Η ιδιότυπη επανάσταση του Τραμπ

Η Ευρώπη φθείρεται, η Ρωσία και η Κίνα ενισχύονται, και ο δυτικός κόσμος καλείται να επαναπροσδιοριστεί σε έναν πλανήτη που αλλάζει ραγδαία. Όταν ο Μάο Τσετούνγκ έλεγε το περίφημο «Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση» (με αφορμή την Πολιτιστική Επανάσταση), κανείς δεν φανταζόταν ότι λίγες δεκαετίες αργότερα, ένας Αμερικανός πρόεδρος θα υιοθετούσε ως μέθοδο δράσης τη διακήρυξη του “Μεγάλου Τιμονιέρη”.

Ο Τραμπ επιχειρεί μια επανάσταση ειδικού χαρακτήρα, ανατροπής του συγκεκριμένου καπιταλισμού της Δύσης με έναν άλλο καπιταλισμό –κατά τη γνώμη του– πιο ταιριαστό στις σημερινές συνθήκες και στα συμφέροντα της πατρίδας του, των ΗΠΑ. Η “μεγάλη αναταραχή” όντως θολώνει τους σκοπούς του επιτιθέμενου, προκαλεί σύγχυση στα μυαλά των αμυνόμενων και τους αποδυναμώνει – μια “θαυμάσια κατάσταση”.

Ο Μάο επιδίωκε να αποτρέψει την ανάκτηση της εξουσίας από την ανερχόμενη αστική τάξη στην Κίνα, πρόβλημα που είχε εντοπίσει και ο Λένιν για τη Ρωσία, αλλά δεν το έλυσε κανένας από τους δύο. Ο Τραμπ επιδιώκει την αντικατάσταση της προνομιούχας αστικής τάξης των δισεκατομμυριούχων από μια άλλη, ταξικά/εισοδηματικά όμοια, αλλά με αντιλήψεις πιο συμβατές με τα σημερινά δεδομένα. Υπάρχει το ερώτημα αν ο Τραμπ θα επικρατήσει. Η απάντηση, όπως λένε και οι Γάλλοι, είναι απλή: όποιος ζήσει θα το δει. Qui vivra verra.

Ο Τραμπ ανατρέπει την ελίτ που κυβερνά τις ΗΠΑ από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απορρίπτει σημαντικές πλευρές της ιδεολογίας της (π.χ. την woke κουλτούρα), βλέπει διαφορετικά τον κόσμο, προσεγγίζοντας το πνεύμα της Γιάλτας (διακυβέρνηση από τις Μεγάλες Δυνάμεις – άλλες τότε, άλλες σήμερα) και επιτίθεται στα πολιτιστικά κέντρα ισχύος της παλαιάς τάξης πραγμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επίθεση στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

Η αλλαγή των ελίτ

Η πολιτική του δεν είναι κοινωνική επανάσταση, αλλά εκφράζει ρήξεις στο επίπεδο των ελίτ που κυβερνούν και διαμορφώνουν τον κόσμο. Οι “απλοί” αστοί και οι προλετάριοι απλώς υποβαστάζουν και ψηφίζουν, δεν πρωταγωνιστούν. Το απολύτως κρίσιμο θέμα του πολιτισμού, της θεώρησης της κοινωνίας, του εαυτού μας, τελικά της σχέσης με την Ιστορία, μένει αναπάντητο. Στην Κίνα, μετά την Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο, η αποτίμηση είναι δύσκολη. Οι συγκρούσεις εσωτερικεύονται, κυρίως εντός του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο κάλεσε –εδώ και χρόνια– προλετάριους και αστούς να ενταχθούν στις οργανώσεις του.

Προς το παρόν, ο Τραμπ έχει πετύχει ένα ορμητικό, θεαματικό ξεκίνημα, με πρώτη εντυπωσιακή επιτυχία την ανατροπή της εχθρικής πολιτικής προς τη Ρωσία. Αυτή η μεταστροφή βασίστηκε στα δεδομένα του πολέμου στην Ουκρανία, όπου, συνοπτικά, η Ρωσία κερδίζει και η Δύση χάνει. Παράλληλα, καταγράφονται αντιστάσεις και καθυστερήσεις, κυρίως από τις ευρωπαϊκές ελίτ που πλήττονται άμεσα (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία), ενώ η Ιταλία με τη Μελόνι σπάει την υποτιθέμενη ενότητα των Ευρωπαίων, συντασσόμενη με Ούγγρους και Σλοβάκους.

Αμερικανοί και Ευρωπαίοι μάλλον κατάλαβαν γρήγορα ότι είναι φρούδες οι ελπίδες τους πως η Ρωσία θα εγκατέλειπε την Κίνα – μοναδική ελπίδα της Δύσης να πιστεύει πως έχει πιθανότητες να αντιμετωπίσει τον θυελλώδη “Τρίτο Κόσμο”, ακατανίκητο εφιάλτη των ονείρων για επ’ αόριστον παράταση της παγκόσμιας κυριαρχίας της. Κίνα και Ρωσία θα παραμείνουν ενωμένες έως ότου εκλείψει κάθε κίνδυνος για την υπόστασή τους. Σ’ αυτή την πρώτη φάση της επίθεσης καταγράφηκαν οι άμεσες δυνατότητες της διακυβέρνησης Τραμπ να διασκορπίσει τους εσωτερικούς και εξωτερικούς αντιπάλους.

Το Ουκρανικό καταγράφει νίκη της Ρωσίας, αλλά το έπαθλο θα απονεμηθεί –ως φαίνεται– αργότερα, όταν όλοι οι υποστηρικτές του Ζελένσκι, το “πολεμικό κόμμα” σε Ευρώπη και ΗΠΑ, ηττηθούν κι αυτοί. Να συνυπολογιστεί η αναπόφευκτη φθορά των Ευρωπαίων όσο παρατείνεται ο πόλεμος, καθώς αυτοί αναλαμβάνουν το βάρος (πολιτικό και οικονομικό) για την παράτασή του. Βάρος που μοιραία θα πέσει στους ώμους του κοσμάκη. Οι αντιδράσεις του καταγράφηκαν και στους δύο παγκόσμιους πολέμους, με τη γέννηση διαδοχικά της ΕΣΣΔ και της Κίνας. Οι ελίτ επιμένουν να τις αγνοούν. Όπως λένε και οι Γραφές: Μωραίνει Κύριος ὃν βούλεται απολέσαι…