Κακόηχη για τη Δύση “ουγγρική ραψωδία” – Σύγκρουση ΗΠΑ-Ορμπάν

Διαστάσεις ανοιχτής σύγκρουσης με τις ΗΠΑ παίρνει η διαφοροποίηση της κυβέρνησης του Βίκτορ Ορμπάν από την πολιτική της Δύσης έναντι της Ρωσίας. Η ουγγρική κυβέρνηση τάσσεται πλέον ανοιχτά στο πλευρό της Μόσχας, με συνεχείς δηλώσεις κατά της Ουκρανίας και της πολιτικής του ΝΑΤΟ, αλλά παράλληλα παίζει ανοιχτά και με την Άγκυρα που ακολουθεί παρόμοια γραμμή, κόντρα και στη Βορειοατλαντική Συμμαχία με το μπλοκάρισμα της ένταξης Σουηδίας και Φινλανδίας. 

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σιγιάρτο, ο οποίος την προηγούμενη Δευτέρα υποδεχόμενος στη Βουδαπέστη τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ανακοίνωσε πρωτοβουλία για την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης του 2023 στον Ταγίπ Ερντογάν, για τις επιτυχείς, όπως είπε, διαμεσολαβητικές του προσπάθειες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στη συμφωνία των σιτηρών, ξαναχτύπησε, με βολές κατά του πρέσβη των ΗΠΑ, τον οποίο λίγο-πολύ χαρακτήρισε persona non grata.

O πρέσβης των ΗΠΑ στη Βουδαπέστη Ντέιβιντ Πρέσμαν, που ανέλαβε τα καθήκοντά του το περασμένο φθινόπωρο, δήλωσε ότι η Ουγγαρία δεν ακολουθεί την πολιτική της Δύσης (ΕΕ-ΗΠΑ και G-7) έναντι της Μόσχας. Συγκεκριμένα είπε στο Politico ότι «οι πολιτικοί ηγέτες της Ουγγαρίας μιλούν συχνά για προώθηση της ειρήνης, αλλά – με την καταδίκη των κυρώσεων έως την αποδοχή των ρωσικών προτάσεων “κατάπαυσης του πυρός” – συνεχίζουν να προωθούν πολιτικές που υποστηρίζει ο Πούτιν».

Με δηλώσεις του ο Πέτερ Σιγιάρτο, ανακάλεσε στην τάξη τον Αμερικανό πρεσβευτή λέγοντας ότι «όταν δεχόμαστε πρέσβεις, το εννοούμε κυριολεκτικά: δεχόμαστε πρέσβεις. Ανθρώπους που, όπως πιστεύουμε, έρχονται εδώ για να βελτιώσουν και να αναπτύξουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό» τόνισε στο τηλεοπτικό κανάλι ATV και συνέχισε: «Ο Πρέσμαν δεν έχει καμία δουλειά στην πολιτική της Ουγγαρίας. Δεν είναι δικό του θέμα. Κανείς δεν μπορεί να μας πει πώς θα ζήσουμε, συνεπώς, ο Πρέσμαν δεν μπορεί να παρεμβαίνει στις υποθέσεις μας». 

Κάλυψη State Department στον Πρέσμαν

Ο εκπρόσωπος του State Department Νεντ Πράις κάλυψε πλήρως τον πρέσβη, λέγοντας ότι μπορεί να εκφράζει τις διαφωνίες των ΗΠΑ για την πολιτική της Βουδαπέστης: «Η Ουγγαρία είναι ένας σημαντικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε σε κάθε ζήτημα. Φυσικά, υπάρχουν πολλά ζητήματα στα οποία έχουμε αποκλίνουσες απόψεων ή διαφωνίες. Ο πρέσβης Pressman βρίσκεται στη Βουδαπέστη για να εκπροσωπήσει τα συμφέροντά μας, τις αξίες μας. Όταν έχουμε διαφωνίες, μπορεί να τις μεταφέρει στους Ούγγρους συμμάχους μας», τόνισε ο Πράις. Η υπενθύμιση του Πράις στο γεγονός ότι η Ουγγαρία είναι χώρα του ΝΑΤΟ, με ότι αυτό σημαίνει, έρχεται ως συνέχεια πολλών άλλων υπομνήσεων διπλωματικών αλλά και με τη μορφή πολιτικών δηλώσεων.

Οι διαφωνίες Ουάσιγκτον-Βουδαπέστης μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, έχουν μεγιστοποιηθεί. Έως τότε αφορούσαν στις αρχές του κράτους δικαίου. Σήμερα οι διαφωνίες διαπερνούν το σύνολο των σχέσεων της Ουγγαρίας με την Δύση, καθώς πέραν της άρνησης του πρωθυπουργού Ορμπάν να ακολουθήσει το δυτικό πλαίσιο κυρώσεων, τις απειλές veto στην ΕΕ και το μπλοκάρισμα της συζήτησης για αποκλεισμό της ρωσικής ομάδας από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, και στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ δεν έχει κυρώσει, όπως και η Τουρκία, την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Και στη διπλωματική ένταση μεταξύ Δύσης-Τουρκίας, η κυβέρνηση Ορμπάν συντάχθηκε με την Άγκυρα και επέκρινε τις δυτικές χώρες για τις ταξιδιωτικές οδηγίες και το κλείσιμο προξενείων στην Κωνσταντινούπολη. Δεν έφθασε ακόμα στο σημείο να υιοθετήσει την φρασεολογία Σοϊλού «να μαζέψει ο πρέσβης των ΗΠΑ τα βρώμικα χέρια του».

Σημειωτέον ότι ο Πρέσμαν την περασμένη Παρασκευή είχε γεύμα εργασίας με τον Σιγιάρτο και στη συνέχεια συναντήσεις και με άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους, όπως δημοσιοποίησε στα social media. Η σύγκρουση Σιγιάρτο-Πρέσμαν έχει ενδιαφέρον για την διελκυστίνδα που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στο ΝΑΤΟ με την Τουρκία για την ένταξη Σουηδίας-Φινλανδίας, αλλά και για την περαιτέρω συζήτηση στην ΕΕ αναφορικά με το νέο πακέτο κυρώσεων που προγραμματίζεται κατά της Ρωσίας και η Ουγγαρία απειλεί με veto. Mε veto απειλεί και στο ενδεχόμενο να τεθεί θέμα κυρώσεων για τις χώρες που παραβιάζουν το πλαίσιο κυρώσεων στη Ρωσία, δηλαδή για την Τουρκία και ορισμένες χώρες του Οργανισμού Τουρκόφωνων Κρατών, στον οποίο η Βουδαπέστη συμμετέχει σε θέση παρατηρητή. Χθες, ο υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Μπράιαν Νέλσον επισκέφθηκε την Άγκυρα και μετέφερε μήνυμα να σταματήσουν οι εξαγωγές μέσω Τουρκίας προϊόντων τεχνολογίας στη Ρωσία.

In this important moment in U.S.-Hungary relations, it was great to meet with Foreign Minister Péter Szijjártó today to continue our discussion about the challenges our countries should confront together & opportunities to strengthen our partnership. pic.twitter.com/i55zjROBhO

— Ambassador David Pressman (@USAmbHungary) January 27, 2023

Δεν είναι η πρώτη σύγκρουση μεταξύ Pressman και Szijjártó. Τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο Szijjártó επισκέφθηκε το Σότσι, για να συζητήσει την τελική συμφωνία κατασκευής ρωσικού πυρηνικού εργοστασίου στην Ουγγαρία ο πρέσβης των ΗΠΑ είχε δηλώσει ότι ανησυχεί για την προωθούμενη συμφωνία και ο Σιγιάρτο απάντησε ότι όπως δεν σχολιάζει αυτός  τα ταξίδια του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ και ο πρέσβης των ΗΠΑ να αποφύγει να σχολιάζει τα δικά του ταξίδια.

Ανεπιθύμητος ο φιλελεύθερος Πρέσμαν

Το πρόβλημα της κυβέρνησης Ορμπάν με τον Πρέσμαν, ξεκίνησε πριν μεταβεί ως πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουγγαρία. Η ουγγρική κυβέρνηση μετέφερε στη διοίκηση Μπάιντεν τις επιφυλάξεις της για την επιλογή του δικηγόρου-ακτιβιστή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για το πόστο της Βουδαπέστης. Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος και το State Department επέμειναν στην επιλογή τους και ο Ντέιβιντ Πρέσμαν τοποθετήθηκε στη Βουδαπέστη στις αρχές του φθινοπώρου. Τον Νοέμβριο σε μαούνα στον Δούναβη, μπροστά στην αμερικανική πρεσβεία, τοποθετήθηκε μαύρο πανό με νεκροκεφαλή και υβριστικά συνθήματα κατά του νέου πρέσβη των ΗΠΑ. Ακολούθησαν αρνητικά και υβριστικά σχόλια στα ουγγρικά μέσα ενημέρωσης και αποστολές απειλητικών επιστολών για τις δηλώσεις Πρέσμαν υπέρ των μειονοτήτων και των ομοφύλων, θέμα ταμπού για την κυβέρνηση Ορμπάν.