“Η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα” – Ευρωπαϊκή αναδίπλωση

Αλλαγή στάσης απέναντι στην Ιταλία διαπιστώνεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα στις Βρυξέλλες και τις γερμανόφωνες χώρες μετά τις αντιδράσεις για την προσπάθεια του προέδρου Ματαρέλα να επιβάλει «κυβέρνηση ΔΝΤ». Στην αλλαγή αυτή αυτονόητο είναι, ότι καθοριστικό ρόλο έπαιξε και η συμφωνία ανάμεσα στην Λέγκα και τους “Πεντάστερους” για τον σχηματισμό κυβέρνησης με μια οπισθοχώρηση από την αρχική πρόταση να αναλάβει υπουργός Οικονομικών ο Πάολο Σαβόνα. Τα εικοσιτετράωρα της πολιτικής αναταραχής, ωστόσο, έστειλαν ηχηρά μηνύματα, τα οποία μάλλον τα έλαβαν σοβαρά υπόψη τους το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στον οποίο πριν από δύο ημέρες αποδόθηκαν προσβλητικές για τους Ιταλούς δηλώσεις, ζήτησε με σημερινή δήλωσή του να επιδειχθεί «σεβασμός απέναντι στην Ιταλία» και τη νέα κυβέρνησή της. «Να μην δίνονται μαθήματα στη Ρώμη», ζήτησε χαρακτηριστικά ο Γιούνκερ και δεν είναι τυχαίο ότι την δήλωση αυτή την έκανε σε συνέντευξή του στις γερμανικές εφημερίδες του ομίλου Funke Mediengruppe, μία ημέρα μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης συνασπισμού στην Ρώμη.

Σαφέστατα και διαφαίνεται μια διαφορετική αντιμετώπιση της Ιταλίας από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η Ελλάδα. Δεν είναι ίδια τα μεγέθη άλλωστε. Διαφορετικός είναι όμως και ο τρόπος που αντέδρασε το ιταλικό πολιτικό σύστημα και κυρίως ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας, σε σύγκριση με την Ελλάδα το 2015. Ωστόσο και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους και μάλιστα το ιταλικό δημόσιο χρέος είναι τεράστιο σε σύγκριση με το ελληνικό.

Ο Γιούνκερ ρωτήθηκε και γι αυτό από τις γερμανικές εφημερίδες. Η απάντησή του, εκτός από ξεκάθαρη, έστειλε σαφέστατο μήνυμα στο Βερολίνο και την στάση που κράτησε συνολικά στην αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης και του ελληνικού χρέους, ειδικότερα για την πολιτική Σόιμπλε. «Δεν είμαι καθόλου οπαδός της άποψης ότι πρέπει να δώσουμε ένα μάθημα στη Ρώμη. Αυτό έγινε απέναντι στην Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό, κυρίως από τις γερμανόφωνες χώρες», είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Ζήτησε να μην επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν σε  βάρος της Αθήνας, ιδιαίτερα μετά την εκλογή του Αλέξη Τσίπρα, στις αρχές του 2015. «Η αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού ποδοπατήθηκε. Δεν πρέπει να επαναληφθεί κάτι τέτοιο τώρα με την Ιταλία», είπε ο Γιούνκερ, δίνοντας, κατά κάποιο τρόπο, συγχωροχάρτι στην Αθήνα για τη “σύντομη άνοιξη της αναρχίας” του 2015.

Η εκδίκηση των Ελλήνων

Σε ανάλογο πνεύμα κινείται και το Spiegel, το οποίο καταλογίζει ολιγωρία στην Μέρκελ και την Γερμανία σε ότι αφορά τις μεταρρυθμίσεις στην ΕΕ. Με τίτλο «Ciao amore! Η Ιταλία αυτοκαταστρέφεται και παρασύρει και την Ευρώπη», το γερμανικό περιοδικό υποστηρίζει ότι οι εξελίξεις στην Ρώμη θα επηρεάσουν ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η Ιταλία είναι ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, πυλώνας του ΝΑΤΟ και η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.

«Όταν αυτή η χώρα κλυδωνίζεται, τότε σείεται ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Τώρα έρχεται η εκδίκηση για το γεγονός ότι μετά την οριακή παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, η ΕΕ δεν βρήκε ποτέ τη δύναμη να προβεί σε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης», αναφέρει χαρακτηριστικά το Spiegel. Προτάσεις έγιναν και έγιναν και από την Ελλάδα, ακόμη και στην αρχή της κρίσης, κατά την διακυβέρνηση Παπανδρέου. Έθεταν όμως σε κίνδυνο το “μηδενικό κόστος” του Σόιμπλε και προφανώς γι’ αυτό δεν είχαν καμία τύχη.

Το δημοσίευμα στηλιτεύει παραλλήλως την καγκελάριο Μέρκελ για το γεγονός ότι «δεν έδωσε ποτέ καμία απάντηση στις ιδέες του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν για την Ευρώπη», αλλά και για τις σοβαρότατες καθυστερήσεις στην προώθηση μεταρρυθμίσεων στην Ευρωζώνη. Παρατηρεί, ωστόσο, ότι «ο φόβος ενδεχόμενης κατάρρευσης της Ιταλίας κάνει τώρα ακόμη πιο δύσκολο για την Άγκελα Μέρκελ να κινηθεί προς τον Μακρόν». Κι αυτό γιατί, όπως εξηγεί, «ποιος Γερμανός συντηρητικός θα ψηφίζει έναν νέο προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση κρίσεων, όταν η πρώτη κρίση (η ελληνική) βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη;».

Αν και το Spiegel υποστηρίζει ότι η Ιταλία βυθίζει και πάλι την Ευρώπη στην κρίση, προσθέτοντας νέες καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις της Ευρωζώνης, ο Γιούνκερ δεν βλέπει να υπάρχει απειλή εκδήλωσης νέας κρίσης δημόσιου χρέους. «Οι αντιδράσεις των αγορών είναι παράλογες», αναφέρει στην ίδια συνέντευξη ο πρόεδρος της Κομισιόν και προσθέτει: «ο κόσμος δεν πρέπει να συνάγει πολιτικά συμπεράσματα από κάθε διακύμανση των χρηματιστηρίων», αφού «οι επενδυτές έχει αποδεχθεί ότι έσφαλαν σε πάρα πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν».

Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση συμμαχίας στην Ιταλία έδιωξε, προσωρινά τουλάχιστον, τον κίνδυνο να προκηρυχθούν νέες εκλογές, οι οποίες είχαν όλη την δυναμική να εξελιχθούν σε ένα δημοψήφισμα με ξεκάθαρο αυτήν την φορά το ερώτημα: Παραμονή ή αποχώρηση από το ευρώ; Για την ώρα, οι “Πεντάστεροι” και η Λέγκα επέλεξαν την παραμονή στο ευρώ, διεκδικώντας, όμως, μία οικονομική πολιτική, η οποία αποκλίνει από το κυρίαρχο δόγμα της λιτότητας.