Η ιστορία δεν σβήνεται – Στο σκαμνί ο πρόεδρος του Κοσόβου Θάτσι

Σε ειδικό δικαστήριο θα κληθεί ο παραιτηθείς –από την περασμένη Πέμπτη– πρόεδρος του Κοσόβου, Χασίμ Θάτσι, κατηγορούμενος, μαζί με εννέα ακόμη άτομα, για σωρεία εγκλημάτων πολέμου, με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Πρόκειται για διώξεις, παράνομες φυλακίσεις, κακοποίηση, δολοφονίες, απαγωγές και βασανιστήρια που συνέβησαν κατά τον πόλεμο με τη Σερβία την περίοδο 1998-1999, και τα οποία είχε παρουσιάσει ο εισαγγελέας από το καλοκαίρι.

Ο Θάτσι, το καθεστώς του οποίου στηρίζεται αδρά, με οικονομική αλλά και στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση, απορρίπτει όλες τις κατηγορίες. Τις προηγούμενες ημέρες μεταφέρθηκε σε κέντρο κράτησης στην ολλανδική πόλη, ενώ οι έρευνες συνεχίστηκαν με την αστυνομία να πραγματοποιεί έφοδο στο σπίτι του στην Πρίστινα.

Ο ίδιος επιμένει ότι «το Κόσοβο υπήρξε το θύμα, η Σερβία ο επιτιθέμενος», ενώ η αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Πρίστινα χαιρέτισαν την παραίτησή του, εκφράζοντας την υποστήριξή τους στο Τμήμα του Ειδικού Εισαγγελέα της Χάγης για το Κοσσυφοπέδιο.

Η δίωξη εναντίον του Κοσοβάρου αξιωματούχου δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Άλλωστε, υπήρξε ηγετικό στέλεχος του λεγόμενου “Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσόβου” (UÇK), που δεν είχε άλλο στόχο από τη δημιουργία της Μεγάλης Αλβανίας. Σύμφωνα με όσα έχει επισημάνει έκθεση της γερμανικής Bundeswehr, ο Θάτσι ενεπλάκη σε πρακτικές οργανωμένου εγκλήματος –όπως δολοφονίες και απαγωγές–, με ενεργό, ηγετικό ρόλο και συνεργασία με την αλβανική και την τσεχική μαφία.

Παρόμοια στοιχεία έφερε στην επιφάνεια έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης, από το 2010, που εμπλέκει τον Θάτσι, μεταξύ άλλων, σε εμπορία οργάνων τα οποία αφαιρούνταν από Σέρβους κρατούμενους, καθώς και σε εμπόριο ναρκωτικών. Για το ίδιο θέμα είχε πραγματοποιήσει αποκαλυπτικό ντοκυμαντέρ το BBC δύο χρόνια νωρίτερα. Παρόλα αυτά, η σημερινή δικογραφία κατά του Θάτσι δεν έχει λάβει υπόψη τις αναφορές για αυτού του είδους τα εγκλήματα.

Ο “κοινός σκοπός” του UÇK

Εν πάση περιπτώσει, το κατηγορητήριο (KSC-BC-2020-06/F00045/A03), με ημερομηνία 4 Νοεμβρίου 2020, είναι ξεκάθαρο: «Μεταξύ τουλάχιστον του Μαρτίου 1998 και ως το Σεπτέμβριο του 1999, οι Χασίμ Θάτσι, Καντρί Βεσελί [ηγετικό στέλεχος του Ουτσεκά], Ρετζέπ Σελιμί [γενικός επιθεωρητής του Ουτσεκά], Τζακίπ Κράσνικι [εκπρόσωπος του Ουτσεκά], και άλλα μέλη της συλλογικής εγκληματικής επιχείρησης είχαν κοινό σκοπό να αποκτήσουν τον έλεγχο όλου του Κοσόβου».

Τα μέσα που χρησιμοποίησαν συμπεριλαμβάνουν «παράνομο εκφοβισμό, κακομεταχείριση, βία και απομάκρυνση ενάντια σε εκείνους που θεώρησαν αντιπάλους τους», ήτοι εκατοντάδες Σέρβους, άτομα άλλων εθνικοτήτων και γενικότερα όσους δεν υποστήριζαν τον Ουτσεκά. «Ο κοινός σκοπός αυτός περιελάμβανε τα εγκλήματα των διώξεων, της φυλάκισης, της παράνομης σύλληψης και κράτησης, άλλων απάνθρωπων πράξεων, βασανισμού, δολοφονίας, και βίαιης εξαφάνισης προσώπων».

Επίσης, στο κείμενό του, ο Ειδικός Εισαγγελέας, Τζακ Σμιθ, επισημαίνει ότι ο Θάτσι, προσωπικά, «συντόνισε και ενεπλάκη σε προσπάθειες για να διαψεύσει ή να παράσχει ψευδείς, ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες στη διεθνή κοινότητα», σχετικά με τις εγκληματικές ενέργειες των συνεργατών του.

Παρά ταύτα, η παρουσία του εξυπηρέτησε τη στρατηγική των ΗΠΑ και της ΕΕ στα Βαλκάνια κι έτσι καθυστέρησε σημαντικά η ουσιαστική εμπλοκή της Χάγης. Για την ακρίβεια, όλα τα προηγούμενα χρόνια σημειώθηκαν ανεξήγητα γεγονότα, όπως ατυχήματα και αυτοκτονίες, που εμπόδισαν τις καταθέσεις μαρτύρων, όχι μόνο όσον αφορά τον Θάτσι αλλά και έτερα στελέχη του Ουτσεκά, όπως ο Ράμους Χαραντινάι, ο οποίος τελικά αθωώθηκε.

Ενδεχομένως να “ωρίμασαν” οι πολιτικές συνθήκες ώστε η Δύση, κυρίως οι ΗΠΑ, να κόψουν δεσμούς που πλέον δεν χρειάζονται ή που αμαυρώνουν την εικόνα τους, ειδικά τώρα που πέτυχαν να καθίσουν το Βελιγράδι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με την Πρίστινα. Όμως δεν αποκλείεται να επαναληφθεί το φαινόμενο και η προσέλευση μαρτύρων και θυμάτων να είναι μικρή. Δεν είναι τυχαίο ότι Σέρβοι αξιωματούχοι, όπως ο πρόεδρος της Βουλής, Ίβιτσα Ντάτσιτς, κάλεσε το Ειδικό Τμήμα για το Κόσοβο να εγγυηθεί για την ασφάλειά τους.