Η Κίνα στέλνει τον αντιαμερικανό Ντουτέρτε στην αγκαλιά των ΗΠΑ

Προς γενική έκπληξη πολλών στις Φιλιππίνες, ο αμφιλεγόμενος πρόεδρος της χώρας Ροντρίγκο Ντουτέρτε ανακοίνωσε την αποχώρηση του από την πολιτική, δίνοντας το “δαχτυλίδι της διαδοχής” στην κόρη του Σάρα. Προηγουμένως, ο Ντουτέρτε φρόντισε να αποκαταστήσει πλήρως τις σχέσεις του με τους Αμερικανούς (τους οποίους προηγουμένως καθύβριζε) απόφαση που μάλλον σχετίζεται με την έρευνα του Δικαστηρίου της Χάγης για ενδεχόμενα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά την αιματηρή εκστρατεία του διαβόητου “Ντουτέρτε Χάρι” κατά του εμπορίου ναρκωτικών.

Σχεδόν έναν χρόνο πριν, ο Ντουτέρτε είχε ανακοινώσει την αποχώρηση των Φιλιππίνων από την αμυντική συμφωνία Ουάσιγκτον-Μανίλας, που επέτρεπε την ανάπτυξη αμερικανικών στρατευμάτων στην χώρα, η οποία ιστορικά υπήρξε η μοναδική αποικία των Αμερικανών στην Ασία. Ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση είχε προκαλέσει η στάση του Τραμπ, ο οποίος είχε περιοριστεί να χαρακτηρίσει ως «νόμιμη» την απόφαση του Ντουτέρτε, μία απόφαση την οποία είχε κάθε λόγο να πανηγυρίσει ο σημαντικότερος ανταγωνιστής των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, η Κίνα.

Η Κίνα αντιπαρατίθεται με τις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ, την Ταϊβάν και την Μαλαισία για τον έλεγχο βραχονησίδων και τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών στην θαλάσσια περιοχή του δυτικού Ειρηνικού, την οποία οι Κινέζοι αποκαλούν Νότια Σινική Θάλασσα. Οι διεκδικήσεις της Κίνας είναι αντίστοιχες με αυτές της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Μεσόγειο. Τον Ιούλιο του 2016, το Διαιτητικό Δικαστήριο της Χάγης είχε καταδικάσει τις διεκδικήσεις της Κίνας, δικαιώνοντας την μονομερή προσφυγή των Φιλιππίνων.

Όπως αναμένονταν, η Κίνα πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων την απόφαση του Δικαστηρίου, χαρακτηρίζοντας την «αστήρικτη». Η εκλογή του αντιαμερικανού λαϊκιστή Ντουτέρτε στην προεδρία που ακολούθησε, έμοιαζε ως μία νέα εποχή στις σχέσεις Μανίλας-Πεκίνου.  Σε όλη την διάρκεια της επεισοδιακής θητείας του (που μεταξύ άλλων σημαδεύτηκε με τον χαρακτηρισμό του ίδιου για τον Μπαράκ Ομπάμα ως «που…ανας γιό») ο Ντουτέρτε έδειχνε πως επεδίωκε να απεξαρτηθεί από τους Αμερικανούς.

Στροφή 180 μοιρών

Ο Ντουτέρτε, όταν είχε επισκεφτεί την Κίνα τον Οκτώβριο του 2016 συνοδευόμενος από μια “στρατιά” εκατοντάδων Φιλιππινέζων επιχειρηματιών, είχε δηλώσει πρόθυμος να «βάλει στην άκρη» τις διαφορές Φιλιππίνων-Κίνας, ενώπιον του Κινέζου ομολόγου του Σι Τζιν Πινγκ. Η δήλωση του είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις στις Φιλιππίνες, με την αντιπολίτευση να τον κατηγορεί για “ενδοτισμό”.

Τελικά, λίγο πριν την αποχώρηση του από την πολιτική, ο Ντουτέρτε φροντίζει να επιστρέψει στην αμερικανική “αγκαλιά”. Τον περασμένο Ιούλιο αποκατέστησε πλήρως την αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ, με τον Φιλιππινέζο υπουργό Άμυνας να δηλώνει “αιφνιδιασμένος” στον Αμερικανό ομόλογο του, ομολογώντας πως “δεν γνωρίζει” γιατί μετέβαλλε την στάση του ο ίδιος ο πολιτικός του προϊστάμενος! Η απάντηση ήρθε λίγους μήνες μετά:

Ο αντιαμερικανός Ντουτέρτε έφτασε να υποστηρίζει την Συμφωνία του Ειρηνικού AUKUS, για την οποία εξέφρασαν τις εντάσεις τους η Ινδονησία και η Μαλαισία, παρόλο που είναι εταίροι των Φιλιππίνων στην Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN)! Ο Φιλιππινέζος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε πως «η συμφωνία θα επιτρέψει να διατηρηθεί η ισορροπία στον Ειρηνικό από όποιον επιδιώκει να την αποσταθεροποιήσει», εννοώντας προφανώς την Κίνα, η οποία δεν έκανε και κάτι για να διευκολύνει τις Φιλιππίνες, αντιμετωπίζοντας τον δυτικό Ειρηνικό ως «θαλάσσιο ζωτικό της χώρο», όπως εύστοχα έχει γράψει ο καθηγητής Κώστας Γρίβας.

