψουν, όχι απλώς τις όποιες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά τις ευρύτερες στρατιωτικές υποδομές του, ώστε να πάψει να αποτελεί περιφερειακή δύναμη.

Η εμμονή των Ισραηλινών με το Ιράν

Η εμμονή των Ισραηλινών με το Ιράν πηγάζει από μία απολύτως ακραία αντίληψη για το τι απειλεί την εθνική τους ασφάλεια. Πάσχουν από το σύνδρομο ότι απειλείται η ύπαρξή τους και ως εκ τούτου ότι πρέπει να καταστρέφουν κάθε αρκούντως ισχυρό αντίπαλο κράτος της Μέσης Ανατολής. Είναι αληθές ότι τις πρώτες δεκαετίες μετά την ίδρυσή του, το Ισραήλ δέχθηκε επανειλημμένες στρατιωτικές επιθέσεις από τα γειτονικά αραβικά κράτη. Από ένα χρονικό σημείο και πέρα, όμως, ειδικά μετά τη συμφωνία με την Αίγυπτο, η υπαρκτή εκείνη απειλή έπαψε να υφίσταται στην πράξη και παρέμεινε σε ορισμένες περιπτώσεις ως ρητορική. Ας μην ξεχνάμε ότι στη Μέση Ανατολή αρέσκονται σε μεγαλοστομίες.

Οι Ισραηλινοί διαχρονικά εκμεταλλεύονται στο έπακρο την ακραία ρητορική παλαιότερα του Ιράκ επί Σαντάμ και την τελευταία 20ετία του Ιράν ότι επιδιώκουν τον αφανισμό του εβραϊκού κράτους για να δικαιολογούν τις δικές του επιθέσεις. Παραβλέπουν, όμως, πως ειδικά το Ιράν, δεν έχει κάνει πράξη την απειλητική ρητορική του. Χρησιμοποιούσε “αντιπροσώπους” (Χεζμπολάχ, Χαμάς και τελευταία Χούθι) για να “τσιμπάει” και να κρατάει υπό πίεση το Ισραήλ, αλλά μέχρι εκεί. Τα πράγματα άλλαξαν με την αιματηρή επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο 2023. Αλλά κι αυτή πραγματοποιήθηκε για να τινάξει στον αέρα τις κυοφορούμενες τότε “Συμφωνίες του Αβραάμ” με τις μοναρχίες του Κόλπου. Η Χαμάς και η Χεζμπολάχ μπορεί να θέλουν να καταστρέψουν το Ισραήλ, αλλά δεν ήταν ποτέ σε θέση ούτε καν να του επιφέρουν στρατηγικό πλήγμα.

Αντιθέτως, το Ισραήλ έχει προβεί σε πολλές επιθέσεις, σαμποτάζ και δολοφονίες εναντίον των Ιρανών. Με άλλα λόγια, για δεκαετίες η εν λόγω ακραία ρητορική για καταστροφή του Ισραήλ λειτουργεί σαν επιχείρημα του Τελ Αβίβ για να δικαιολογεί τις δικές του επιθετικές ενέργειες. Αυτό συμβαίνει και τώρα. Απλώς, αυτή τη φορά, η ισραηλινή επίθεση ήταν πολύ πιο εκτεταμένη και είχε στόχο να παραλύσει τη δυνατότητα της Τεχεράνης να απαντήσει. Οι εκτελέσεις ανωτάτων στρατιωτικών και πυρηνικών επιστημόνων, ωστόσο, αποδείχθηκαν ανίκανες να παραλύσουν τις ιρανικές ένοπλες δυνάμεις.

