Η φορολογική αμνηστία του Ράμα – Οι κολλητοί και το οργανωμένο έγκλημα

Ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας είναι αποφασισμένος να ψηφίσει νόμο περί Διευρυμένης Αμνηστίας Εισοδήματος. ΗΠΑ, ΕΕ και εξειδικευμένοι διεθνείς οργανισμοί δηλώνουν την αντίθεσή τους σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Ο Έντι Ράμα, όμως, επικαλείται ως “νομιμοποιητικό” επιχείρημα το αποτέλεσμα δήθεν διαβούλευσης με σχετικό ερωτηματολόγιο στο αλβανικό κοινό.

Κατ’ αυτόν 60% και πλέον των πολιτών θέλουν να υπάρξει μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση που θα μεταγγίσει πόρους στην ασθενική αλβανική οικονομία. Προπαγανδιστικό μοχλό αποτελεί η επίκληση πάντα του πατριωτικού συναισθήματος: ότι οι Αλβανοί μετανάστες που εν πολλοίς εργάζονται “μαύρα” (μη πληρώνοντας φόρους) δεν μπορούν να μεταφέρουν και επενδύσουν τις οικονομίες τους στην Αλβανία.

Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, αλλά δεν είναι όλη η αλήθεια κι αυτό είναι που φοβούνται οι φορείς των ΗΠΑ και της ΕΕ που ασχολούνται με τις φορολογικές πολιτικές, την καταπολέμηση οργανωμένου εγκλήματος και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Προφανώς, ο πρωθυπουργός, οι αρμόδιοι υπουργοί ευθύνης και το τραπεζικό σύστημα, καταλαβαίνουν τους κινδύνους που δημιουργεί ένα τέτοιο νομοθέτημα.

Δεν αφορά τόσο τις οικονομίες Αλβανών μεταναστών που δεν έχουν φορολογηθεί στις χώρες φιλοξενίας και δεν βρίσκονται στο εκεί τραπεζικό σύστημα. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι εάν ψηφιστεί ένας τέτοιος νόμος, με δεδομένες τις αδυναμίες και την έλλειψη ακεραιότητας της αλβανικής δημόσιας διοίκησης, είναι σίγουρο ότι ο νόμος θα χρησιμοποιηθεί κυρίως από το οργανωμένο έγκλημα για την νομιμοποίηση εσόδων από ακραία παράνομες δραστηριότητες, όπως π.χ. το εμπόριο ναρκωτικών.

Πλυντήριο για κάθε βρωμιά

Να αναφερθεί ότι η Αλβανία βρίσκεται από χρόνια σταθερά στη ζώνη κινδύνου σε ό,τι αφορά στην εφαρμογή πολιτικών καταπολέμησης του “μαύρου χρήματος” που συντάσσει το Συμβούλιο της Ευρώπης. αλλά και η Κομισιόν. Οι ετήσιες Εκθέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, της Αστυνομικής Υπηρεσίας της ΕΕ, και διωκτικών αρχών μεγάλων κρατών-μελών αναφέρουν ότι η Αλβανία αποτελεί κόμβο διακίνησης σκληρών ναρκωτικών και παραγωγής χασίς. Επίσης, ότι διευκολύνει την επένδυση στην αλβανική οικονομία εσόδων από τις εγκληματικές αυτές δραστηριότητες.

Βρετανία, Ολλανδία, Ιταλία και άλλες χώρες έχουν κατ’ εξακολούθηση δημοσίως επιπλήξει τις κρατικές υπηρεσίες της Αλβανίας ότι δεν συμμετέχουν στο βαθμό που πρέπει, ώστε να κλείσουν “παράθυρα” για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος που οργανωμένες εγκληματικές δομές Αλβανών “παράγουν” στις χώρες τους. Οι ανησυχίες αυτές έχουν θέσει σε συναγερμό την Διπλωματική Αντιπροσωπεία της ΕΕ στα Τίρανα και ιδιαίτερα την πανίσχυρη σε επιρροή αμερικανική πρεσβεία.

