Η κρίση στη Μέση Ανατολή ξαναφέρνει κοντά Τουρκία-Γερμανία
21/10/2024Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στην Κωνσταντινούπολη στις 19 Οκτωβρίου, όπου επαναβεβαιώθηκαν οι διαφωνίες τους για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα και πιο πρόσφατα στον Λίβανο.
Στη συνάντηση τέθηκαν επίσης το μεταναστευτικό ζήτημα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η συνεργασία των δύο χωρών στον αμυντικό τομέα. Οι δύο ηγέτες ανέφεραν τουλάχιστον αυτά, στις δηλώσεις τους στους δημοσιογράφους, μετά τις κλειστές συνομιλίες. Η συνάντηση – η δεύτερη κατά τη διάρκεια της σχεδόν τριετούς θητείας του Σολτς – πραγματοποιήθηκε τη στιγμή που κάθε πλευρά χρειάζεται βοήθεια από την άλλη.
Ο Ερντογάν, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Σολτς, ισχυρίστηκε ότι, ο Νετανιάχου δεν επικεντρώνεται στο να διατηρήσει τη σύγκρουση «εντός ορισμένων ορίων». Από την πλευρά του, ο Γερμανός καγκελάριος αναγνώρισε τις διαφορές απόψεων που έχουν το Βερολίνο και η Άγκυρα σχετικά με τις στρατιωτικές επιθέσεις του Ισραήλ, αλλά τόνισε ότι μοιράζονται παρόμοιες ανησυχίες για τα δεινά των αμάχων και την ανάγκη για κατάπαυση του πυρός.
Ο Σολτς έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η κυβέρνησή του φέρει ειδική ευθύνη για την ασφάλεια του Ισραήλ, λόγω του ναζιστικού παρελθόντος της χώρας και των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν κατά των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, επικριτές του λένε ότι η αδιάκριτη υποστήριξη της Γερμανίας προς την κυβέρνηση του Ισραήλ, με επικεφαλής τον Νετανιάχου, υπονομεύει την αξιοπιστία της στο εξωτερικό και την απομονώνει όλο και περισσότερο στη διεθνή σκηνή.
Από την άλλη, η Τουρκία έχει υιοθετήσει από την αρχή του πολέμου στη Γάζα μια σαφή θέση υπέρ των Παλαιστινίων, καταδικάζοντας έντονα τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις και καλώντας για άμεση κατάπαυση του πυρός, καθώς και για την εξασφάλιση ανθρωπιστικής βοήθειας στους κατοίκους της περιοχής. Η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει την ίδρυση ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ και προσπαθεί να ενισχύσει τον ρόλο της ως υπερασπιστής των παλαιστινιακών δικαιωμάτων στον μουσουλμανικό κόσμο.
Παράλληλα, καταβάλλει προσπάθειες για την αποκατάσταση της επιρροής της στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενισχύοντας τις διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις με χώρες που στηρίζουν την παλαιστινιακή υπόθεση. Επιπλέον, η Τουρκία υποστηρίζει τη Χαμάς ως αντιστασιακή οργάνωση, αναγνωρίζοντάς την ως τις «Εθνικές Δυνάμεις της Παλαιστίνης». Πρόσφατα, ο ίδιος ο Ερντογάν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ.
Εξελίσσεται η διαδικασία των Eurofighter
Τουρκική διπλωματική πηγή, ανέφερε ότι το σχέδιο της Τουρκίας να αγοράσει μαχητικά Eurofighter Typhoon από ευρωπαϊκό κονσόρτσιουμ που περιλαμβάνει τη Γερμανία, τη Βρετανία, την Ισπανία και την Ιταλία, συζητήθηκε επίσης από τους δύο ηγέτες. Υπάρχουν ευνοϊκά σημάδια σχετικά με αυτό το θέμα το τελευταίο διάστημα και «περιμένουμε περισσότερες εξελίξεις», ανέφερε η πηγή. Ο Σολτς δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η κυβέρνησή του ενέκρινε πρόσφατα πωλήσεις όπλων στην Τουρκία, προσθέτοντας ότι «θα υπάρξουν κι άλλες».
Η Γερμανία, αρχικά, αντιτάχθηκε στην πώληση, λόγω ανησυχιών για τις στρατιωτικές ενέργειες της Τουρκίας στη Συρία, αλλά τα πρόσφατα γεωπολιτικά γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων των αυξημένων εντάσεων στη Μέση Ανατολή, την έχουν ωθήσει να επανεξετάσει την απόφασή της. Σύμφωνα με αναλυτές, η κλιμακούμενη περιφερειακή αστάθεια είναι ο παράγοντας που οδηγεί σε αυτή την αλλαγή πολιτικής.
Η περιφερειακή αστάθεια ενισχύει την προσέγγιση μεταξύ Άγκυρας και Βερολίνου, καθώς οι δύο χώρες αναζητούν στρατηγικά σημεία συνεργασίας. Εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης στη Μέση Ανατολή, το Βερολίνο είναι πρόθυμο να ανανεώσει τη συμφωνία μετανάστευσης με την Άγκυρα, για να διασφαλίσει ότι η Τουρκία θα αποτρέψει νέες ροές προσφύγων προς την Ευρώπη, ανέφερε έμπειρος αναλυτής εξωτερικής πολιτικής – το 2015, μια συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας βοήθησε να περιοριστεί η μαζική εισροή Σύριων προσφύγων στην Ευρώπη.
Έχουν ήδη ξεκινήσει προκαταρκτικές τεχνικές συνομιλίες μεταξύ της Γερμανίας και της Τουρκίας για τα Eurofighter και σύντομα μπορεί να υπάρξουν συγκεκριμένα αποτελέσματα. Η επικύρωση της υποψηφιότητας της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ από την Τουρκία τον Ιανουάριο, που έγινε μετά από μακρά καθυστέρηση, έχει αναζωογονήσει τις σχέσεις μεταξύ της δυτικής στρατιωτικής Συμμαχίας και της Άγκυρας, οι οποίες είχαν διαταραχθεί λόγω της προσέγγισης της Άγκυρας με τη Ρωσία, σημείωσε ο εμπειρογνώμονας άμυνας και εξωτερικής πολιτικής.