Καμένο χαρτί η στρατηγική για εξημέρωση της Τουρκίας μέσω ΕE

Η Τουρκία ελάχιστα ενδιαφέρεται για την ενταξιακή της πορεία. Συντηρεί τα κανάλια επικοινωνίας με τις Βρυξέλλες, αλλά είναι σαφές πως καμία από τις δύο πλευρές (Άγκυρα και ΕΕ) δεν βλέπει προοπτική στη σχέση αυτή. Τις ημέρες αυτές, διεξάγεται συζήτηση συμβιβαστικών τροπολογιών στο πλαίσιο της έκθεσης της Ευρωβουλής για την Τουρκία.

Είναι πρόδηλο πως η Άγκυρα δεν έχει ιδιαίτερα στηρίγματα σε ό,τι αφορά την ενταξιακή πορεία της. Εισπράττει, ωστόσο, κάποια δωράκια σε ό,τι αφορά την Κύπρο, όπως είναι η επιμονή κάποιων για εναρμόνιση των Κατεχομένων με το κοινοτικό κεκτημένο. Υπάρχει, επίσης, μια προσπάθεια επαναφοράς του θέματος αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας-ΕΕ. Κι όλα αυτά ενώ η Τουρκία προκαλεί, εκφοβίζει, αμφισβητεί την κυριαρχία της Ελλάδος και της Κύπρου.

Είναι πρόδηλο πως η  Τουρκία χάνει το τρένο της Ευρώπης και αυτό είναι και δική της επιλογή. Η στρατηγικού χαρακτήρα επιλογή Ελλάδος και Κύπρου, από τη δεκαετία του 1990, για στήριξη της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας δεν απέδωσε. Προβλήθηκε ως επιλογή που θα λειτουργούσε σαν καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού και θα ομαλοποιούσε τις σχέσεις Ελλάδος-Τουρκίας. Ο χρόνος έδειξε πως, τελικά, το θηρίο αντί να εξημερωθεί αποθρασύνθηκε και έγινε πιο επιθετικό.

Εάν υπάρξει, λοιπόν, αναγνώριση αυτού του δεδομένου σε σχέση με τα ευρωτουρκικά, το επόμενο βήμα θα πρέπει να είναι η αναθεώρηση της ακολουθούμενης πολιτικής. Στο κάτω-κάτω, υπάρχει ένα δεδομένο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Η διαδικασία ένταξης δεν προχωρεί και το χάσμα μεταξύ των δυο πλευρών μεγαλώνει. Για να ακριβολογούμε, αυτό που γίνεται τώρα είναι η συντήρηση, χωρίς βήματα προς τα εμπρός, των καναλιών επικοινωνίας.

Εδραίωση του κατοχικού status quo

Είναι σαφές ότι δεν μπορεί να επιμένουμε στον καταλύτη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού, την ώρα που η Άγκυρα με δική της επιλογή απομακρύνεται από την Ευρώπη. Αυτή η επιμονή συνιστά συνταγή για εδραίωση του κατοχικού status quo. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ακολουθούμενη πολιτική δεν συνάδει με τα πραγματικά δεδομένα. Δεν είναι η πρώτη φορά που επενδύουμε σε πολιτικές που δεν αποδίδουν. Δεν είναι η πρώτη φορά που υπάρχει επιμονή σε πολιτικές που καταλήγουν σε παρατεταμένο αδιέξοδο.

Εκ των πραγμάτων, τέτοιες επιμονές επιβαρύνουν το σκηνικό και προκαλούν συνεχείς διολισθήσεις στο Κυπριακό. Η ανακάλυψη «καταλυτών», ως αποτέλεσμα αδυναμίας καθορισμού πολιτικής, έχει αποδειχθεί  κενού περιεχομένου, μηδενικής απόδοσης. Η αδυναμία καθορισμού πολιτικής είναι αποτέλεσμα των φοβικών συνδρόμων που κυνηγούν τη Λευκωσία από το 1974 και μετά και την οδηγούν να ανακαλύπτει «καταλύτες» για τη λύση.

Είναι ξεκάθαρο πλέον πως χάθηκε ένα εργαλείο άσκησης πολιτικής που ποτέ δεν λειτούργησε. Θα αναζητηθεί ένας νέος καταλύτης; Θα μεταφέρουμε όλες τις ελπίδες στο φυσικό αέριο; Καταλύτης, πάντως, δεν σημαίνει δώρα στην Τουρκία ως δέλεαρ για να συνεργασθεί. Καταλύτης σημαίνει το εργαλείο που μέσα από εξελίξεις θα επηρεάσει το σκηνικό, προσφέροντας διεξόδους και λύσεις.