Τρύπησαν την ισραηλινή αεράμυνα

Όπως αποδεικνύεται και από βίντεο και από μαρτυρίες αρκετοί ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι τρύπησαν τον ισραηλινή αεράμυνα, με αποτέλεσμα να προκαλέσουν όχι μόνο απώλειες μεταξύ των αμάχων (δεκάδες νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες), αλλά και μεγάλες ζημιές, εάν όχι καταστροφές, σε στρατιωτικούς στόχους (αρχηγείο της Μοσάντ, data center του ισραηλινού στρατού) και σε υποδομές (διυλιστήριο στη Χάιφα). Μπορεί το Ιράν να υφίσταται συγκριτικά μεγαλύτερες απώλειες, αλλά έχει σχεδόν δεκαπλάσιο πληθυσμό και επιπροσθέτως είναι μία μεγάλη σε έκταση χώρα, σε αντίθεση με το Ισραήλ. Άρα, έχει πολύ μεγαλύτερες αντοχές.

Αντιθέτως, το Ισραήλ δεν έχει περιθώρια για μεγάλες απώλειες, όχι μόνο λόγω μικρότερου πληθυσμού, αλλά και λόγω του γεγονότος ότι οι απώλειες διαβρώνουν την εντύπωση που καλλιεργεί διεθνώς πως είναι άτρωτο. Η αιμορραγία που έχει αρχίσει να υφίσταται το Ισραήλ είναι ο λόγος που μετά τις πρώτες ημέρες, οι αρχές απαγόρευσαν στα ΜΜΕ να μεταδίδουν πληροφορίες για τα πλήγματα που προκαλούν οι ιρανικοί πύραυλοι. Αυτός φαίνεται να είναι και ο λόγος που οι ΗΠΑ φαίνεται πως θα εμπλακούν στον πόλεμο εναντίον του Ιράν, ενώ η αρχική πρόθεση του Τραμπ ήταν να επισήμως να μείνει εκτός για να διεκδικήσει ρόλο μεσολαβητή.

Από την πλευρά του, το Ισραήλ και τα ισχυρότατα ερείσματά του στις ΗΠΑ επιδιώκουν εδώ και πολύ καιρό να παρασύρουν τους Αμερικανούς σ’ έναν πόλεμο εναντίον του Ιράν. Για την ακρίβεια, το εβραϊκό κράτος τους πίεζε να “καθαρίσουν” αυτοί για δικό του λογαριασμό το Ιράν, όπως είχε συμβεί και με το Ιράκ του Σαντάμ. Το Ισραήλ δεν απαιτεί από τις ΗΠΑ να το υποστηρίξουν, παρέχοντάς του οπλικά συστήματα και χρήματα. Απαιτεί από αυτές να βλέπουν τη γεωπολιτική συνάρτηση της Μέσης Ανατολής με τα ισραηλινά μάτια. Την αποστολή αυτή προωθεί το εβραϊκό λόμπι στις ΗΠΑ, μέσα από ένα ολόκληρο πλέγμα επιρροής των αμερικανικών θεσμών.

Έκλυση ραδιενέργειας

Όπως απέδειξαν οι μέχρι τώρα μαζικές ισραηλινές επιθέσεις, προκαλούν ζημιές, αλλά δεν είναι ικανές να προκαλέσουν καταλυτικές ζημιές και πολύ περισσότερο να καταστρέψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, επειδή αυτές είναι κατασκευασμένες στα έγκατα βουνών. Ακόμα και η περιβόητη αμερικανική διατρητική υπερβόμβα δεν είναι σε θέση να προκαλέσει καταστροφές σε βάθος μεγαλύτερο από 80-90 μέτρα. Δεδομένου πως δεν ξέρουμε ακριβώς πόσο βαθιά βρίσκονται οι εγκαταστάσεις-στόχος, ας υποθέσουμε πως τις καταστρέφουν.

Το αποτέλεσμα θα είναι η έκλυση μεγάλων ποσοτήτων ραδιενεργών υλικών, με τρομακτικές συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή. Σε μία μεγάλη περίμετρο γύρω από τον πυρηνικό σταθμό θα πεθάνουν πολλοί άμαχοι, λόγω της έκθεσης στη ραδιενέργεια. Το έδαφος θα δηλητηριασθεί για εκατοντάδες χρόνια. Εκτός αυτών, λόγω των ανέμων και αναλόγως της φοράς τους, το ραδιενεργό νέφος θα πλήξει και τις γειτονικές χώρες. Με άλλα λόγια, ο ισλαμικός κόσμος θα έχει ισχυρό λόγο να υπερβεί τις εσωτερικές αντιθέσεις του και να στραφεί με μίσος εναντίον του Ισραήλ και των ΗΠΑ, παρότι οι μοναρχίες του Κόλπου δεν έχουν τις καλύτερες σχέσεις με την Τεχεράνη.

