Ίντριγκες, επενδύσεις και αρνάκι στην Κέρκυρα

της Νεφέλης Λυγερού  – 

Ο σημερινός Εμίρης Ταμίμ μπιν Χαμάντ βλέπει να απειλείται από τον προκάτοχο του θρόνου και πατέρα του Χαμάντ μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι, στην πιο κρίσιμη καμπή του Κατάρ. Όσο για τον πατέρα του απολαμβάνει το Ιόνιο Πέλαγος, τις ταβέρνες αλλά και τα… ιδιωτικά νησάκια του. Και σαν άλλος Περικλής έχει δίπλα του την ανατρεπτική Ασπασία του, Σέικα Μοζάχ, που επιδίδεται σε κατά συρροή αγορές και επενδύσεις.

Η δυναστεία των Αλ Θάνι κυριαρχεί στην περιοχή του Κατάρ από το 1825. Το εμιράτο είναι το μικρότερο σε έκταση και πληθυσμό, αλλά το πλουσιότερο σε ενεργειακούς πόρους και κατ’ επέκτασιν και σε χρήμα. Πατριάρχης ήταν ο Μοχάμεντ Μπιν Αλ Θανί με καταγωγή από την Μπανού Ταμίμ, μία εκ των μεγαλυτέρων φυλών της Αραβικής Χερσονήσου.

Ο οίκος των Αλ Θανί βρίσκεται πίσω από το λεγόμενο «οικονομικό θαύμα», το οποίο στηρίζεται στο γεγονός ότι το Κατάρ αποτελεί τη μεγαλύτερη εξαγωγό χώρα φυσικού αερίου στον κόσμο. Με μόλις 2,5 εκατομμύρια κατοίκους, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι ξένοι, το Κατάρ είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία του πλανήτη.

Οι Αλ Θάνι (τόσο ο πρώην εμίρης όσο και ο γιος του και τωρινού ηγέτη) δεν έχουν περιοριστεί στην επένδυση του μεγάλου πλούτου τους στη Δύση. Έχουν αναλάβει και άμεσες ή έμμεσες πολιτικές πρωτοβουλίες, οι οποίες έχουν ενοχλήσει μεγάλες αραβικές χώρες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την προσπάθεια του Κατάρ να τηρήσει μία κάποια ισορροπία στις σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, οδήγησε στην απομόνωσή του και στον κίνδυνο αποσταθεροποίησής του.

Η απαγωγή και τα αστρονομικά λύτρα

Αφορμή για την εκδήλωση της σοβούσας διπλωματικής κρίσης στάθηκε, όπως λέγεται, η απαγωγή 25 μελών της βασιλικής οικογένειας, οι οποίοι κρατήθηκαν όμηροι επί ένα σχεδόν χρόνο. Για την απελευθέρωσή τους, οι Αλ Θάνι κατέβαλαν ως λύτρα το αστρονομκό ποσό των 700 εκατ. δολαρίων.

Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας βρίσκονταν σε ταξίδι αναψυχής, κυνηγώντας σπάνια γεράκια στο νότιο Ιράκ. Εκεί απήχθησαν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες και από ενόπλους ασαφούς ταυτότητας. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι απαγωγείς είναι μία ένοπλη σιιτική οργάνωση, η οποία έχει διασυνδέσεις με την Τεχεράνη. Το Κατάρ πλήρωσε, όμως, και άλλα 300 εκατ. δολάρια σε τζιχαντιστές που δρουν στη Συρία, υποτίθεται για να απελευθερώσουν ομήρους.

Η Αίγυπτος έχει καλέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να αρχίσει έρευνα για αυτή την υπόθεση, δεδομένου ότι το Κατάρ διαψεύδει όλες αυτές τις πληροφορίες. Οι Financial Times, όμως, που αποκάλυψαν την υπόθεση, επιμένουν. Επικαλούνται διοικητές αντάρτικων ομάδων και κυβερνητικούς αξιωματούχους της περιοχής. Σύμφωνα, μάλιστα, με ορισμένες πληροφορίες, οι όμηροι κρατούνταν στο Ιράν.

Σύμφωνα με τον Independent, τα χρήματα αυτά, μάλιστα, είχαν εντοπιστεί σε έλεγχο ασφαλείας ρουτίνας του καταριανού αεροσκάφους που θα παραλάμβανε τους ομήρους και κατασχέθηκαν. Το γεγονός αποκαλύφθηκε από τις οργισμένες δηλώσεις του πρωθυπουργού του Ιράκ Χαϊντάρ αλ Αμπάντι, ο οποίος είχε καταγγείλει πως η κυβέρνησή του κατάσχεσε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια που ανακαλύφθηκαν σε «23 μεγάλες και βαριές σακούλες χωρίς ειδοποίηση ή έγκριση».

Πραξικόπημα πίσω από την κρίση;

Όλα αυτά τα γεγονότα είχαν ανεβάσει τη θερμοκρασία, αλλά τον ρόλο του καταλύτη έπαιξε η επίσκεψη του προέδρου Τραμπ. Ήταν αυτός που έδωσε το ΟΚ για να κάνουν το βήμα η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος, ακολουθούμενες από μικρότερες αραβικές χώρες. Είχε φτάσει ο καιρός να τιμωρηθεί το μικρό Κατάρ που από το 2013, από όταν ανέλαβε το τιμόνι του ο νέος Εμίρης, έμοιαζε να απλώνει τα πόδια του πολύ περισσότερο απ’ όσο του επέτρεπε το ανάστημά του.

Τα Δυτικά Μέσα αποδίδουν την κρίση σε μία σύγκρουση στους κόλπους της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ. Υπάρχουν πληροφορίες για εκκολαπτόμενο πραξικόπημα. Σύμφωνα με αυτές, ο πρώην εμίρης του Κατάρ Χαμάντ Αλ Θάνι βρίσκεται πίσω από μία προσπάθεια ανατροπής του γιού του και σημερινού εμίρη Ταμίμ Αλ Θάνι.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο εμίρης πιστεύει ότι ο πατέρας του (μόνιμος κάτοικος Λονδίνου μετά την οικειοθελή παραίτησή του πριν τέσσερα χρόνια) συνωμοτεί με τον αδελφό του και αναπληρωτή διάδοχο εμίρη του Κατάρ. Ο Ταμίμ, μάλιστα, εμφανίζεται σίγουρος ότι ο πατέρας του έχει εμπλέξει και δυτικές δυνάμεις, δίνοντας έγγραφα που αποδεικνύουν αφενός την εμπλοκή του γιου του στα εσωτερικά άλλων αραβικών χωρών, αφετέρου την σχέση του με τζιχαντιστικές οργανώσεις.

Πάντα σύμφωνα με αυτό το σενάριο, ο πατέρας έδωσε και μια έκθεση σχετικά με την υγεία του γιου του, η οποία αναφέρει πως πάσχει από ψυχολογικό στρες και για αυτό έχει ολόκληρη ιατρική ομάδα μέσα στο παλάτι. Τις πληροφορίες αυτές, μάλιστα, διοχέτευσε και σε δυτικά Μέσα, τα οποία και πληρώθηκαν αδρά.

Παράδοση ανατροπών και μία παραίτηση

Ο σεΐχης Ταμίμ Χαμάντ Μπιν Καλίφα Αλ Θάνι είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται στο κέντρο της κρίσης και καλείται τώρα να την χειριστεί και να την αποκλιμακώσει. Το 2013, ο πατέρας Αλ Θάνι είχε παραδώσει ειρηνικά τον θρόνο στον γιο του, διαβεβαιώνοντας τον λαό του «ότι αφήνει την χώρα στα καλύτερα χέρια».

Η πατρική αυτή ανιδιοτέλεια δεν συνηθίζεται στη δυναστεία των Αλ Θάνι. Ο πατέρας που αποποιήθηκε την εξουσία του προς όφελος του γιου του δεν είχε διαστάσει να ανατρέψει τον δικό του πατέρα σχεδόν δύο δεκαετίες νωρίτερα. Πράγματι, σε μια αναίμακτη εξέγερση ο 63χρονος τότε εμίρης Χαλίφα Μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι, έκτος ηγεμόνας του Κατάρ και ο δεύτερος από τη δυναστεία των Αλ Θάνι, είχε ανατραπεί από τον γιο του, ενώ βρισκόταν στην Ελβετία.

Ο 45χρονος γιος είχε στείλει στρατό στο αεροδρόμιο και στο παλάτι. Ο ανατραπείς εμίρης είχε τότε δηλώσει ότι η πράξη αυτή ήταν μία «μη φυσιολογική συμπεριφορά ενός αλαζόνα». Ο μέχρι τότε πρίγκηπας είχε απαντήσει με μία σύντομη τηλεοπτική εξαγγελία, στην οποία είχε πει ότι «δεν είναι ευχαριστημένος με όλα αυτά που έγιναν, αλλά έπρεπε να το κάνει και χαίρεται που έγινε όσο πιο ανώδυνα γινόταν».

Λίγες ώρες μετά από εκείνο το πραξικόπημα και τα 1.500 μέλη της βασιλικής οικογένειας είχαν σπεύσει στην πρωτεύουσα Ντόχα για να δηλώσουν υποταγή στο νέο εμίρη, χωρίς περαιτέρω διαμάχες. Οι ΗΠΑ είχαν αναγνωρίσει αμέσως το νέο ηγέτη. Το ίδιο είχαν πράξει και τα υπόλοιπα κράτη του Κόλπου, παρότι ένιωθαν τρομερή ανασφάλεια, στη σκέψη αντίστοιχων εσωτερικών απειλών στα δικά τους βασίλεια.

Ο νέος εμίρης Χαμάντ είχε αντικαταστήσει όλο το Υπουργικό Συμβούλιο και είχε ξεκαθαρίσει ότι μπορεί ο πατέρας του να μην κατέχει πια εξουσία, αλλά θα παραμείνει σεβαστός από όλους. Τελικά, ο ανατραπείς και παππούς του σημερινού εμίρη πέθανε σε ηλικία 84 ετών στο Κατάρ. Είχε προηγηθεί, όμως, πολυετής εξορία στο Παρίσι.

Εκεί, ίσως, είχε τον χρόνο να σκεφτεί ότι πλήρωσε με το ίδιο τίμημα τις δικές του αμαρτίες. Το 1972, δύο δεκαετίες νωρίτερα, είχε και αυτός με τη σειρά του ανατρέψει τον θείο του. Είχε περάσει μόλις ένας χρόνος αφότου το Κατάρ είχε ανεξαρτητοποιηθεί από τη Βρετανία. Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του είχε καλλιεργήσει καλές σχέσεις με το Ιράκ και με το Ιράν και αντιθέτως είχε πάρει κάποιες αποστάσεις από την Σαουδική Αραβία.

Λίγο πριν την ανατροπή του βρισκόταν στη διαδικασία σύναψης μίας συμφωνίας ύψους ενός δισ δολαρίων με το Ισραήλ για την εξαγωγή προς αυτό φυσικού αερίου. Παρά την πολιτική ανατροπή, το Κατάρ συνέχισε την ίδια πορεία που οδήγησε το απλό ψαροχώρι να μετατραπεί σε ένα κοσμοπολίτικο, απέραντο, νεόπλουτο εργοτάξιο.

Αυτό ήταν, εξάλλου, το όραμα του εμίρη Χαμάντ Μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι για τη χώρα του. Όραμα που και ο σημερινός σεΐχης και γιος του όχι μόνο ακολουθεί, αλλά και διευρύνει, ώστε το Κατάρ να γίνει το πιο σύγχρονο κράτος του κόσμου έως το 2030.

Ο σεΐχης με τις παντόφλες

Όπως λέγεται, οι ντόπιοι στο Κατάρ λατρεύουν τον «δικό τους εμίρη». Πιο δημοφιλής υπήρξε ο πατέρας του σημερινού εμίρη. Είχε υιοθετήσει ένα μοντέλο διάχυσης του πλούτου στον λαό, μέσω κοινωνικών επιδομάτων μετά τον γάμο, με προσφορά σπιτιών και εγγυημένες θέσεις στο δημόσιο. Έχοντας, όμως, επίγνωση ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο κάποτε θα στερέψουν, είχε στραφεί προς άλλες πηγές εσόδων, ώστε το μέλλον του κρατιδίου να είναι εγγυημένο.

