Ιράν: Τί μήνυμα στέλνει ο στρατός – Μαζικές διαδηλώσεις και δεκάδες νεκροί

Ο ιρανικός στρατός προειδοποίησε ανοιχτά ότι θα κατέβει στους δρόμους για να αντιμετωπίσει τις διαδηλώσεις που αποβλέπουν στην “αποδυνάμωση του ισλαμικού καθεστώτος”.  Πάντως διαστάσεις κοινωνικής εξέγερσης και μάλιστα αιματηρής προσλαμβάνουν στο Ιράν μαζικές διαμαρτυρίες για το θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί στη διάρκεια της κράτησής της από την αστυνομία ηθών στην Τεχεράνη.

Τουλάχιστον 36 πολίτες (σύμφωνα με νεότερα στοιχεία από ΜΚΟ) έχουν σκοτωθεί στο Ιράν από την έναρξη των διαδηλώσεων, που καταπνίγονται από τις δυνάμεις ασφαλείας, διαμαρτυρόμενοι για τον θάνατο της νεαρής Μαχσά Αμινί στη διάρκεια της κράτησής της από την αστυνομία ηθών στην Τεχεράνη. Σε ανακοίνωσή του ο στρατός αναφέρει ότι «αυτές οι απέλπιδες ενέργειες εντάσσονται στη σατανική στρατηγική του εχθρού για την αποδυνάμωση του ισλαμικού καθεστώτος».

Ο στρατός προειδοποίησε  ότι θα «αντιμετωπίσει τους εχθρούς» για να εγγυηθεί την ασφάλεια και την ειρήνη στη χώρα, σύμφωνα με μια ανακοίνωση, καθώς γιγαντώνονται οι διαδηλώσεις για τον θάνατο της Αμινί. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του στρατού «αυτές οι απέλπιδες ενέργειες εντάσσονται στη σατανική στρατηγική του εχθρού για την αποδυνάμωση του ισλαμικού καθεστώτος».

Υπενθυμίζεται ότι η Μαχσά Αμινί, 22 ετών, που καταγόταν από το ιρανικό Κουρδιστάν, συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου στην Τεχεράνη την οποία επισκεπτόταν με την οικογένειά της, επειδή δεν τήρησε τη νομοθεσία για τη μαντήλα, από την αστυνομία ηθών, μια μονάδα αρμόδια να επιβάλλει τους αυστηρούς ενδυματολογικούς κανόνες της χώρας. Στο Ιράν οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν τα μαλλιά τους όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους. Επίσης η αστυνομία ηθών απαγορεύει στις γυναίκες να φορούν κοντά παλτό, πάνω από το γόνατο, στενά παντελόνια και τζιν με σκισίματα καθώς και ρούχα με έντονα χρώματα, μεταξύ άλλων. Η Αμινί έπεσε σε κώμα μετά τη σύλληψή της και πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου στο νοσοκομείο όπου είχε διακομιστεί, μετέδωσε η κρατική τηλεόραση και δήλωσε η οικογένεια.

Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι τραυματίστηκε στο κεφάλι όσο βρισκόταν υπό κράτηση. Η ιρανική αστυνομία απέρριψε τις κατηγορίες και ξεκίνησε έρευνα. Ο θάνατος της Αμινί προκάλεσε τεράστιο κύμα οργής και τις χειρότερες διαδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στο Ιράν από το 2019. Οι γυναίκες καίνε τις μαντήλες τους στην μέση του δρόμου και ο κόσμος χειροκροτεί. Οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρουν πως τουλάχιστον 36 άνθρωποι μέχρι τώρα έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Λόγω όμως της περιορισμένης πρόσβασης σε πληροφόρηση οι νεκροί δυστυχώς θα είναι πολύ περισσότεροι.

«Κατά την 7η ημέρα της #ΔιαμαρτυρίαςΣτοΙράν, οι αρχές παραδέχτηκαν τουλάχιστον 17 θανάτους, αλλά ανεξάρτητες πηγές κάνουν λόγο για 36», ανέφερε η οργάνωση σε χθεσινή της ανάρτηση στο Twitter. «Να αναμένετε ότι ο αριθμός των νεκρών θα αυξηθεί. Οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να πιέσουν τους ιρανούς αξιωματούχους να επιτρέψουν τις διαδηλώσεις χωρίς τη χρήση φονικής βίας. Η κυβέρνηση έχει απαντήσει με αληθινά πυρά, με σφαίρες και δακρυγόνα, σύμφωνα με βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δείχνουν διαδηλωτές να αιμορραγούν», αναφέρεται σε ανακοίνωση της CHRI.

Η κρατική τηλεόραση του Ιράν, ωστόσο, αναφέρεται  σε έναν πολύ πιο μικρό αριθμό, επιμένοντας στους 17 νεκρούς. Ανάμεσα σε αυτούς υποστηρίζει ότι βρίσκονται και πολλοί αστυνομικοί που έπεσαν θύμα των διαδηλωτών. Οι Ιρανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να πείσουν το εγχώριο ακροατήριο και όχι μόνο ότι δεν υπάρχει καμία ανάμειξη των δυνάμεων ασφαλείας στους θανάτους των διαδηλωτών. Οι διαδηλώσεις για τον θάνατο της νεαρής κοπέλας πάντως έχουν μετατραπεί σε αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις.

Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη των δυνάμεων ασφαλείας στους θανάτους των διαδηλωτών. Στο νότιο Ιράν διαδηλωτές έκαψαν τεράστιο πορτρέτο του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε τον Ιανουάριο του 2020 από αμερικανικό πλήγμα στο Ιράκ. Στην Τεχεράνη και την υπόλοιπη χώρα διαδηλωτές πυρπόλησαν αστυνομικά τμήματα και περιπολικά και φώναξαν συνθήματα κατά του καθεστώτος, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Irna. Η αστυνομία απάντησε κάνοντας χρήση δακρυγόνων, ενώ προχώρησε σε πολλές συλλήψεις.

“Νέκρωσαν” τα κινητά και τα κοινωνικά δίκτυα

Τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας έχουν κλείσει σε μεγάλο βαθμό και η πρόσβαση στο Instagram και στο WhatsApp έχει περιοριστεί, σύμφωνα με Δυτικά μέσα ενημέρωσης. Υπήρξε σχεδόν ολοκληρωτική διακοπή της πρόσβασης στο Διαδίκτυο σε περιοχές της επαρχίας του ιρανικού Κουρδιστάν από το απόγευμα της Δευτέρας, και περιφερειακές διακοπές ρεύματος σε άλλες περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης και της Τεχεράνης.

«Έπειτα από απόφαση των αξιωματούχων, δεν είναι πλέον δυνατή η πρόσβαση στο Instagram από χθες Τετάρτη το βράδυ, ενώ η πρόσβαση στο WhatsApp γίνεται επίσης με προβλήματα», μετέδωσε το πρακτορείο Fars. Το μέτρο αυτό ελήφθη λόγω «των ενεργειών των αντιεπαναστατών κατά της εθνικής ασφάλειας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», διευκρίνισε. Διαδηλώσεις κατά του ιρανικού καθεστώτος καταγράφηκαν και αλλού, όπως στη Βηρυτό και στην Κωνσταντινούπολη, με γυναίκες να κόβουν μπροστά στις κάμερες τις κοτσίδες τους για να δείξουν ότι τα μαλλιά τους ανήκουν και τα κάνουν οι ίδιες ό,τι θέλουν.

Η 22χρονη Μαχσά πέθανε την περασμένη εβδομάδα αφού συνελήφθη στην Τεχεράνη επειδή φορούσε «ακατάλληλη ενδυμασία». Έπεσε σε κώμα ενώ βρισκόταν υπό κράτηση. Οι ιρανικές αρχές είπαν ότι θα ξεκινήσουν έρευνα για τα αίτια του θανάτου της, ενώ αρχικά έκαναν λόγο για καρδιακή προσβολή που την έριξε σε κώμα. Ο πατέρας της καταγγέλλει ότι δεν τον αφήνουν να πάει τη σορό της κόρης του σε ιατροδικαστή.

 

Οργή

Το περιστατικό προκάλεσε τεράστια οργή στον πληθυσμό και τις χειρότερες διαδηλώσεις στη χώρα από το 2019. Η Μαχσά είχε κουρδική καταγωγή κι έτσι οι περισσότερες ταραχές έχουν καταγραφεί στα βορειοδυτικά του Ιράν, όπου κατοικούν Κούρδοι, αλλά έχουν εξαπλωθεί στην πρωτεύουσα και σε τουλάχιστον 50 πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη τη χώρα, με την αστυνομία να χρησιμοποιεί βία για να διαλύσει διαδηλωτές. Στα βορειοανατολικά, οι διαδηλωτές φώναζαν «θα πεθάνουμε, θα πεθάνουμε, αλλά θα πάρουμε πίσω το Ιράν» κοντά σε ένα αστυνομικό τμήμα που επίσης πυρπολήθηκε.

Η  κυβέρνηση του Ιράν έχει επεκτείνει τις αρμοδιότητες της θρησκευτικής αστυνομίας, επιτρέποντας και τη σκλήρυνση της στάσης της που πολύ συχνά φέρεται να ξεπερνά τα όρια ακόμη και των αυστηρών εντολών της μετά την εκλογή του σκληροπυρηνικού Ιμπραήμ Ραϊσί στην προεδρία της χώρας τον Αύγουστο 2021. Όπως επισημαίνουν, πάντως, διεθνείς παρατηρητές στην Τεχεράνη, πέρα από τις ακραίες θεοκρατικές πρακτικές του καθεστώτος, τον κόσμο στους δρόμους έχουν βγάλει και τα οικονομικά προβλήματα στο Ιράν, που οξύνονται μήνα με τον μήνα και κάνουν τους Ιρανούς πιο επικριτικούς απέναντι στην κυβέρνηση.

Ο εκρηκτικός αυτός συνδυασμός φαίνεται να δημιουργεί ένα μεγάλο αντικυβερνητικό έως και αντι-ισλαμιστικό μέτωπο στους δρόμους και στο Διαδίκτυο, αντίστοιχο εκείνου πριν 13 έτη, μετά τον θάνατο της Νέντα Αγκά Σολτάν, γυναίκας σύμβολο της αντίστασης στο θεοκρατικό καθεστώς αφού έπεσε νεκρή από πυρά ελεύθερου σκοπευτή στη διάρκεια διαδήλωσης. Μένει να φανεί πού μπορεί να φτάσει η αναταραχή στο Ιράν, καθώς δεν φαίνεται να πρόκειται για ένα απλό κύμα διαδηλώσεων, αλλά ίσως για μια διαδικασία ενδοσκόπησης του λαού για το τι χώρα θέλει να έχει και πώς να κυβερνάται.