Η στρατηγική του Μεγάλου Ισραήλ και η “Διώρυγα Μπεν Γκουριόν”
20/07/2025
Η περιφερειακή συμπεριφορά του Ισραήλ δεν είναι απλώς αντιδραστική, αλλά αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης, υπολογισμένης στρατηγικής που έχει τις ρίζες της στο θεμελιώδες δόγμα του. Η ιδέα της επέκτασης υπήρχε πάντα στην σιωνιστική οπτική, αλλά σήμερα προωθείται για λόγους που ξεπερνούν το ιδεολογικό πλαίσιο.
Για το Ισραήλ, η επέκταση είναι δρόμος προς την πολιτική κυριαρχία, την στρατιωτική υπεροχή και την οικονομική μεταμόρφωση. Αυτοί οι στόχοι συναντώνται σε ένα μεγάλο σχέδιο: την ίδρυση του Μεγάλου Ισραήλ. Από την αρχή, το Ισραήλ αντιλήφθηκε πως η περιφερειακή ενότητα ήταν η μεγαλύτερη απειλή. Γι’ αυτό και στηρίζει εδώ και καιρό έργα που στοχεύουν στο να διαιρέσουν τη Μέση Ανατολή σε αδύναμες, κατά βάση σεχταριστικές οντότητες.
Τροφοδοτώντας τις συγκρούσεις ταυτότητας στο Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο ή αλλού, το Ισραήλ διασφαλίζει ότι οι γείτονές του παραμένουν απασχολημένοι με εσωτερικές έριδες και αδύναμοι να οργανώσουν ενιαία αντίσταση. Μια κατακερματισμένη περιοχή δίνει στο Ισραήλ πλεονέκτημα διπλωματικό, πολιτικό και οικονομικό. Η καταστροφή ισχυρών κεντρικών κρατών και η αντικατάστασή τους από εύθραυστα σεχταριστικά μικροκράτη δεν είναι τυχαία, αλλά μέρος της ισραηλινής στρατηγικής που περιγράφεται στο διάσημο Σχέδιο Yinon της δεκαετίας του 1980. Σήμερα, αυτή η στρατηγική υλοποιείται σε πολλαπλά μέτωπα.
Οι στρατιωτικές φιλοδοξίες του Ισραήλ ξεπερνούν τα άμεσα σύνορά του. Κεντρικός στόχος είναι η επέκταση προς τα ανατολικά, προς το Ιράκ και να φθάσει στις κουρδικές περιοχές. Γιατί; Γιατί η εγκατάσταση παρουσίας κοντά στο Κουρδιστάν προσφέρει στρατηγικό βάθος σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση με το Ιράν. Από αυτή τη θέση το Ισραήλ μπορεί:
- Να συλλέγει πληροφορίες βαθιά μέσα στο Ιράν.
- Να εξαπολύει άμεσες ή έμμεσες επιθέσεις σε ιρανικά συμφέροντα.
- Να ελέγχει κρίσιμους στρατιωτικούς και λογιστικούς διαδρόμους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικό περιφερειακό πόλεμο.
Μακροπρόθεσμο σχέδιο
Δεν πρόκειται για βραχυπρόθεσμο σχέδιο. Το Ισραήλ σκέφτεται σε δεκαετίες, χτίζοντας αργά συμμαχίες, ενθαρρύνοντας την αστάθεια και προετοιμάζοντας το έδαφος για μόνιμη επιρροή στο Ιράκ και τη μεγαλύτερη περιοχή του Λεβάντε. Στον πυρήνα του επεκτατικού οικονομικού οράματος του Ισραήλ βρίσκεται η Διώρυγα Μπεν Γκουριόν, ένα τεράστιο έργο υποδομής και ενέργειας που θα μπορούσε να μεταμορφώσει την περιοχή.
Αυτό το σύστημα αγωγών σχεδιάζεται για να μεταφέρει το ιρακινό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, μαζί με εξαγωγές ενέργειας από τα κράτη του Κόλπου, μέσω του Ιράκ, δίπλα στα σύνορα Ιορδανίας-Συρίας, μέχρι το Ισραήλ, όπου οι πόροι θα διοχετεύονται προς την Ευρώπη. Το αποτέλεσμα θα είναι:
- Να αναγορεύσει το Ισραήλ σε μεγάλο ενεργειακό κόμβο.
- Να σπάσει το μονοπώλιο άλλων περιφερειακών εξαγωγέων όπως το Ιράν, το Κατάρ και η Ρωσία.
- Να υπονομεύσει την κινεζική πρωτοβουλία “Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος”, προσφέροντας στη Δύση μια φιλοαμερικανική εναλλακτική οδό εμπορίου και ενέργειας.
Όμως για να διασφαλιστεί αυτό το έργο, το Ισραήλ πρέπει πρώτα να ελέγξει τον στρατηγικό διάδρομο, γνωστό ως “Διάδρομο του Δαβίδ”, που συνδέει τα εδάφη του μέσω της Συρίας με το Ιράκ. Χωρίς αυτόν, η Διώρυγα Μπεν Γκουριόν παραμένει ευάλωτη σε επιθέσεις από εχθρικές δυνάμεις. Από αυτό προκύπτει η ανάγκη του Ισραήλ να αποσταθεροποιήσει το Ιράκ, να αποσυναρμολογήσει τις αντιστασιακές κινήσεις εκεί και να διασφαλίσει στρατιωτικά αυτόν τον διάδρομο.
Οι επεκτατικοί στόχοι του Ισραήλ δεν είναι αφηρημένα όνειρα, αλλά μίξη στρατιωτικής διορατικότητας, πολιτικής στρατηγικής και οικονομικής φιλοδοξίας. Είτε πρόκειται για την ασφάλεια αγωγών, την εγκατάσταση στρατιωτικών βάσεων κοντά στο Ιράν, ή τη διάσπαση γειτονικών κρατών για να παραμένει αχαλίνωτο, κάθε κίνηση υπηρετεί τον ευρύτερο σκοπό της εξασφάλισης ισραηλινής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή. Αυτό που βλέπουμε σήμερα, από τις ισραηλινές επιθέσεις στη Συρία μέχρι τις αυξανόμενες σχέσεις με τους Κούρδους και τις προσπάθειες σύναψης ενεργειακών συμφωνιών στην Μεσόγειο, δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα. Εντάσσονται σε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο που θεωρεί την περιφερειακή αστάθεια όχι ως κίνδυνο, αλλά ως ευκαιρία για το Ισραήλ.