Έτσι, το Κατάρ άρχισε να επενδύει τεράστια ποσά σ’ όλους σχεδόν τους κλάδους στη Δύση. Δεν εξαιρέθηκαν ούτε το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το σινεμά και οι γκαλερί. Ο ίδιος παλαιότερα ήταν δεινός αθλητής, ενώ το πάθος του είναι οι καταδύσεις και το ψάρεμα. Αυτός αποτέλεσε και τον βασικό χρηματοδότη του Al Jazeera, το οποίο φιλοδοξεί και ως ένα βαθμό έχει καταφέρει να αποτελεί κάτι σαν αραβικό CNN.

Ο σεΐχης είναι ένας ιδιαίτερα ευχάριστος και προσηνής τύπος που μπορεί να κάνει δώρο σ’ ένα ζευγάρι Ελλήνων, με τους οποίους έχει κοινωνική σχέση, έναν γάμο δεκάδων εκατομμυρίων στο κρατίδιό του. Ταυτόχρονα να παζαρεύει επί ώρα με ένα πλανόδιο ψαρά στην Κέρκυρα την τιμή για πέντε κιλά γαύρο! Όπως και να έχει, λατρεύει την Ελλάδα και την ελληνική κουζίνα. Το αγαπημένο πιάτο του είναι αρνί στη σούβλα, το οποίο απολαμβάνει τρώγοντάς το με τα χέρια.

Όταν επισκέπτεται την Κέρκυρα, τιμάει δεόντως δύο παραδοσιακές ψησταριές, του Γιαννίτση και το Αγνάντι. Αυτόπτες μάρτυρες στο Μεγανήσι έκαναν λόγο για έναν άνθρωπο που του αρέσει η επαφή με τους ντόπιους, με τους οποίους βγάζει δεκάδες σέλφι. Παρά την αδυναμία του στην Ελλάδα και των αρχικών σχεδίων του να επενδύσει εδώ, το περιβάλλον του δεν έκρυψε την δυσφορία του για τις καθυστερήσεις και τη γραφειοκρατία που αντιμετώπισε.

Από την άλλη, όμως, υπήρξαν καταγγελίες ότι οι περίφημες αυτές επενδύσεις πεγαλοδρομούν εξαιτίας και των παράλογων απαιτήσεών του για ιδιαίτερα χαμηλά ημερομίσθια και της τάσης του να αγνοεί την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως στην περίπτωση του θρυλικού ξενοδοχείου Miramare. Ο σεΐχης, όμως, δεν κάθεται να σκάσει. Αγόρασε διάφορα νησάκια του Ιονίου, λέγοντας στον δήμαρχο ότι θέλει ένα για κάθε του παιδί. Ας σημειωθεί ότι έχει 23 παιδιά!

Με πολλά από αυτά επιβιβάζεται στην αγαπημένη του θαλαμηγό που αγόρασε έναντι 300 εκατομμυρίων δολαρίων και βάφτισε «κατάρα». Στα εφτά καταστρώματα του γιότ κυκλοφορεί με τις πλαστικές παντόφλες του, έχοντας δίπλα του την δεύτερη από τις τρεις συζύγους του.

Η μοιραία Σέικα

Η Σέικα Μοζάχ δεν αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα συζύγου ηγετών χωρών της Μέσης Ανατολής. Kατά κανόνα, αυτές κρατούν χαμηλούς τόνους και περνούν απαρατήρητες. Αυτό δεν ισχύει για τη δεύτερη σύζυγο του Χαμάντ μπιν Χαλίφα Αλ Τάνι. Τον παντρεύτηκε το 1977 σε ηλικία 18 ετών και έχει αποκτήσει μαζί του επτά παιδιά, μεταξύ αυτών και τον σημερινό εμίρη.

Συμμετέχει ενεργά στα κοινά του Κατάρ, καθώς είναι υπουργός με αρμοδιότητες για την εκπαίδευση, για τα δικαιώματα των παιδιών, αλλά και για τις επιχειρήσεις. Συνοδεύει πάντα τον σύζυγό της, διατηρεί στενές φιλικές σχέσεις με άλλες Ευρωπαίες, όπως την Κάρλα Μπρούνι, και δίνει συχνά πυκνά συνεντεύξεις στο Al Jazeera ως πρέσβειρα της χώρας της.

