Ιράκ: Στην αναμπουμπούλα ο Ερντογάν χαίρεται

Την στιγμή που τα μάτια της διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένα στην Ουκρανία, τη νέα τουρκική στρατιωτική επιχείρηση εις βάρος των Κούρδων του Ιράκ, με την ονομασία “Δαγκάνα”, ανακοίνωσε προχτές ο Χουλουσί Ακάρ. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας δήλωσε πως η κυβέρνηση Ερντογάν «είναι αποφασισμένη να σώσει την Τουρκία από την τρομοκρατία, που διαρκεί 40 χρόνια».

Ο Ακάρ επικαλέστηκε το δικαίωμα της αυτοάμυνας και συγκεκριμένα το άρθρο 50 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, για να δικαιολογήσει τα νέα τουρκικά πλήγματα σε δεκάδες στόχους του PKK. Υποστήριξε πως οι Κούρδοι μαχητές προγραμμάτιζαν νέες επιθέσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, από κοινού με τους μαχητές του YPG (το συριακό παρακλάδι του PKK), χωρίς να παρουσιάσει συγκεκριμένα στοιχεία για τους ισχυρισμούς του.

Και γιατί να το κάνει όταν δεν φαίνεται και να απασχολεί την διεθνή κοινότητα η νέα τουρκική επίθεση, εις βάρος μάλιστα των πιο αξιόπιστων συμμάχων της, στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους σε Συρία και Ιράκ. Παραδόξως, την στιγμή που το Ισλαμικό Κράτος δείχνει να ανασυγκροτείται, πραγματοποιώντας και πάλι μία σειρά αιματηρών επιθέσεων. Δεν είδαμε ούτε κάποια καταδικαστική ανακοίνωση από το ελληνικό ΥΠΕΞ, ούτε όμως και από αραβικά κράτη που είχαν καταδικάσει με σφοδρότητα τις αντίστοιχες επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού το 2020.

Για «παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας μιας αδελφής χώρας» είχαν κάνει τότε λόγο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που όμως πλέον έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με την Τουρκία του Ερντογάν. To κλίμα είναι διαφορετικό για την Τουρκία σε σχέση με το 2020, καθώς όλοι χαιρετίζουν τον “μεσολαβητικό” που αποπειράται να διαδραματίσει στο Ουκρανικό. Όπως είπε χαρακτηριστικά και ο Έλληνας υπουργός Άμυνας «δεν είναι η καλύτερη εποχή να λες πράγματα κατά της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ», άρα μάλλον δεν είναι η “καλύτερη εποχή” για μία αντίδραση στις νέες επιδρομές των Τούρκων στο βόρειο Ιράκ.

Βόρειο Ιράκ: Διαιρέσεις στους Κούρδους

Όσον αφορά τον Χουλουσί Άκαρ έχει έναν λόγο παραπάνω να θέλει να πάει καλά η νέα τουρκική στρατιωτική επιχείρηση: Να ξεπλύνει την ντροπή του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν αντίστοιχη τουρκική επιδρομή είχε αφήσει 13 Τούρκους στρατιώτες και αξιωματικούς νεκρούς, οι οποίοι προηγουμένως κρατούνταν όμηροι από το PKK. Τότε ο Ακάρ είχε ανακοινώσει τον εσπευσμένο τερματισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ενώ είχε βρεθεί στο στόχαστρο της αντιπολίτευσης για τους χειρισμούς του.

Σε αντίθεση με την Βόρεια Συρία, η Τουρκία μπορεί να εκμεταλλευτεί στο Βόρειο Ιράκ τις διαιρέσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό των ίδιων των Κούρδων. Δεν μοιάζει διόλου τυχαίο που, λίγο πριν από την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων, προηγήθηκε η συνάντηση του Ερντογάν με τον Μασρούρ Μπαρζανί, τον πρωθυπουργό της αυτόνομης περιφερειακής κυβέρνησης του Ιρακινού Κουρδιστάν και διαβόητου για τις σχέσεις του με την Τουρκία.

Ο Μπαρζανί αποδίδει παγίως την ευθύνη για τις τουρκικές επιδρομές στο ίδιο το PKK, ενώ μαχητές του έχουν εμπλακεί και σε αιματηρές συγκρούσεις με τους Κούρδους αντάρτες. Η δε μεταβατική κυβέρνηση του Ιράκ, αν και κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη για να καταδικάσει την εισβολή, δήλωσε πως αντιτίθεται στην μεταφορά της αντιπαράθεσης Τουρκίας-PKK στο εσωτερικό του Ιράκ. Ο ισχυρισμός της ήταν αρκετός για να κάνει τον Ερντογάν να ισχυριστεί πως υποστηρίζει την τουρκική πολεμική επιχείρηση.

Πάντως η Τουρκία ήταν διατεθειμένη να επαναλάβει τις πολεμικές επιθέσεις της από τον περασμένο Μάρτιο, όταν ήταν ακόμα νωπό το αίμα των Τούρκων ομήρων του PKK. Η Άγκυρα ήταν εξοργισμένη και από την στάση της Ουάσιγκτον, καθώς είχε θεωρήσει πως δεν είχε καταδικάσει σθεναρά την «τρομοκρατία του PKK», με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών να εκδίδει σχετική ανακοίνωση, μόνο μετά την συνάντηση του με τον Τούρκο ομόλογο του. Ο Μπαρζανί έμοιαζε πρόθυμος να βγάλει την Τουρκία από την δύσκολη θέση, καθώς είχε συμφωνήσει με την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης να ελέγξουν οι μαχητές του την επαρχία Σιντζάρ, απομακρύνοντας το PKK.

Ο ρόλος του Ιράν

Τότε το PKK είχε βρει έναν απρόσμενο σύμμαχο στους σιίτες μαχητές των “Μονάδων Λαϊκής Κινητοποίησης”, δυνάμεις των οποίων είχαν αναπτυχθεί στο πλευρό των Κούρδων ανταρτών, υπονομεύοντας την συμφωνία Μπαρζανί-Βαγδάτης και φυσικά τα τουρκικά σχέδια. Όμως από τότε μεταβλήθηκαν οι πολιτικοί συσχετισμοί στο εσωτερικό του Ιράκ, σε βάρος του Ιράν.

Το Ιράν μέσω των φιλοϊρανικών του πολιτοφυλάκων επιδιώκει να αποτρέψει τον σχηματισμό κυβέρνησης από τον σιίτη κληρικό Μογκτάντα αλ Σαντρ, του μεγάλου νικητή των βουλευτικών εκλογών, ο οποίος ομνύει στην αραβική ταυτότητα του Ιράκ και παίρνει αποστάσεις από την Τεχεράνη. Να σημειωθεί πως τα κόμματα που εκπροσωπούν τις φιλοϊρανικές “Μονάδες Λαϊκής Κινητοποίησης” είδαν σημαντική μείωση των ποσοστών τους και απώλεσαν αρκετές από τις έδρες που κατείχαν στο κοινοβούλιο.

Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Ιράκ είχε προειδοποιήσει τον περασμένο Φεβρουάριο ότι η καθυστέρηση στον σχηματισμό κυβέρνησης υπονομεύει την σταθερότητα του Ιράκ και δημιουργεί ένα «επικίνδυνο κενό ασφαλείας» που θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το Ισλαμικό Κράτος. Ένα “επικίνδυνο κενό ασφαλείας” που σπεύδει ήδη να εκμεταλλευτεί ο Ερντογάν, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε.