Ηττάται ο UCK στις κάλπες του Κοσόβου

Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές που ολοκληρώθηκαν στο Κόσοβο αναμένεται να επηρεάσουν και το διάλογο με τη Σερβία, καθώς η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα το αδιέξοδο στο οποίο αυτός έχει περιέλθει. Το εκλογικό αποτέλεσμα έχει ως μεγάλο νικητή το αριστερό Kίνημα Αυτοδιάθεση και μεγάλους ηττημένους τα κόμματα των παλιών οπλαρχηγών του UCK.

Οι πρόωρες εκλογές, που προκηρύχθηκαν επειδή το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε άκυρη την κυβέρνηση συνασπισμού υπό την ηγεσία της Δημοκρατικής Λίγκας του Κοσόβου (LDK) με πρωθυπουργό τον Αβντουλάχ Χότι, μιας και και είχε ψηφιστεί από βουλευτή καταδικασμένο για ποινικά εγκλήματα, έχουν νικητή τον πρώην αριστερό πρωθυπουργό Άλμπιν Κούρτι, ο οποίος δεν είχε δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία.

Η Εφορευτική Εκλογική Επιτροπή ανακοίνωσε με καταμετρημένο το 97% του συνόλου των ψήφων ότι το Κίνημα Αυτοδιάθεση κέρδισε το 48% των ψήφων. Το Δημοκρατικό Κόμμα του Κοσόβου (PDΚ) έλαβε τη δεύτερη θέση με 17% των ψήφων, η Δημοκρατική Λίγκα του Κοσόβου (LDK) απέσπασε το 13% και η Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσόβου (ΑΚΚ) του πήρε το 7,4% των ψήφων. Η συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές δεν ξεπέρασε το 45,5%.

Ο Κούρτι είχε καταδικαστεί για το αδίκημα της παρακώλυσης κοινοβουλευτικού έργου τον Ιανουάριο του 2018, επειδή ενεργοποίησε δακρυγόνο στην αίθουσα του Κοινοβουλίου. Η Αυτοδιάθεση, γνωρίζοντας πως αποτελούσε το μεγάλο φαβορί, υποστήριζε ότι στην πραγματικότητα η απαγόρευση δεν τον εμποδίζει να γίνει πρωθυπουργός. Θα μπορεί κατά πάσα πιθανότητα να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού με τα μειονοτικά κόμματα που διαθέτουν 20 από τις 120 έδρες τους κοινοβουλίου.

Η σερβική Srpska Lista κέρδισε τις 10 έδρες που προορίζονται για Σέρβους, σύμφωνα με τον αρχηγό της Γκόραν Ράκιτς. Ωστόσο, η απαγόρευση δεν εμπόδισε τον Κούρτι να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία. Είχε στο πλευρό του, τη νέα πολιτική του σύμμαχο Βιόσα Οσμάνι, πρόεδρο του Κοινοβουλίου, η οποία ασκεί και καθήκοντα προέδρου του Κοσόβου.

Διάλογος με την Σερβία 

Το Δημοκρατικό Κόμμα Κοσόβου (PDK), είναι το κόμμα του κατηγορούμενου για εγκλήματα πολέμου πρώην προέδρου Χασίμ Θάτσι και έχει ως ηγέτη τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Ενβέρ Χοτζάι. Κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, με ένα ποσοστό της τάξης του 7,2%, αναμένεται να έχει η Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσόβου (ΑΑΚ), του πρώην πρωθυπουργού Ραμούς Χαραντινάι, o οποίος έχει, επίσης, κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου.

