Η “Albanian Brotherhood” του Έντι Ράμα

Με την υποσημείωση “Albanian Brotherhood” ο Έντι Ράμα ανάρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη φωτογραφία από συνάντηση με τους αρχηγούς των αλβανικών κομμάτων στη Βόρεια Μακεδονία. Η υποσημείωση θυμίζει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, αλλά ας το παρακάμψουμε για να μείνουμε στην ουσία. Ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας προωθεί βήμα-βήμα τη στρατηγική του για προσέγγιση και ενοποίηση της πολιτικής δράσης των αλβανικών πληθυσμών στη Βαλκανική, αξιοποιώντας καλά τις περιστάσεις.

Σε μια ημέρα με πολύ συμβολισμό (στις 11 Ιανουαρίου 1992 οι Αλβανοί της Βόρειας Μακεδονίας είχαν διοργανώσει δημοψήφισμα για την ίδρυση της Δημοκρατίας της Ιλιρίδος) ο Έντι Ράμα είχε πολύωρη συνεργασία στα Τίρανα με όλο το φάσμα των Αλβανών πολιτικών παραγόντων εκεί. Παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ και της ΕΕ για να επικρατήσει νηνεμία, τα Δυτικά Βαλκάνια διέρχονται περίοδο αστάθειας σε πολλά αλληλένδετα και αμοιβαίως επηρεαζόμενα σημεία τους.

Η αλβανική διασπορά στα περισσότερα από τα κρατίδια της περιοχής αποτελεί αξιοποιήσιμο εργαλείο διαμόρφωσης πολιτικών παρεμβατισμού και πίεσης. Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας φαίνεται να διαβάζει καλά τη συγκυρία, έχοντας μάλιστα και την απαιτούμενη συνδρομή από την αμερικανική διπλωματία. Εξηγείται καλύτερα έτσι η εκ των προτέρων μέριμνα του να εξουδετερώσει ουσιαστικά την αντιπολίτευση της Αλβανίας με σκοπό να εξασφαλίσει ανοχή στο εσωτερικό.

Ο Έντι Ράμα έχει αποδείξει πως είναι αυταρχικός ηγέτης με παραβατική συμπεριφορά έναντι των δημοκρατικών θεσμών. Έτσι, ενώ σιώπησε ουσιαστικά τις ημέρες της μεγάλης έντασης στο Κόσσοβο, ανέλαβε άμεσα δράση για την αξιοποίηση του αλβανικού πολιτικού παράγοντα στα Σκόπια. Υπενθυμίζουμε ότι ο Αλβανός πρωθυπουργός, αναφερόμενος στην κρίση στο Κόσσοβο, είχε κάνει τη σιβυλλική δήλωση ότι ο Σέρβος πρόεδρος θα κάνει τον γύρο του κόσμου και θα επιστρέψει εκεί που ήταν, υπονοώντας ότι θα επιστρέψει στη διαδικασία των Ανοιχτών Βαλκανίων.

Είναι σαφές ότι η δισυπόστατη ουσιαστικά Βόρεια Μακεδονία είναι εύθραυστη. Τόσο που μπορεί να διαψεύσει τους σχεδιασμούς για την επιβίωση του εγχειρήματος συμβίωσης θρησκευτικών, εθνικών και γλωσσολογικών συνιστωσών που δεν έχουν μεταξύ τους καμία συγγένεια. Ενδεχόμενη, ωστόσο, κατάρρευση της κυβέρνησης Κοβάτσεφσκι θέτει εν αμφιβόλω όλο το σχεδιασμό για την ενταξιακή πολιτική και τις διαδικασίες διεύρυνσης της ΕΕ.

Να επισημανθεί ότι η έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας προϋποθέτει την τροποποίηση του Συντάγματός της, ώστε να ικανοποιηθούν οι βουλγαρικές αξιώσεις. Τούτο κάνει πολύτιμη τη συνδρομή των κομμάτων του αλβανικού φάσματος. Τη συνδρομή τους, όμως, έχει ανάγκη και η ίδια η κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι για να επιβιώσει.

Το DUI του Αλί Αχμέτι, το ισχυρότερο αλβανικό κόμμα στα Σκόπια, κινδυνεύει με διάσπαση. Παραμονή Πρωτοχρονιάς σλαβικά ΜΜΕ στα Σκόπια δημοσίευσαν σενάριο ότι ο ίδιος ο Ζόραν Ζάεφ υπονομεύει τη σταθερότητα του κυβερνητικού συνασπισμού για να επιστρέψει. Αυτό το πολιτικό κλίμα, σε συνδυασμό με την από μήνες αποτελεσματική τακτική του VMRO, που μπλοκάρει τις ουσιαστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες στη Βουλή, δίνουν αέρα στις πιέσεις της αντιπολίτευσης για διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τον Μάιο.

Από τη συνάντηση στα Τίρανα απουσίαζε το αλβανικό κόμμα BESA (κέντρο ακραίας ισλαμικής δράσης) που ελέγχει το Τέτοβο και το οποίο έχει τη στήριξη της Άγκυρας και ευθυγραμμίζεται με τις πολιτικές της. Ο ειδικός σύμβουλος του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ Ντέρεκ Σόλετ (Derek Chollet) περιοδεύει σε χώρες της περιοχής, αλλά οι συναντήσεις που κάνει δεν έχουν ορατά αποτελέσματα.

Από τις δημόσιες δηλώσεις του προκύπτει ξεκάθαρα η ανησυχία για την αμερικανική αδυναμία συναρμολόγησης του γεωπολιτικού πάζλ. Ο Ντέρεκ Σόλετ έκανε λόγο για τις δυσκολίες που προκύπτουν στην πολιτική προσέγγιση του Βελιγραδίου, λόγω της ακαμψίας που επιδεικνύει η Πρίστινα στην εφαρμογή συμφωνημένων πολιτικών για τους γηγενείς Σέρβους του Κοσσόβου και των Μετοχίων. Την ίδια στιγμή, όμως, η εφημερίδα “Πολίτικα” του Βελιγραδίου δημοσίευσε ρεπορτάζ με φωτογραφικό υλικό από βάση στην περιοχή του Ζουμπίν-Ποτόκ (στο βόρειο Κόσσοβο), όπου Βρετανοί στρατιωτικοί εκπαιδεύουν Αλβανούς σε μεθόδους ανορθόδοξου πολέμου.

Εκκλησιαστικές επιπλοκές

Από τις αρχές της εβδομάδας στη Βόρεια Μακεδονία περιοδεύει ως απεσταλμένος του Πατριάρχη πασών των Ρωσιών Κυρίλλου, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Αντώνιος, Πρόεδρος του πανίσχυρου Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων της Μόσχας. Είναι σαφές ότι η επίσκεψη και πολυήμερη διαμονή του αποτελεί πράξη υπόμνησης του κοινού σλαβικού υποβάθρου των δύο λαών.

Ενέχει όμως και σαφές ανθελληνικό αποτύπωμα, αφού εμμέσως πλην σαφώς η περιοδεία του αμφισβητεί (για λογαριασμό του Πατριαρχείου Μόσχας) τα ιστορικά προνόμια του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Οι επίσημες ανακοινώσεις του Πατριαρχείου Μόσχας μιλούν για κανονική διαδικασία παροχής αυτοκέφαλου στην Εκκλησία των Σκοπίων από πλευράς του Πατριαρχείου της Σερβίας, ενώ η απονομή Τόμου για το αυτοκέφαλο μιας τοπικής εκκλησίας αποτελεί προνόμιο του Φαναρίου. Χαϊδεύοντας αυτιά και αναζωπυρώνοντας οράματα πανσλαβισμού μιλούν για “Εκκλησία της Μακεδονίας” και “Μακεδονικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο”.

Όλα αυτά αφήνουν βέβαια εκτεθειμένο το Φανάρι που με απόφαση της Συνόδου του Οικουμενικού Θρόνου το περασμένο καλοκαίρι επέφερε σε κανονική κοινωνία την εκκλησιαστική δομή των Σκοπίων, ανοίγοντας το δρόμο για παιχνίδια του Βελιγραδίου, της Μόσχας κυρίως αλλά και της Σόφιας. Ας υπογραμμιστεί, μάλιστα, ότι παρά τη γνωστή συμπαράσταση του Ελληνισμού προς τον σερβικό λαό στα δύσκολα χρόνια, η Εκκλησία της Σερβίας δεν έστειλε εκπρόσωπο στην ενθρόνιση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Γεωργίου, προφανώς ακολουθώντας τις υποδείξεις της Μόσχας.