Η Μοζάχ έχει επάξια κερδίσει τον τίτλο της πιο γκλάμορους γυναίκας της Μέσης Ανατολής. Λίγα χρόνια πριν, όμως, κυκλοφόρησαν φωτογραφίες από τα νιάτα της, οι οποίες αποδεικνύουν ότι η πανέμορφη Μοζάχ είχε καταφύγει ουκ ολίγες φορές σε πλαστικούς για να αποκτήσει την σημερινή εμφάνισή της. Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων στο προκήνιο έχει αποκτήσει μία από τις πιο πλούσιες συλλογές ρούχων και κοσμημάτων.

Η ίδια και οι στυλίστριές της επισκέπτονται οίκους μόδας σε Παρίσι και Νέα Υόρκη. Αγοράζουν κάποιες φορές τα περισσότερα κομμάτια της πασαρέλας, αλλά και καλούν τους σχεδιαστές στο Κατάρ με όλη την πραμάτεια τους. Πράγματι, οι μεγαλύτεροι οίκοι μόδας έχουν παραδεχτεί ότι η ισχυρότερη γυναίκα του Κατάρ είναι μία από τις καλύτερες πελάτισσες τους.

Αυτό, όμως, δεν ήταν αρκετό για την Σέικα, η οποία επενδύει στη βιομηχανία της μόδας μέσω του πανίσχυρου επενδυτικού ταμείου του Κατάρ. Έπεισε τον σύζυγό της να αγοράσει τους δύο αγαπημένους της οίκους μόδας, αλλά και ένα από τα μαγαζιά που επισκεπτόταν πιο συχνά στο Λονδίνο.

Ο οίκος Valentino, o οίκος Balmain και το πολυκατάστημα Harrods έχουν πλέον περάσει στα χέρια του Κατάρ με την Σέικα να συμμετέχει στη διοίκησή τους. Εξάλλου, αυτή θεωρείται η κινητήριος δύναμη πίσω από τον θρόνο του Κατάρ. Οι φήμες θέλουν να άσκησε τεράστια πίεση στον σύζυγό της, ώστε να παραδώσει τον θρόνο στον μεγαλύτερο γιό της και αυτός να γίνει ο νεότερος μονάρχης στον κόσμο.

Ο νέος Εμίρης

Ο Ταμίμ Μπιν Χαμάντ αλ-Θανί γεννήθηκε στην Ντόχα αλλά γαλουχήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτός από αραβικά, μιλάει αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά, ενώ μπορεί να διαβάσει αρχαία περσικά. Μεγάλη του αγάπη είναι το τένις, κάτι που του έχει χαρίσει αρκετά μετάλλια και διακρίσεις. Το 2005 τέλεσε τον πρώτο του γάμο με την εξαδέλφη του Τζαβάχερ Μπιντ Χαμάντ Μπιν Σουχαΐμ, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, έναν γιο και δύο κόρες.

Το 2009 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά στην Ντόχα τη θυγατέρα ενός διπλωμάτη. Ο Ταμίμ έχει αδυναμία στο ποδόσφαιρο, στρέφοντας εκεί το ενδιαφέρον του για επενδύσεις. Αυτός είναι που σχεδίασε την εξαγορά της Infront Sport and Media, μιας εταιρίας που διαχειρίζεται τα αρχεία της FIFA.

Ένα από τα σκάνδαλα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ήταν η εμπλοκή της ετεροθελούς αδελφής του σε όργιο. Η 34χρονη πριγκίπισσα Σεΐχά πιάστηκε στα πράσα από τη βρετανική μυστική υπηρεσία και τη Σκότλαντ Γιαρντ να επιδίδεται σε εpωτικά παιχνίδια με επτά άνδρες ταυτόχρονα, σε σουίτα του ξενοδοχείου Εξέλσιορ στο Λονδίνο.

Χαλίφα Μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι  1972-1995

Χαμάντ Μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι  1995- 2013

Ταμίμ Μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι  2013-σήμερα