Η Τουρκία θέλει “προίκα” τον ενεργειακό πλούτο!

Με την πειρατεία της στην κυπριακή ΑΟΖ η Τουρκία επιδιώκει μία συμφωνία με τον Αναστασιάδη που θα της επιτρέψει να πάρει “προίκα” τον ενεργειακό πλούτο της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω των Τουρκοκυπρίων.

Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος  – 

Να συρθεί η Λευκωσία σε μια συμφωνία για το φυσικό αέριο με την ίδια την Τουρκία ή δια του αντιπροσώπου της, την τουρκοκυπριακή πλευρά, είναι ο στόχος του Ερντογάν. Και γι’ αυτό χρησιμοποιεί ως μοναδικό εργαλείο πίεσης και εκβιασμού την κρίση που προκάλεσε στην κυπριακή ΑΟΖ. Διαφορετικά, θα επιχειρήσει διά της παρουσίας πολεμικού ναυτικού πρώτα να παρεμποδίσει και στην συνέχεια να παγώσει τη διαδικασία των ερευνών.

Με βάση την τουρκική εκδοχή των εξελίξεων, σε αυτή τη φάση, η κλιμάκωση της έντασης περνά μέσα από την κάθοδο στην κυπριακή ΑΟΖ του γεωτρύπανου που απέκτησε πρόσφατα η Τουρκία. Η αποκλιμάκωση της έντασης, σύμφωνα με τα τουρκικά σενάρια που όχι τυχαία ευθυγραμμίζονται και με αυτά τρίτων διεθνών παραγόντων, περνά μέσα από τη συζήτηση μεταξύ των εμπλεκομένων. Τρίτη οδός υπάρχει και αυτήν καλείται να διαμορφώσει η Λευκωσία σε συνεργασία, πάντα, με την Αθήνα.

Σε ότι αφορά το γεωτρύπανο DeepSea Metro 2, το οποίο αγόρασε η τουρκική Ανώνυμη Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) έναντι 200 εκατομμυρίων δολαρίων για να πραγματοποιήσει γεωτρήσεις, δεν είναι ακόμη έτοιμο να έλθει στην περιοχή, καθώς δεν έχει εξευρεθεί εξειδικευμένο προσωπικό για πλήρωμα. Επειδή, όμως, το θέμα της καθόδου του στην περιοχή βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του καθεστώτος Ερντογάν, φαίνεται πως υπάρχει περίπτωση να εγκατασταθεί σε ένα από τα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, χωρίς απαραίτητα να κάνει γεώτρηση!

Όταν θα είναι έτοιμοι θα προχωρήσουν με δικές τους γεωτρήσεις σε τεμάχια που θεωρούν «αμφισβητούμενα», με στόχο να δημιουργήσουν τετελεσμένα. Την ίδια ώρα, η τουρκική πλευρά επαναφέρει την πρότασή της, που κατατέθηκε το Σεπτέμβριο 2011 από τον τότε κατοχικό ηγέτη Ντερβίς Έρογλου για τη συγκρότηση κοινής επιτροπής για τους υδρογονάνθρακες.

Η συμφωνία Ερντογάν-Έρογλου

Υπενθυμίζεται πως εκείνες τις ημέρες το ψευδοκράτος είχε αναθέσει στην ΤΡΑΟ να διεξάγει έρευνες για φυσικό αέριο και πετρέλαιο «στο όνομα της Κύπρου», στο πλαίσιο της «συμφωνίας οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας» μεταξύ Τουρκίας και ψευδοκράτους. Τη συμφωνία οριοθέτησης είχαν υπογράψει Ερντογάν και Έρογλου στη Νέα Υόρκη, όταν είχαν πάει εκεί ο πρώτος για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και το δεύτερος για επαφές.

Θέμα επανέναρξης των συνομιλιών σε αυτή τη φάση δεν φαίνεται να υπάρχει, όσο τουλάχιστον συνεχίζει τις προκλήσεις η Τουρκία. Τι θα γίνει, όμως, εάν ενόψει του γεγονότος ότι δεν υπάρχει δραστηριότητα εταιρειών στην ΑΟΖ, αποχωρήσει το τουρκικό πολεμικό ναυτικό; Αυτό θα διευκολύνει διάφορους διεθνείς παράγοντες και θα τους ενθαρρύνει για να κινηθούν «μεσολαβητικά» και να ασκήσουν πιέσεις, κυρίως προς τη Λευκωσία για να επαναρχίσουν συνομιλίες.

Ποιος θα αναλάβει το βάρος της «μεσολάβησης»; Κυβερνήσεις που εμπλέκονται εταιρείες τους θα θελήσουν να παρέμβουν για να διευκολύνουν τη δραστηριοποίησή τους στην κυπριακή ΑΟΖ. Δεν αποκλείεται να κινηθούν και τα Ηνωμένα Έθνη. Αποστολή του Διεθνούς Οργανισμού αναμένεται στο νησί στις 28 Φεβρουαρίου για τριήμερη επίσκεψη.

Πρόκειται για αποστολή υπό τον Βοηθό Γενικό Γραμματέα, αρμόδιο για Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις, Ζαν Πιέρ Λακρουά, με σκοπό τη συνέχιση της συζήτησης της Στρατηγικής Αναθεώρησης, της έκθεσης δηλαδή που συντάχθηκε για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Όπως είναι γνωστό, οι κρίσιμες συζητήσεις για το μέλλον της ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα γίνουν το ερχόμενο καλοκαίρι και θα συνδεθούν και με τις εξελίξεις ή μη στο Κυπριακό. Δεν αποκλείεται, πάντως, ο βοηθός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ να αξιοποιήσει την παρουσία του για να ασχοληθεί και με το θέμα της κρίσης.

