Η Τουρκία ιδρύει Συντονιστικό Συμβούλιο για τον Χωρικό Σχεδιασμό στη θάλασσα

Η τουρκική Προεδρική Εγκύκλιος (2025/12) που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Τουρκίας στις 24 Ιουλίου 2025, αφορά την ίδρυση του «Συντονιστικού Συμβουλίου Χωρικού Σχεδιασμού Θαλάσσιου Χώρου» (Deniz Mekânsal Planlama Koordinasyon Kurulu). Πρόκειται για ένα θεσμικό όργανο υπό τον Αντιπρόεδρο της Τουρκίας, στο οποίο συμμετέχουν 11 υπουργεία και η Γενική Γραμματεία της Προεδρίας.

Με άλλα λόγια:

1. Επέκταση Τουρκικού Ελέγχου σε Θαλάσσιες Ζώνες

Η δημιουργία αυτού του Συμβουλίου συνιστά ένα επιτελικό όργανο για τον σχεδιασμό και τον συντονισμό της τουρκικής πολιτικής σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες, περιλαμβανομένων και περιοχών:

• στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Τουρκία αμφισβητεί την ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ γύρω από Καστελόριζο,
• στο Αιγαίο, όπου υπάρχουν διαφορές σε σχέση με χωρικά ύδατα, FIR, υφαλοκρηπίδα, κυριαρχία σε νησίδες κ.λπ.

Η αναφορά στην «προστασία των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας και των δικαιωμάτων» προϊδεάζει ενδεχομένως για συστηματικότερες τουρκικές ενέργειες σε περιοχές αμφισβήτησης (π.χ. NAVTEX, έρευνες, γεωτρήσεις ή στρατιωτικές δραστηριότητες), βάσει ενός κεντρικά συντονισμένου σχεδίου.

2. Νομιμοποίηση Ενεργειών σε Διεθνή Φόρα

Η Τουρκία με αυτόν τον θεσμό δημιουργεί το πλαίσιο ώστε:

• να παράγει τεχνικά τεκμηριωμένα χωρικά σχέδια (π.χ. για ΑΟΖ, προστατευόμενες περιοχές, ενεργειακά έργα),
• και να τα χρησιμοποιεί ως εργαλείο “νομιμοποίησης” των διεκδικήσεών της σε οργανισμούς όπως ο IMO, ο FAO ή το UNCLOS (παρά το ότι δεν το έχει υπογράψει).

3. Αντιστοίχηση με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο

Η Εγκύκλιος θα μπορούσε να λειτουργήσει ως διοικητικό εργαλείο για την υλοποίηση μνημονίων τύπου Τουρκολιβυκού, δηλαδή ετεροβαρών θαλάσσιων συμφωνιών που παρακάμπτουν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

4. Πίεση για «συνδιαχείριση» στο Αιγαίο

Η ίδρυση του Συμβουλίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί διπλωματικά ή πολιτικά ως πίεση για να τεθεί θέμα συνδιαχείρισης θαλάσσιων πόρων (αλιεία, ενέργεια, προστασία περιβάλλοντος) σε περιοχές που η Τουρκία θεωρεί «αμφισβητούμενες».

5. Ενίσχυση του δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα»

Το όργανο αυτό εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική της Άγκυρας να εφαρμόσει μια εθνική, διακλαδική στρατηγική στη θάλασσα, που συνδυάζει:

• πολιτικές για περιβάλλον, ενέργεια και τουρισμό,
• στρατιωτικές-ναυτικές κινήσεις,
• και εξωτερική πολιτική διεκδικήσεων.

Αναλυτικά η εγκύκλιος 

”Συντονιστικό Συμβούλιο Χωρικού Σχεδιασμού Θαλάσσιου Χώρου /ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 2025/12

Για να διασφαλιστεί η συμβατή και βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων περιοχών στα περιβάλλοντα ύδατα της Τουρκίας, για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων στις θάλασσές μας, για την εκπόνηση των απαραίτητων εργασιών με στόχο την προστασία των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας και των σχετικών δικαιωμάτων, καθώς και για την εξασφάλιση της διατμηματικής συνεργασίας, την προετοιμασία και την παρακολούθηση της εφαρμογής των βασικών στρατηγικών και σχεδίων δράσης, συγκροτείται το Συντονιστικό Συμβούλιο Χωρικού Σχεδιασμού Θαλάσσιου Χώρου, υπό την προεδρία του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας και με τη συμμετοχή των Υπουργείων Εξωτερικών, Περιβάλλοντος, Αστικοποίησης και Κλιματικής Αλλαγής, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Εσωτερικών, Πολιτισμού και Τουρισμού, Εθνικής Άμυνας, Γεωργίας και Δασών, Μεταφορών και Υποδομών, καθώς και του Γενικού Γραμματέα της Προεδρίας.

Το Συμβούλιο θα συνεδριάζει ανά τετράμηνο, υπό την προεδρία του Προέδρου του Συμβουλίου, ενώ σε περίπτωση ανάγκης μπορεί να συγκαλείται και εκτάκτως. Στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου μπορούν να προσκληθούν εκπρόσωποι συναφών ιδρυμάτων και οργανισμών, πανεπιστημίων, ερευνητικών υποδομών, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, επαγγελματικών ενώσεων και φορέων του ιδιωτικού τομέα. Οι κανόνες και οι διαδικασίες λειτουργίας του Συμβουλίου θα καθορίζονται από τον Πρόεδρό του, ενώ οι γραμματειακές υπηρεσίες, ο συντονισμός και η παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεών του θα διενεργούνται από το Υπουργείο Εξωτερικών.

Παρακαλώ να διασφαλιστεί, με κάθε φροντίδα, η αναγκαία στήριξη και βοήθεια από τους αρμόδιους φορείς και ιδρύματα για την εφαρμογή των αποφάσεων και των εργασιών του Συμβουλίου.”