Ένα ακόμα κόμμα, πρώην στελέχους του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσόβου (UCK) είναι η Πρωτοβουλία Σοσιαλδημοκρατών NISMA με ηγέτη τον Φατμίρ Λιμάτζ, φαίνεται πως δύσκολα θα περάσει το όριο του 5% που απαιτείται για να εισέλθει το Κοινοβούλιο. Το εκλογικό αποτέλεσμα σηματοδοτεί το τέλος της μεσουράνησης στο πολιτικό προσκήνιο των βετεράνων του UCK, των αμφιλεγόμενων και “σκοτεινών” πρωταγωνιστών του πολέμου με την Σερβία, οι οποίοι όμως ήταν έτοιμοι να επέλθουν σε συμβιβασμούς για το μέλλον του Κοσόβου.

Στον αντίποδα ο Κούρτι υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός με τη Σερβία. Έχει αντιδράσει στην πρόταση ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας. Ενδεχομένως, να πιέσει και για ένωση με την Αλβανία, ώστε να τη χρησιμοποιήσει σαν μοχλό πίεσης σε ευρωπαίους και Αμερικανούς. Η στάση του για διαπραγματεύσεις με τη Σερβία είναι σίγουρα πιο σαφής από τα άλλα κόμματα.

Δεν προτίθεται να αποδεχτεί μελλοντικές διαπραγματεύσεις, αν δεν περιλαμβάνουν, βασικά ζητήματα αποζημίωσης, αμοιβαιότητας και αναγνώρισης. Θέλει διάλογο με ίσους όρους μεταξύ δύο ανεξάρτητων κρατών. Επιπροσθέτως, ο Κούρτι τάσσεται υπέρ της επιβολής της κυριαρχίας σε ολόκληρη την επικράτεια και κυρίως στο σερβικό βόρειο Κόσοβο και καταδικάζει τις παρεμβάσεις του Βελιγραδίου.

Ταυτόχρονα επιθυμεί περιορισμό της εμπλοκής των ξένων δυνάμεων στην πολιτική σκηνή και την απομάκρυνση της διεθνούς αστυνομικής και στρατιωτικής δύναμης από το Κόσοβο. H Οσμάνι έχει δηλώσει, από την πλευρά της, ότι η νέα κυβέρνηση πρέπει να συνομιλήσει με την αμερικανική του Τζο Μπάιντεν για αναθεώρηση ορισμένων από τις συμφωνίες που έχει υπογράψει το Κόσοβο με τη Σερβία. Πιστεύει ότι αποδεικνύονται επιβλαβείς για τα κοσοβάρικα εθνικά συμφέροντα.

Η επόμενη μέρα

Ο Χαραντινάι του οποίου το κόμμα μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αναδειχθεί και ρυθμιστής της επόμενης ημέρας, έχει υποστηρίξει ότι το Κόσοβο δεν πρέπει να γίνει όμηρος σε συμφωνία με τη Σερβία. Επίσης, είχε προτείνει διενέργεια δημοψηφίσματος, για ένωση του Κοσόβου με την Αλβανία, αλλά επισήμανε ότι δεν αποτελεί απειλή για κανέναν, απλώς το Κόσοβο χρειάζεται ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Υπενθυμίζεται, ότι ο πρώην πρόεδρος Χασίμ Θάτσι είχε εμπλακεί σε συνομιλίες με το Σέρβο ομόλογό του Αλεξάνταρ Βούτσιτς με στόχο την επίλυση της διαμάχης, βάσει της πρότασης ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας. Κατά την προεκλογική εκστρατεία, κανένα από τα πολιτικά κόμματα δεν άφησε να εννοηθεί ότι θα κάνει οποιαδήποτε παραχώρηση στη Σερβία, για ευνόητους λόγους.

Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές, αναμένεται να δεχθεί πιέσεις από τη διεθνή κοινότητα για να αναγάγει σε άμεση προτεραιότητα τις διαπραγματεύσεις με τη Σερβία, παρά το γεγονός ότι δεν συγκαταλέγονται στις βασικές ανησυχίες των πολιτών, που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Οι άλλες προτεραιότητες έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση της πανδημίας, την κατεστραμμένη οικονομία, την ανεργία που προσεγγίσει το 40% και τη διαφθορά.