Ο λόγος για την στροφή 180 μοιρών του Ντουτέρτε, πέραν της αντιπαράθεσης με την Κίνα, δεν αποκλείεται όμως να σχετίζεται  και με τον αιματηρό “εσωτερικό πόλεμο” που σημάδεψε την θητεία του: τον πόλεμο κατά των εμπόρων ναρκωτικών που έχει κηρύξει στις γειτονιές των Φιλιππίνων. Ο Ντουτέρτε έχει εξαπολύσει στους δρόμους τάγματα θανάτου από άνδρες της αστυνομίας και φιλοκυβερνητικές πολιτοφυλακές, τα οποία προβαίνουν σε εξωδικαστικές εκτελέσεις εμπόρων ναρκωτικών, μία μέθοδος που του έδωσε το ψευδώνυμο “Ντουτέρτε Χάρι”, από τον “Βρώμικο Χάρι” του Κλιντ Ίστγουντ.

Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών

Ο αιματηρός πόλεμος του Ντουτέρτε έχει προκαλέσει χιλιάδες νεκρούς και τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας, τις οποίες επέλεγε επιδεικτικά ο Φιλιππινέζος πρόεδρος. Στον αντίποδα, ο Ντουτέρτε προκαλούσε με μία σειρά παρανοϊκών δηλώσεων, πότε συγκρίνοντας τον εαυτό του με τον… Αδόλφο Χίτλερ λέγοντας πως “θα χαρεί” να εκτελέσει όλους τους εμπόρους ναρκωτικών, πότε υψώνοντας (κυριολεκτικά) το… μεσαίο του δάχτυλο στην Ευρωβουλή, απαντώντας στις ανησυχίες Ευρωβουλευτών για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με την φράση «να πάτε να γαμ…είτε»!

Από τον Φεβρουάριο του 2018 το Δικαστήριο της Χάγης έχει ξεκινήσει έρευνα για πιθανά εγκλήματα πολέμου που έχουν διαπραχθεί από τις εξωδικαστικές εκτελέσεις του Ντουτέρτε, έρευνα που, όπως αναμένονταν, ο Ντουτέρτε απαξιώνει ως «δικαστήριο αποικιοκρατών», δηλώνοντας πως είναι πρόθυμος να δικαστεί «μόνο από Φιλιππινέζο δικαστή». Βάση Συντάγματος ο Ντουτέρτε δεν μπορούσε να διεκδικήσει νέα θητεία, όμως προηγουμένως άφηνε να εννοηθεί πως θα επεδίωκε να μείνει στην θέση του αντιπροέδρου, σύμφωνα με τους επικριτές του για να αποφύγει ενδεχόμενη έκδοση του στην Χάγη.

Είναι ο ίδιος μάλιστα ο Ντουτέρτε, γνωστός για τα σεξιστικά και μισογυνικά σχόλια του, που δήλωνε πως η κόρη του «δεν κάνει για αυτή την δουλειά»! Επαναφέροντας, λοιπόν, τις Φιλιππίνες στο παραδοσιακό φιλοαμερικανικό άρμα, ο Ντουτέρτε δεν αποκλείεται να προσδοκά και σε “παζάρια” με μέρος της φιλοαμερικανικής αντιπολίτευσης, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι, στην χειρότερη για αυτόν περίπτωση, θα δικαστεί στις Φιλιππίνες.

Στα πλαίσια αυτόν των παζαριών, ίσως εξηγείται και η αιφνίδια απόφαση του να μην διεκδικήσει τελικώς την αντιπροεδρία. Στα παζάρια αυτά δεν αποκλείεται να παίρνουν μέρος και οι Αμερικανοί, που έχουν ήδη κάνει ένα “δωράκι” στον Ντουτέρτε: ήραν τις αμερικανικές κυρώσεις στους αξιωματικούς της Αστυνομίας που πρωτοστατούν στον πόλεμο των ναρκωτικών, ένα “δωράκι” που όπως φαίνεται ο “Ντουτέρτε Χάρι” εκτίμησε και με το παραπάνω.