Εάν δεν καταφέρουν να αποτρέψουν την πρωτοβουλία του Έντι Ράμα, τουλάχιστον –σύμφωνα με δηλώσεις τους– επιδιώκουν να τροποποιήσουν το σχέδιο νόμου που έχει κατατεθεί στην αλβανική Βουλή και το οποίο χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα προβληματικό. Ενδεικτικό του κλίματος είναι το γεγονός ότι την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός συγκάλεσε συνάντηση με τους πρέσβεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας και των κρατών-μελών της ΕΕ με θέμα ακριβώς το νομοσχέδιο περί Οικονομικής Αμνήστευσης. Μόνο που δεν εμφανίστηκε ο ίδιος, αλλά η υπουργός Οικονομικών και ο συντονιστής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Αμέσως μετά τη συνάντηση η Αμερικανίδα πρέσβης, η επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ και ο Βρετανός πρέσβης εξέδωσαν ανακοινώσεις, με τις οποίες εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην επιμονή του Ράμα να προωθήσει προς ψήφιση το επίμαχο νομοσχέδιο. Στη συνέχεια, η Αμερικανίδα πρέσβης ενέτεινε τις κατ’ ιδίαν συναντήσεις με βουλευτές των αρμόδιων επιτροπών, ώστε να δημιουργήσει κλίμα εναντίον του νομοσχεδίου. Από την πλευρά της, η αντιπολίτευση δηλώνει αντίθετη και ότι κατανοεί τις ανησυχίες των εταίρων. Ωστόσο, η πολυδιάσπαση στο Δημοκρατικό Κόμμα δίνει την ευκαιρία στον Έντι Ράμα και στο κόμμα του να αλιεύσει βουλευτικές ψήφους, με τις οποίες θα εξασφαλίσει την ενισχυμένη πλειοψηφία που απαιτεί ένα τέτοιο νομοθετικό εγχείρημα.

Κρύβεται και από τον εαυτό του…

Ποια, όμως, είναι η ανάγκη που ωθεί τον Αλβανό πρωθυπουργό να έρθει ακόμη και σε σύγκρουση με τον διεθνή παράγοντα και με ό,τι αυτό συνεπάγεται; Το λιγότερο που τον ενδιαφέρει είναι οι οικονομίες των Αλβανών μεταναστών. Έτσι κι αλλιώς είναι προφανές ότι δεν έχουν και καμιά πρόθεση επιστροφής στην Αλβανία από την οποία φεύγουν καθημερινά και άλλοι πολίτες της. Ναι μεν ευσταθεί ότι από τη διαδικασία νομιμοποίησης και μερικής φορολόγησης του “μαύρου” χρήματος θα εισρεύσουν χρήματα στα δημόσια ταμεία, αλλά είναι μάλλον απίθανο αυτά να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση της φτώχειας, όπως υπόσχεται ο Έντι Ράμα. Εάν κρίνουμε από τα χρόνια που κυβερνά, η φτώχεια δεν είναι από τα ζητήματα που τον απασχόλησαν.

Η επιμονή του πηγάζει μάλλον από τις πιέσεις που δέχεται, ώστε να νομιμοποιήσει “μαύρο” χρήμα που κατέχουν επιχειρηματίες του περιβάλλοντος του. Αυτοί, έχοντας αποκτήσει άδειες για την κατασκευή δεκάδων πολυώροφων οικοδομημάτων στο κέντρο των Τιράνων και τουριστικών θέρετρων στη Χιμάρα και αλλού, απαιτούν τώρα επιδοτήσεις. Η διαδικασία αυτή, που λειτουργεί ως κρατικό πλυντήριο παράνομων εσόδων και δημιουργεί εικονική οικονομική δραστηριότητα, φαίνεται να ξεμένει από ρευστό.

Για να καταλάβει κανείς πως λειτουργεί το σύστημα, πρέπει να αναφερθεί ότι ενώ ο μέσος μισθός στη χώρα είναι γύρω στα 350 ευρώ μηνιαίως, οι τιμές των ακινήτων στους ουρανοξύστες του Ράμα αγγίζουν τις 5.000 ευρώ το τετραγωνικό! Στη Χιμάρα είναι ακόμη πιο αντιληπτό ότι οι επιχειρηματίες του περιβάλλοντός του έχουν ξεμείνει από ρευστό και αναζητούν διακαώς κρατικές ενισχύσεις.

Προς το παρόν, οι “επενδύσεις” δεν αποδίδουν και οι ομάδες του οργανωμένου εγκλήματος ζητούν πίσω τους τόκους από το “μαύρο” χρήμα που δάνεισαν σε επιχειρηματικά επενδυτικά σχήματα, τα οποία κατέχουν τις άδειες για κατασκευή των συγκροτημάτων. Προκειμένου να διασώσει το παιχνίδι που έχει στηθεί και που δεν έχει καμιά λογική με τα ισχύοντα στη νόμιμη οικονομική δραστηριότητα, ο Ράμα δείχνει έτοιμος ακόμα και να συγκρουστεί με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, ποντάροντας στην προσδοκία ότι θα εκτιμήσουν την προθυμία του σε άλλα ζητήματα και θα κάνουν τα “στραβά μάτια”.