Τι μπορεί να πράξει η Λευκωσία

Η κυπριακή κυβέρνηση παρά το γεγονός ότι δεν πρόβλεψε τα προβλεπτά όσον αφορά τη συμπεριφορά της Τουρκίας, καλείται τώρα να διαχειριστεί την κρίση, να σβήσει φωτιές. Υπάρχουν ενώπιον της διάφορα σενάρια. Είναι, όμως, προφανές πως τα εφικτά δεν είναι πολλά. Το στοίχημα για τη Λευκωσία είναι να πείσει τους εταίρους στην ΕΕ ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ πλήττει τα δικά τους συμφέροντα.

Το στοίχημα για τη Λευκωσία είναι να πείσει τις χώρες της περιοχής πως εάν η Τουρκία πετύχει τους στόχους της στην κυπριακή ΑΟΖ, θα έχουν κόστος γιατί η Άγκυρα δεν θα σταματήσει εκεί, θα προχωρήσει τους επεκτατικούς της σχεδιασμούς. Το ζητούμενο για τη Λευκωσία είναι να μην συρθεί σε διαπραγματεύσεις τώρα, καθώς θα την αναγκάσουν να συζητήσει και το θέμα του αερίου, στη βάση της τουρκικής εκδοχής: Διαμοιρασμός-συνδιαχείριση και μάλιστα πριν από συμφωνία στο Κυπριακό.

Στη δισέλιδη επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πέραν από την επανάληψη της θέσης του πως είναι έτοιμος να επιστρέψει στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό από το σημείο που σταμάτησαν στο Κραν Μοντάνα (με βάση τις παραμέτρους Γκουτέρες), θέτει δυο προϋποθέσεις: Τον άμεσο τερματισμό των τουρκικών ενεργειών και την απρόσκοπτη συνέχιση του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Είναι προφανές πως από τη διασύνδεση της επανέναρξης των συνομιλιών με τον τερματισμό των τουρκικών προκλήσεων, απουσιάζει ένα βασικό στοιχείο: Η διασφάλιση ότι δεν θα επαναληφθούν τέτοιες προκλήσεις. Κι αυτό γιατί μπορεί μεν, μετά τη λήξη της NAVTEX, να αποχωρήσουν τα τουρκικά πλοία από την ΑΟΖ, καθώς δεν θα βρίσκεται εδώ το γεωτρύπανο. Εάν, όμως, το σκηνικό επαναληφθεί τι θα γίνει; Θα ξεκινά και θα σταματά και η διαδικασία των συνομιλιών;

Η επιστολή προς τον Αντόνιο Γκουτέρες στάλθηκε για να καταγραφεί η αντίδραση της Λευκωσίας γνωρίζοντας πως δεν αναμένεται οποιαδήποτε κίνηση από τον ΟΗΕ, ο οποίος στις συνεχιζόμενες παραβιάσεις της Τουρκίας υιοθέτησε τη γνωστή τακτική του στρουθοκαμηλισμού, αποφεύγοντας να τοποθετηθεί σε ένα σοβαρό ζήτημα. Θα έχει, πάντως, ενδιαφέρον εάν θα επιλέξει ο Γενικός Γραμματέας να απαντήσει στην επιστολή Αναστασιάδη. Αναμένεται πως επιστολή, όπως γίνεται συνήθως, θα στείλει, ακολουθώντας τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και ο κατοχικός ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί για να απαντήσει.

Εμβάθυνση των σχέσεων με τη Γαλλία

Η στήριξη που παρέχει η Γαλλία στην Κυπριακή Δημοκρατία στην κρίση που προκαλεί η Τουρκία στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου δημιουργεί νέα θετικά δεδομένα στις σχέσεις των δυο χωρών, γεγονός που θα φανεί προσεχώς. Οι παρεμβάσεις του Παρισιού, όπως και η αποφασιστικότητά του, έχουν διασφαλίσει εν πρώτοις ότι η γεώτρηση στο τεμάχιο 6 πραγματοποιήθηκε χωρίς η Τουρκία να αντιδράσει όπως έπραξε με το τεμάχιο 3.

Έγινε δε γνωστό ότι η φρεγάτα του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού «Jean De Vienne» πέρασε πριν μια περίπου βδομάδα ανεμπόδιστα από τη θαλάσσια περιοχή στην οποία βρίσκεται στο τεμάχιο 3 της κυπριακής ΑΟΖ. Οι Τούρκοι περιορίστηκαν σε διαμαρτυρία. Ενδιαφέρον έχει η στάση του Ισραήλ, που δεν έχει καταγράψει ουσιαστική αντίδραση στις τουρκικές προκλήσεις, πλην μιας δήλωσης, μετά από ερώτηση του philenews, της ισραηλινής πρεσβείας στη Λευκωσία. Η στάση αυτή, του στρατηγικού εταίρου(!) της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενδεχομένως να οφείλεται στη διαφορά που έχει με το Λίβανο.

Δεν θα ήθελε να καταγγείλει, προφανώς, την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, όταν με άλλους τόνους και όχι δια της δύναμης ισχύος αμφισβητεί τα θαλάσσια σύνορα του Λιβάνου. Ενδιαφέρον, επίσης, έχει και η μη ουσιαστική αντίδραση της Μόσχας, πλην μιας νερόβραστης τοποθέτησης του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.