Η Πρίστινα ταυτίζει Σερβία-Ρωσία και ζητάει ένταξη στο ΝΑΤΟ

Ενώ κορυφώνεται η στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με επακόλουθο τον κίνδυνο γενικευμένης σύγκρουσης Δύσης-Ρωσίας, ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι εξελίξεις στη Βαλκανική. Οι αναλυτές βλέπουν επόμενη πιθανή εστία αποσταθεροποίησης και βίαιων συγκρούσεων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αλλά και μεταξύ Αλβανών και Σέρβων στο Κόσοβο-Μετόχια. Η Πρίστινα, πάντως, επιχειρεί να ταυτίσει Σερβία-Ρωσία.

Τη Δευτέρα, η πρόεδρος του Κοσόβου (λειτουργεί με βάση το Ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ) Βαλντέτε Οσμάνι επισκέφθηκε την Άγκυρα. Ο οικοδεσπότης και πάτρωνας των μουσουλμάνων της Βαλκανικής Ερντογάν τη δέχτηκε και από κοινού προέβησαν σε δηλώσεις. Η Κοσοβάρα πρόεδρος διατύπωσε δημοσίως την επιθυμία της Πρίστινα για έκτακτη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ο δε Τούρκος πρόεδρος τη διαβεβαίωσε ότι η Τουρκία τους αντιμετωπίζει ήδη σαν να είναι μέλη της Συμμαχίας!

Είναι προφανές ότι η πολιτική τάξη του Κοσόβου επιδιώκει εάν όχι την ένταξη στο ΝΑΤΟ, τουλάχιστον να εγγράψει υποθήκη προς αυτή την κατεύθυνση. Τα αλβανόφωνα ΜΜΕ και Αλβανοί πολιτικοί σε όλη τη γεωγραφία των Δυτικών Βαλκανίων, όλες αυτές τις μέρες που διαρκεί η επιχείρηση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων έχουν επιδοθεί σε ανάλογης έντασης προπαγάνδα δαιμονοποίησης της Σερβίας. Οι στενές σχέσεις της Σερβίας με τη Ρωσία είναι εξάλλου καλό επιχείρημα αυτή την εποχή.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Πρίστινα έχει συνείδηση ότι είναι σχεδόν αδύνατη η εσπευσμένη ένταξη στο ΝΑΤΟ, αλλά είναι μία ευκαιρία για να ασκηθούν πιέσεις από τους Αμερικανούς στις χώρες-μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας που δεν έχουν ακόμα αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου να το πράξουν. Αυτές οι χώρες είναι η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Σλοβακία.

Δαιμονοποίηση της Ρωσίας

Ας αναφερθεί ότι στις αρχές της εβδομάδας ο ίδιος ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε δημοσίως ότι ελλοχεύει το ενδεχόμενο να ανασταλεί η ιδιότητα της Ρωσίας ως μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Κάτι τέτοιο –θεσμικά είναι αδύνατον και προς το παρόν δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα– θα σήμανε την ακύρωση του Ψηφίσματος 1244 με το οποίο ρυθμίζονται ζητήματα εγγυήσεων του καθεστώτος του Κοσόβου και των σχέσεων του με τη Σερβία, τμήμα της οποίας αποτελούσε πριν την επέμβαση του ΝΑΤΟ εναντίον της την άνοιξη 1999.

Η Πρίστινα, σε συνδυασμό με τα Τίρανα, επιδίδεται σε πολεμική ρητορική κατά της Ρωσίας. Την ίδια στιγμή, όμως, εκφράζει τον φόβο ότι μπορεί να είναι θύμα σερβικής επιθετικότητας, η οποία μπορεί να υποκινηθεί από τις ρωσικές υπηρεσίες. Ας σημειωθεί ότι ο υπουργός Εσωτερικών της Σερβίας Αλεξάντερ Βουλίν δήλωσε ότι τυχόν ένταξη του Κοσόβου στο ΝΑΤΟ θα σήμανε άμεση στρατιωτική απειλή για τη Σερβία.

Η διατύπωση μοιάζει ιδιαίτερα με τις ανησυχίες που η Ρωσία εκφράζει για το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία, γεγονός βέβαια που δεν διέφυγε των αλβανικών ΜΜΕ. Ωστόσο, ο Σέρβος αξιωματούχος επεσήμανε και άλλες παραμέτρους, όπως ότι το Κόσοβο ακόμη δεν αποτελεί αναγνωρισμένη κρατική οντότητα, ότι δεν διαθέτει ένοπλες δυνάμεις με την δομή και τον ορισμό των σύγχρονων στρατών και κυρίως ότι θα πρέπει προηγουμένως να έχει αναγνωριστεί από τέσσερα τουλάχιστον κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.

Εδώ η ρητορική των Σέρβων αξιωματούχων και των εκπροσώπων του Κοσόβου φαίνεται να συγκλίνει. Είναι προφανές ότι κέντρα στην Ουάσιγκτον, παράλληλα με τις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων Σερβίας-Κοσόβου επιδιώκουν να επωφεληθούν της δυναμικής που δημιουργεί η κατάσταση στην Ουκρανία με σκοπό να πετύχουν αναγνωρίσεις του Κοσόβου από κράτη με ουσιαστικό ρόλο στην περιοχή.

Οι κινήσεις του αλβανικού παράγοντα

Και ενώ η Ρωσία αναβαθμίζει σε επίπεδο προέδρου την δημόσια έκφραση της ανησυχίας για συμμετοχή Αλβανών μισθοφόρων στις τάξεις των ουκρανικών δυνάμεων (φέρεται να ανέφερε πληροφορίες ρωσικών υπηρεσιών στην επικοινωνία του με τον Γερμανό καγκελάριο), την ίδια ώρα στο Βελιγράδι υπήρξε συγκέντρωση συμπαράστασης προς τη Ρωσία και τον Πούτιν. Οι περιπτώσεις του Κοσόβου και της Ουκρανίας προφανώς δεν έχουν ομοιότητες, ούτε την ίδια βαρύτητα. Πλην όμως στο διπλωματικό παίγνιο ο συσχετισμός μπορεί να αποκτήσει έρεισμα.

Έχει ουσιαστική κι όχι συμβολική σημασία το γεγονός ότι ο αλβανικός παράγοντας στη Βόρεια Μακεδονία λαμβάνει θέσεις διαμετρικά διαφορετικές από αυτές των Σλάβων της χώρας. Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Τζάφερ Ταλάτ, επισκέφθηκε την Πρίστινα κι όπως ο Ερντογάν δήλωσε ότι υποστηρίζει την ένταξη του Κοσόβου στο ΝΑΤΟ. Ανάλογη σημασία έχει και το γεγονός ότι οι επικεφαλής των μουσουλμανικών θρησκευτικών κοινοτήτων του Κοσόβου και της Βόρειας Μακεδονίας αρχιμουφτήδες Ναϊμ Τέρνοβα και Σακίρ Φεράϊ, εξέδωσαν ανακοινώσεις, με τις οποίες καταδικάζουν με επιθετικό περιεχόμενο τη Ρωσία και τον Πούτιν για την εισβολή στην Ουκρανία.

Ουσιαστικά ο αλβανικός παράγοντας υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την ουσιαστική διαφοροποίησή του από τους Σέρβους και τους άλλους Σλάβους των Βαλκανίων, οι οποίοι προφανώς έχουν τις δικές τους αλληλεπιδράσεις με τη Μόσχα. Είναι προφανές, πάντως, πως Πρίστινα και Τίρανα επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τη συγκυρία για να προωθήσουν τις εθνικές επιδιώξεις τους.