Εάν, όμως, οι βομβαρδισμοί δεν καταστρέψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις, το πιθανότερο είναι να εξωθήσουν την Τεχεράνη να κάνει ό,τι μπορεί για να επιταχύνει την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Έχει αποδειχθεί στην πράξη, άλλωστε, ότι αυτός είναι ο δρόμος της αποτελεσματικής αποτροπής. Το παράδειγμα της Βόρειας Κορέας το αποδεικνύει. Το είχε ομολογήσει και ο πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες (Απρίλιος 2009).

Το είχε ομολογήσει και ο τότε αρχηγός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων ναύαρχος Μάϊκ Μούλεν, δηλώνοντας για την αποτελεσματικότητα αμερικανικών βομβαρδισμών: «Η στρατιωτική επιλογή πρέπει να παραμείνει στο τραπέζι. Αλλά τα αποτελέσματα αυτής θα είναι περιορισμένα. Πιστεύω ότι τα πολιτικά μέσα είναι το καλύτερο εργαλείο για την εξασφάλιση της περιφερειακής ασφάλειας» (Δεκέμβριος 2009). Ο δε τότε υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γκέϊτς είχε αναγνωρίσει δημοσίως ότι ακόμα και ο πιο επιτυχής αμερικανικός βομβαρδισμός θα καθυστερήσει την κατασκευή ιρανικών πυρηνικών όπλων το πολύ για τρία χρόνια.

Αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα

Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν οι ΗΠΑ επιλέξουν τελικώς να προχωρήσουν σε μαζικό βομβαρδισμό θα επιτύχουν μάλλον το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Οι τωρινοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί, άλλωστε, έχουν μετατοπίσει την ισορροπία στους κόλπους της άρχουσας ιρανικής ελίτ υπέρ των σκληροπυρηνικών. Η μόνη αποτελεσματική στρατιωτική λύση για την καταστροφή των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων είναι το Ισραήλ να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.

Τέτοιου είδους κλιμάκωση, όμως, είναι πολιτικά απαγορευτική. Θα προσέδιδε μία ποιοτικά διαφορετική διάσταση στην όλη κρίση με απρόβλεπτες παρενέργειες στις διεθνείς ισορροπίες. Είναι προφανές ότι εάν το Ισραήλ περνούσε το πυρηνικό κατώφλι, το γεωπολιτικό τοπίο θα άλλαζε ριζικά και συνολικά με απρόβλεπτες συνέπειες. Τότε ναι, θα ετίθετο σε αμφισβήτηση η ίδια η ύπαρξη του Ισραήλ. Ήδη, το Πακιστάν απείλησε πως εάν συμβεί κάτι τέτοιο θα χρησιμοποιήσει το δικό του πυρηνικό οπλοστάσιο για να πλήξει το Ισραήλ. Εδώ δεν είναι δύσκολο να δει κανείς την έμμεση κινεζική προειδοποίηση!

Περιττό να προσθέσουμε πως εάν το Ιράν στριμωχθεί πολύ, μπορεί να ναρκοθετήσει –δεν μπορεί να εμποδιστεί από τον αμερικανικό στόλο– και κατ’ επέκταση να κλείσει τα στενά του Ορμούζ. Δεδομένου ότι από εκεί διέρχεται πάνω από το 20% της παγκόσμιας ροής πετρελαίου, το κλείσιμο του Ορμούζ θα προκαλούσε έμφραγμα στην παγκόσμια οικονομία, εκτινάσσοντας σε πρωτόγνωρα ύψη την τιμή του πετρελαίου, με μεγάλο ωφελημένο τη Ρωσία.