Η Τουρκία θέλει να φορέσει το καπέλο του ειρηνευτή!

Αυτοί οι στρατηγικού χαρακτήρα επιδιώξεις, οι οποίοι εντάσσονται στον ευρύτερο επεκτατικό σχεδιασμό της Άγκυρας και δεν αφορούν μόνο την περιοχή μας, απασχολούν έντονα τη Λευκωσία. Είναι σαφές πως από την επιτυχία αυτής της μεγάλης διπλωματικής προσπάθειας της Άγκυρας, θα επηρεασθεί και η Κύπρος, αλλά και η Ελλάδα. Κυρίως εάν η Άγκυρα “πείσει” ώστε να έχει, για παράδειγμα, θεσμική και φυσική παρουσία στην Ουκρανία, εξασφαλίζοντας μάλιστα και “διεθνή νομιμοποίηση”.

Εάν συμμετέχει σε ένα σύστημα εγγυήσεων και εγκαταστήσει στρατεύματα, αυτά θα τα αξιοποιήσει στο έπακρο και στο Κυπριακό. Θα εξασφαλίσει πιστοποιητικό “καλής διαγωγής” και θα θεωρείται προηγούμενο και κεκτημένο. Όλα αυτά, βέβαια, προφανώς και επηρεάζονται από τους χειρισμούς της Ουάσινγκτον και τις νέες προσεγγίσεις, που χρησιμοποιεί ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στα ανοικτά διεθνή ζητήματα.

Η νέα προσέγγιση Τραμπ στηρίζεται στη λογική της ισχύος και της επιβολής. Σε αυτή την εξίσωση, δεν αποκλείεται να συμπεριληφθούν το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά, είναι όμως σαφές ότι προτεραιότητα για την Ουάσινγκτον είναι το Ουκρανικό και το Μεσανατολικό.

Τραμπ και Τουρκία

Την ώρα, λοιπόν, που είναι σαφές πως ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να ανατρέψει τις διπλωματικές πρακτικές αλλά και τις επιλογές του προκατόχου του με ισοπεδωτικό τρόπο, τη Λευκωσία αλλά και την Αθήνα, απασχολεί ο ρόλος της Τουρκίας σε αυτό το “νέο περιβάλλον”. Κι αυτό γιατί σε κάθε περίπτωση, η Ουάσινγκτον ψάχνει να βρει συνεργάτες, που θα έχουν το ρόλο του χωροφύλακά της.

Η διοίκηση Τραμπ δεν αποκλείεται, λοιπόν, να παίξει με την Τουρκία, θα την χρησιμοποιήσει και θα την αξιοποιήσει. Θα… κολακεύει την  Άγκυρα για να εξυπηρετεί τους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Ωστόσο, η Άγκυρα δεν θα θέλει να μείνει μόνο στις κολακείες, θέλει κέρδη επί του πεδίου. Και στη Συρία και στην Ουκρανία.

Είναι δε σαφές πως, η κατοχική πλευρά θεωρεί πως εάν κερδίσει στα άλλα πεδία, θα δημιουργηθεί προηγούμενο και στο Κυπριακό, στα θέματα των εγγυήσεων και των στρατευμάτων. Αναφορικά με την Ουκρανία, η Άγκυρα πέραν από τον μεσολαβητικό ρόλο, έχει και συγκεκριμένες απαιτήσεις. Να έχει ρόλο εγγυητή, να συμμετέχει δηλαδή σε ένα σύστημα εγγυήσεων και μέσω αυτού να αναπτύξει και “Ειρηνευτικές Δυνάμεις”. Εάν εξασφαλίσει τέτοιο ρόλο ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τι θα γίνει με την Κύπρο.

Υπενθυμίζεται ότι η Ουκρανία είχε ζητήσει, τον Μάρτιο του 2022, από την Τουρκία να συμμετάσχει σε ένα σύστημα εγγυήσεων, μαζί με άλλα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για να διασφαλίζει την ασφάλεια και την ανεξαρτησία αυτής της χώρας.

Τί έλεγε ο Φιντάν το 2023

Τον Οκτώβριο του 2023 ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, είχε μεταφέρει σε τρίτους, σε εμπλεκόμενους, πρόταση σύμφωνα με την οποία θα μπορούσαν τρίτα κράτη- με την Τουρκία ασφαλώς στο κάδρο- να λειτουργούν ως εγγυήτριες δυνάμεις, οι οποίες θα διασφαλίσουν ότι θα τηρείται και θα εφαρμόζεται μια πιθανή συμφωνία, που θα επιτευχθεί μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών.

Αν και ανέφερε πως δεν βρίσκεται στην ατζέντα των συζητήσεων η Τουρκία να αναπτύξει ειρηνευτικό σώμα στην περιοχή, η αναφορά στο θέμα αυτό παραπέμπει στο προφανές. Ότι δηλαδή, η κατοχική Τουρκία θέλει να στείλει στρατεύματα στην περιοχή. Κι αυτό συνδέεται με τις στρατηγικές επιδιώξεις της Άγκυρας, για επέκταση της επιρροής της και για έλεγχο της περιοχής.

Σε σχέση με τη Συρία, η Άγκυρα έχει φροντίσει να έχει δικούς της ανθρώπους σε θέσεις-κλειδί. Και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα. Είναι σαφές πως η κατοχική πλευρά θέλει να διατηρήσει την επιρροή αυτή ενώ εκείνο που απασχολεί την Τουρκία είναι οι Κούρδοι. Οι συγκρούσεις μεταξύ των δορυφόρων της Άγκυρας (SNA) αλλά και του τουρκικού στρατού και των κουρδικών δυνάμεων (SDF).

Την ίδια ώρα, οι Αμερικανοί μεσολαβούν λειτουργώντας αποτρεπτικά. Αυτή η μεσολάβηση, εκ του αποτελέσματος, δεν φαίνεται να λειτουργεί αποτρεπτικά και δεν είναι γνωστό πόσο θα επιμένουν.

Η Κύπρος και οι ΗΠΑ

Είναι σαφές πως η Κυπριακή Δημοκρατία παρακολουθεί και επιχειρεί να παρέμβει. Η μία παράμετρος είναι οι ΗΠΑ, πως θα λειτουργήσει στην περιοχή και πόσο η νέα προσέγγιση θα επηρεάσει την Κύπρο. Είναι ξεκάθαρο πως στην περίπτωση της Ουκρανίας επιχειρεί να τα βρει με τη Ρωσία, αδειάζοντας το Κίεβο, στοχεύοντας όπως αναφέρει στον τερματισμό του πολέμου.

Θα δοθεί εκεί ρόλος στην Τουρκία; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει αυτήν τη στιγμή. Σε ό,τι αφορά το Μεσανατολικό, είναι σαφές πως ο Αμερικανός Πρόεδρος στηρίζει ό,τι αποφασίσει ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, Βενιαμίν Νετανιάχου. Συνεπώς η Τουρκία είναι εκτός.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη η Λευκωσία, επιχειρεί να δημιουργήσει κανάλια επικοινωνίας με την Ουάσινγκτον. Ένα κανάλι φαίνεται να γίνεται μέσα από τρίτη χώρα με ισχυρές προσβάσεις στην αμερικανική διοίκηση ενώ έχει, μετά από πολλά χρόνια, ξεκινήσει συνεργασία με λομπίστες στις ΗΠΑ. Πρόκειται για τον Όμιλο BGR, ο οποίος είναι γνωστό ότι κινείται στη συντηρητική πολιτική σφαίρα και στο χώρο του κυβερνώντος κόμματος, των Ρεπουμπλικάνων.