Η σύνοδος στη Ραμάλα και το μετέωρο βήμα του Παλαιστινιακού

Μέσα στο κλίμα έντασης που επικρατεί στα παλαιστινιακά εδάφη και στην Μέση Ανατολή αναμένεται να συνεδριάσει την Δευτέρα στη Ραμάλα το Εθνικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ). Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη συνεδρίαση εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια. Πραγματοποιείται σε μια περίοδο, κατά την οποία ο πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς επιδιώκει να σταθεροποιήσει τη θέση του.

Η σύνοδος, όπως εκτιμούν γνώστες του Παλαιστινιακού, δεν πρόκειται να επιφέρει κάποια σημαντική πολιτική αλλαγή. Θα καθορίσει όμως την εκλογή των 18 μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΟΑΠ και διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι ο Αμπάς θα επιδιώξει, μέσα από αυτήν την εκλογή, να δημιουργήσει έναν «προστατευτικό κλοιό» γύρω του, ενόψει και της αναμενόμενης κλιμάκωσης της έντασης  στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον.

Αυτή η προσπάθεια του Αμπάς, να συγκεντρώσει δηλαδή ακόμη περισσότερο την εξουσία στους θεσμούς που ελέγχει, δεν φαίνεται να είναι περίπατος. Ήδη περισσότερα από 100 από τα 740 μέλη του Εθνικού Παλαιστινιακού Συμβουλίου έχουν γνωστοποιήσει με επιστολή τους, ότι θα μποϊκοτάρουν τη συνάντηση. Πρόκειται κυρίως για συμμάχους των ισλαμιστών της Χαμάς, που αποτελεί και το μεγαλύτερο παλαιστινιακό κόμμα μετά την Φατάχ, της οποίας ηγείται ο πρόεδρος Αμπάς.

Οι ίδιοι κάλεσαν από το Σάββατο τον Παλαιστίνιο πρόεδρο, να αναβάλει τη συνεδρίαση, τουλάχιστον μέχρι να επέλθει μία συμφωνία συμφιλίωσης ανάμεσα στις αντίπαλες παρατάξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Εθνικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο, το οποίο εκπροσωπεί τους κατοίκους των Παλαιστινιακών Εδαφών και τους Παλαιστίνιους της διασποράς, δεν έχει κάνει καμία τακτική συνεδρίαση από το 1996. Εξαίρεση αποτελεί μια έκτακτη συνεδρίασή του, το 2009, στη Ραμάλα.

Το πολιτικό πλαίσιο

Η Σύνοδος πάντως, που αναμένεται να ξεκινήσει την Δευτέρα, θα διαρκέσει τρεις ημέρες και τα αίτια της διεξαγωγής της θα πρέπει να αναζητηθούν στην γενικότερη πολιτική κατάσταση στην περιοχή. Καταρχήν η Σύνοδος γίνεται σε μια περίοδο που οι σχέσεις ανάμεσα στον Αμπάς και την κυβέρνηση Τραμπ βρίσκονται στο χειρότερο σημείο τους.

Αιτία αυτής της επιδείνωσης είναι η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ. Με προγραμματισμένη μάλιστα την επίσημη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας για τις 14 Μαΐου, όλοι αναμένουν νέα ένταση στις σχέσεις Παλαιστίνιων – Ισραήλ και Αμερικανών.

Ένα δεύτερο στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η σύνοδος του Εθνικού Παλαιστινιακού Συμβουλίου γίνεται την ώρα που είναι σε εξέλιξη, για πέμπτη συνεχή εβδομάδα το εκτεταμένο κίνημα διαμαρτυρίας  για την «πορεία της επιστροφής», με την οποία οι Παλαιστίνιοι επικαλούνται το δικαίωμά τους να επιστρέψουν στα εδάφη, από τα οποία εκδιώχθηκαν, μετά την ίδρυση του Ισραήλ το 1948. Στο πλαίσιο αυτών των κινητοποιήσεων, περισσότεροι από 40 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από ισραηλινά πυρά, από τις 30 Μαρτίου που άρχισαν οι μαζικές διαδηλώσεις κατά μήκος των συνόρων ανάμεσα στη Γάζα και το Ισραήλ.

Η αντιπαράθεση με την Χαμάς

Ο 82χρονος Αμπάς, με την ομιλία του οποίο θα αρχίσει την Δευτέρα η τριήμερη Σύνοδος, έχει κρατήσει ιδιαίτερα σκληρή στάση έναντι των ΗΠΑ, από τις 6 Δεκεμβρίου, όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε την απόφασή του για την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας, αναγνωρίζοντας μονομερώς την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να χαρακτηρίσει «γιο σκύλου» τον αμερικανό πρεσβευτή στο Ισραήλ Ντέιβιντ Φρίντμαν, ο οποίος υποστηρίζει τον  εποικισμό που κάνουν οι Ισραηλινοί στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά  Εδάφη.

Αυτό ωστόσο φαίνεται ότι δεν είναι αρκετό για να ελέγξει πλήρως την κατάσταση στην Παλαιστίνη, αφού η θέση του έχει εξασθενήσει, εξαιτίας του διευρυνόμενου ρήγματος ανάμεσα στην Φάταχ και την Χαμάς, η οποία ελέγχει από το 2007 τη λωρίδα της Γάζας. Οι σχέσεις των δύο μεγαλύτερων πολιτικών σχηματισμών των Παλαιστινίων επιδεινώθηκαν ακόμη περισσότερο, το περασμένο φθινόπωρο, όταν απέτυχε μια διαδικασία συμφιλίωσης. Σε αυτήν την αντιπαράθεση κρύβεται, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, και η επιδίωξη του Αμπάς να συγκεντρώσει όσο περισσότερο γίνεται την εξουσία, σε θεσμούς που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του.

Η σύνοδος του Εθνικού Παλαιστινιακού Συμβουλίου «θα σηματοδοτήσει έναν νέο σταθμό στη σταθεροποίηση της εξουσίας του Αμπάς και στην περιθωριοποίηση των πολιτικών αντιπάλων του», εκτιμά ο Χιου Λόβατ, ειδικός σε θέματα Ισραήλ και Παλαιστίνης στο κέντρο σκέψης European Council for Foreign Relations. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτοί που θα εκλεγούν στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΟΑΠ θα σηματοδοτούν μια μετριοπαθή παλαιστινιακή πολιτική, ενώ θα αποτελούν και τον «δείκτη των υποψηφίων που είναι τα φαβορί στην κούρσα για τη διαδοχή του Μαχμούντ Αμπάς».

 

Την ίδια ώρα, η πρώην συνεργάτρια του Αμπάς, Νταϊάνα Μπούτου, η οποία πλέον είναι επικρίτριά του, σημειώνει ότι η εντολή του Παλαιστίνιου προέδρου έχει τελειώσει επισήμως το 2009. Παραλλήλως υποστηρίζει, ότι ο Αμπάς έχει παραμείνει στην εξουσία χωρίς εντολή, καθώς η ρήξη με τη Χαμάς μπλόκαρε κάθε εκλογική διαδικασία. «Το γεγονός ότι στρέφεται σ’ έναν θεσμό, ο οποίος δεν έχει συνεδριάσει εδώ και 20 χρόνια, δείχνει σε ποιό σημείο στερείται νομιμοποίησης», σημειώνει χαρακτηριστικά η ίδια.

Πως θα γίνει η εκλογή

Στις εκλογές για την Εκτελεστική Επιτροπή της ΟΑΠ, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος θα είναι ο ένας από τους τρεις αντιπροσώπους της Φάταχ. Οι άλλοι δύο θα είναι ο Σαέμπ Ερεκάτ και ο διαπραγματευτής της αποτυχημένης συμφωνίας συμφιλίωσης με τη Χαμάς, Αζάμ αλ-Άχμεντ. Άλλα επτά μικρότερα κόμματα, στα οποία όμως δεν περιλαμβάνεται η Χαμάς, θα διορίσουν από έναν υποψήφιο, ενώ θα επιλεγούν και οκτώ ανεξάρτητοι. Με δεδομένη αυτήν την εξέλιξη, εκτιμάται ότι τουλάχιστον 10 από τα 18 νυν μέλη της Επιτροπής πιθανότατα θα αντικατασταθούν.