Ιράκ-Λιβύη-Εμιράτα  – Το τρίγωνο του διαβόλου για τον Ερντογάν

Σε τροχιά διεύρυνσης και του ανατολικού μετώπου της Τουρκίας βρίσκεται ο Ερντογάν, καθώς τις τελευταίες ημέρες έχει αυξηθεί η ένταση ανάμεσα στην Άγκυρα και τη Βαγδάτη. Οι τουρκικές δυνάμεις, οι οποίες επιχειρούν σε περιοχές του ιρακινού Κουρδιστάν έχουν εντείνει τη δραστηριότητά τους, προκαλώντας πλήγμα και στον ιρακινό στρατό. Την ίδια ώρα η Βαγδάτη επιδιώκει τη δημιουργία ενός παναραβικού μετώπου, για να αναγκάσει την Τουρκία να αποσύρει τις δυνάμεις της από την επικράτειά της.

Από τα μέσα Ιουνίου η Τουρκία έχει εξαπολύσει μια νέα εκστρατεία στο Ιρακινό Κουρδιστάν, με την ονομασία “Νύχια της τίγρης”, η οποία περιλαμβάνει αεροπορικές επιδρομές και αερομεταφερόμενες αποστολές ειδικών δυνάμεων που δρουν επί του εδάφους. Οι αποστολές αυτές έχουν, κατά την Άγκυρα, στόχο στελέχη του παράνομου στην Τουρκία Κουρδικού Εργατικού Κόμματος PKK, η Βαγδάτη, ωστόσο, έχει καλέσει ήδη δύο φορές τον Τούρκο πρεσβευτή για να διαμαρτυρηθεί για τις τουρκικές επιδρομές στο έδαφός της.

Η Άγκυρα υποστηρίζει και εκεί, όπως και στη Συρία, ότι είναι δικαίωμά της να πολεμά εναντίον των “τρομοκρατών”, όπως χαρακτηρίζει τα στελέχη και τους μαχητές του ΡΚΚ. Επικαλείται μάλιστα ότι τα μέλη του ΡΚΚ, χαρακτηρίζονται τρομοκράτες τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ. Το ποτήρι ξεχείλισε όμως, την περασμένη Τρίτη, όταν δύο  υψηλόβαθμα στελέχη των ιρακινών ενόπλων δυνάμεων σκοτώθηκαν, κατά τη διάρκεια τουρκικής επίθεσης με μη επανδρωμένο αεροσκάφος.

Θα φύγει ο Ερντογάν από το Ιράκ;

Το περιστατικό συνέβη κοντά στην κοινότητα Σιντακάν, στα βόρεια της επαρχίας Αρμπίλ, και ήταν η πρώτη φορά που οι τουρκικές επιθέσεις είχαν θύματα ιρακινούς στρατιωτικούς και μάλιστα υψηλόβαθμα στελέχη, που ήταν επικεφαλής μονάδων συνοριοφυλακής. Η Βαγδάτη κάλεσε για τρίτη φορά μέσα σε δύο μήνες τον Τούρκο πρεσβευτή στο υπουργείο Εξωτερικών και διαμαρτυρήθηκε για την «κατάφωρη επίθεση» και την «παραβίαση της κυριαρχίας της».

Αυτή τη φορά δεν έμεινε, ωστόσο, μόνο στη διαμαρτυρία, καθώς υπήρξαν μαρτυρίες που έκαναν λόγο για στοχοποίηση των ιρακινών στρατιωτικών. Η Βαγδάτη ακύρωσε την επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Άμυνας Ακάρ, καθώς και όλες τις άλλες προγραμματισμένες επισκέψεις μεταξύ των δύο χωρών. Παραλλήλως, ο  υπουργός Εξωτερικών Φουάντ Χουσέιν ξεκίνησε έναν μαραθώνιο επικοινωνίας με τους ομολόγους του πολλών αραβικών χωρών (Αίγυπτος, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία και Κουβέιτ), καθώς και με τον επικεφαλής του Αραβικού Συνδέσμου, Άχμεντ Αμπού Γέιτ.

Στόχος του Ιράκ είναι να εξασφαλίσει την «ενιαία θέση» πολλών αραβικών κρατών, προκειμένου να αναγκάσει την Τουρκία να αποσύρει τους άνδρες της από το Ιράκ και να αποφευχθούν, όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, «επικίνδυνες εξελίξεις». Το εγχείρημα βέβαια δεν είναι εύκολο, καθώς η Τουρκία κατέχει εδώ και 25 χρόνια περίπου δέκα στρατιωτικά φυλάκια στο Ιρακινό Κουρδιστάν, και όπως καταγγέλλουν οι Κούρδοι τα έχει αυξήσει το τελευταίο διάστημα.

Αν πάντως, η Βαγδάτη καταφέρει και συγκεντρώσει γύρω της έναν σημαντικό αριθμό αραβικών χωρών, τότε θα πρόκειται για τον δεύτερο “παναραβικό συνασπισμό” κατά της Τουρκίας, μετά εκείνον που έχει συγκροτηθεί (αν και με διαρροές) για την τουρκική ανάμειξη στη Λιβύη. Η Αίγυπτος ήταν η πρώτη χώρα που αντέδρασε. Καταλόγισε ευθύνες στην Τουρκία για την επίθεση και τόνισε την ανάγκη να γίνει σεβαστή η πλήρης κυριαρχία, η ενότητα και η εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ από οποιασδήποτε εξωτερική παρεμβολή.

Στον ιρανικό δρόμο 

Το θέμα των τουρκικών επιδρομών στο Ιρακινό Κουρδιστάν περιπλέκεται, ωστόσο, από το γεγονός ότι αυτές γίνονται στην περιοχή όπου συναντώνται τα σύνορα του Ιράκ, της Τουρκίας και του Ιράν. Είναι δηλαδή επάνω στην αποκαλούμενη από τους διεθνείς αναλυτές “σιιτική γραμμή”, η οποία ξεκινά από το Ιράν και διαμέσου του Ιράκ διακλαδίζεται στη Συρία και τον Λίβανο, “βγάζοντας” την Τεχεράνη στη Μεσόγειο.

Πληροφορίες αναφέρουν επίσης, ότι στόχος των τουρκικών επιδρομών δεν είναι μόνο τα στελέχη του ΡΚΚ, αλλά και μαχητές της PJAK. Μιας αδελφής με το ΡΚΚ οργάνωσης, η οποία δραστηριοποιείται στο Ιράν. Αυτή η διάσταση και οι υπόνοιες που προκαλεί σχετικά με μια συνεργασία Άγκυρας-Τεχεράνης, αναμένεται να αξιοποιηθεί από τον νέο (ορκίστηκε τον Απρίλιο μετά την πολύμηνη πολιτική κρίση στη χώρα) πρωθυπουργό του Ιράκ, Μουστάφα αλ Καδίμι, ο οποίος είναι προγραμματισμένο να συναντηθεί με τον Τραμπ, στις 20 Αυγούστου, στον Λευκό Οίκο.

Η Τουρκία πάντως συνέχισε τις επιθέσεις και την  Παρασκευή, σκοτώνοντας σε νέο βομβαρδισμό στο βόρειο Ιράκ τρεις μαχητές του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Η επίθεση μάλιστα έγινε την ίδια ημέρα που το Ισραήλ και τα Εμιράτα ανακοίνωναν συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεών τους. Μια συμφωνία, στην οποία ο Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να προσεταιριστεί τον μουσουλμανικό κόσμο, αντέδρασε με σφοδρότητα. Απείλησε μάλιστα ακόμα και με επίσημη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Άμπου Ντάμπι, οι οποίες έτσι κι αλλιώς είναι κάκιστες, εξαιτίας της Λιβύης, όπου υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα.