Καραβάνι μεταναστών θα “πολιορκήσει” τον Μπάιντεν

Ένα καραβάνι μεταναστών από την Ονδούρα ετοιμάζεται να προχωρήσει προς τις ΗΠΑ, ελπίζοντας σε καλύτερη μεταχείριση από τον Μπάιντεν. Οι συνοριακές αρχές έχουν τεθεί ήδη σε επιφυλακή, καθώς η επικείμενη αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο δημιούργησε νέες ελπίδες στους επίδοξους μετανάστες από χώρες της Κεντρικής Αμερικής.

Η ανάληψη της προεδρίας από τον Δημοκρατικό Τζο Μπάιντεν, το κόμμα του οποίου ως αντιπολίτευση επέκρινε με δριμύτητα την σκληρή μεταναστευτική πολιτική του Τραμπ, φαίνεται ότι έχει δημιουργήσει προσδοκίες σε αυτούς τους πληθυσμούς. Αναμένοντας προφανώς μια διαφορετική αντιμετώπιση μετά τις 20 Ιανουαρίου, ημέρα ορκωμοσίας του νέου προέδρου, αρκετές χιλιάδες κάτοικοι της Ονδούρας άρχισαν να σχηματίζουν ήδη ένα μεγάλο καραβάνι με προορισμό τις ΗΠΑ.

Ξεκινώντας από μερικές εκατοντάδες, την περασμένη Πέμπτη, πολύ γρήγορα, με τη βοήθεια και του καλέσματος μέσω κοινωνικών δικτύων, οι επίδοξοι νέοι μετανάστες στις ΗΠΑ είναι σήμερα αρκετές χιλιάδες. Μάλιστα κάποιοι από αυτούς έχουν περάσει ήδη από την Ονδούρα στη γειτονική Γουατεμάλα, επιζητώντας να μπουν στο Μεξικό και αφού διανύσουν χιλιάδες χιλιόμετρα να φτάσουν στον προορισμό τους που είναι τα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το νέο καραβάνι

Οι αρχές της Γουατεμάλας έθεσαν εξαρχής σε κατάσταση επιφυλακής επτά επαρχίες και το Σάββατο κλιμάκωσαν τις ενέργειες ανάσχεσης της πορείας του καραβανιού από την Ονδούρα, το οποίο αριθμεί ήδη περίπου οκτώ χιλιάδες άτομα. Τα σύνορα με την Γουατεμάλα, η οποία έχει υπογράψει συμφωνία με τις ΗΠΑ να μην επιτρέπει τη διέλευση μεταναστών, έσπασαν την Περασμένη Παρασκευή.

Μέσα στο πρώτο εικοσιτετράωρο, οι αρχές της Γουατεμάλας έστειλαν πίσω στην Ονδούρα περίπου 1000 άτομα, πολλές χιλιάδες όμως, ανάμεσά τους οικογένειες με παιδιά, παραμένουν στη χώρα, πιέζοντας να ανοίξει δρόμος για την πορεία τους προς το Μεξικό. Η πίεση αυτή οδήγησε σε κάποιες μικροσυγκρούσεις, αλλά και στη λήψη μέτρων ασφάλειας και δημόσιας υγείας από τις αρχές του Μεξικού και άλλων χωρών της κεντρικής Αμερικής. Την Κυριακή πάντως σημειώθηκαν νέα εκτεταμένα επεισόδια  με τις αρχές να κάνουν χρήση δακρυγόνων.

Παρόλα αυτά ο αριθμός των μελών του καραβανιού αυξάνεται, με τους μετανάστες να υποστηρίζουν ότι εγκαταλείπουν την Ονδούρα για να ξεφύγουν από την ακραία φτώχεια, αλλά και την αυξανόμενη βία συμμοριών και διακινητών ναρκωτικών. Βία, η οποία εντάθηκε από την βαθιά οικονομική κρίση που μάστιζε ήδη τη χώρα και επιδεινώθηκε από την πανδημία και τους δύο καταστροφικούς τυφώνες που έπληξαν τη χώρα τον περασμένο Νοέμβριο.

«Δεν έχουμε τίποτα για να θρέψουμε τα παιδιά μας» είναι η συνήθης απάντηση των μεταναστών, οι οποίοι ξεκίνησαν ένα ταξίδι χιλιάδων χιλιομέτρων. Πολλοί από αυτούς γνωρίζουν πάντως ότι αυτό το “ταξίδι” μπορεί να τους κοστίσει τη ζωή, συμπληρώνουν, ωστόσο, ότι και στην πατρίδα τους έχασαν τα πάντα και κοιμούνται τον δρόμο. «Μην σπαταλάτε το χρόνο και τα χρήματά σας ριψοκινδυνεύοντας την ασφάλεια και την υγεία σας» προειδοποίησαν εδώ και μερικές ημέρες οι συνοριακές αρχές των ΗΠΑ. Οι μετανάστες, όμως φαίνεται να ελπίζουν σε μια ευνοϊκότερη μεταχείριση της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Οι συμφωνίες του Τραμπ

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, από το 2018, δεκάδες καραβάνια μεταναστών έχουν αναχωρήσει από την Ονδούρα. Όλα βρέθηκαν όμως μπροστά σε χιλιάδες Αμερικανικούς συνοριοφύλακες και στρατιώτες, οι οποίοι αναπτύχθηκαν στα σύνορα με το Μεξικό με εντολή του Τραμπ. Αυτό το καραβάνι είναι το πρώτο της νέας χρονιάς και το πρώτο που ελπίζει να φτάσει στα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών, παράλληλα με την αλλαγή εξουσίας στον Λευκό Οίκο. Τι μπορούν να περιμένουν όμως οι νέοι επίδοξοι μετανάστες από τον νέο πρόεδρο;

Ο Μπάιντεν είχε υποσχεθεί προεκλογικά μια περισσότερο ανθρωπιστική προσέγγιση στο μεταναστευτικό, αντίθετη με τις, χαρακτηριζόμενες ως “σκληροπυρηνικές”, θέσεις του  Τραμπ, ο οποίος εμπόδιζε τις νέες αφίξεις, προχωρώντας παράλληλα σε απελάσεις. Ο Ρεπουμπλικάνος είχε εκλεγεί άλλωστε με την υπόσχεση να κατασκευάσει το γνωστό “τείχος του Μεξικού”, ενώ προχώρησε και σε μια σειρά συμφωνιών για την προστασία των αμερικανικών συνόρων.

Σήμερα, με βάση αυτές τις συμφωνίες, τόσο η Ονδούρα, η οποία είναι η κύρια χώρα προέλευσης, όσο και η Γουατεμάλα και το Μεξικό, που αποτελούν τις χώρες διέλευσης, είναι χαρακτηρισμένες ως «ασφαλείς τρίτες χώρες». Δεσμεύονται έτσι να συνεργάζονται με την αμερικανική κυβέρνηση και κυρίως είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν μέτρα αποτροπής των μεταναστευτικών ροών προς τις ΗΠΑ.

Η πρώτη δοκιμασία για τον Μπάιντεν

Στο πλαίσιο και των μέτρων προστασίας από τον κορωνοϊό, οι χώρες αυτές έχουν ενισχύσει τις τελευταίες ημέρες τα μέτρα ασφάλειας και δημόσιας υγείας με στόχο να ανακόψουν τις παράνομες διελεύσεις από τα σύνορά τους. Τα μέτρα αυτά, τα οποία είναι μέτρα Τραμπ, παρέχουν προσωρινά μια κάποια ανακούφιση στον Μπάιντεν, καθώς φαίνεται να διασφαλίζουν ότι δύσκολα το νέο καραβάνι θα φτάσει στα αμερικανικά σύνορα.

Ο Δημοκρατικός πρόεδρος όμως, παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις του για ευνοϊκότερες αλλαγές στο μεταναστευτικό, έχει αρχίσει ήδη να ακούει ανησυχίες από τους συμβούλους του για μια ενδεχόμενη αύξηση του αριθμού των μεταναστών που θα επιδιώξουν να εισέλθουν παράνομα στις ΗΠΑ, τις πρώτες ημέρες της προεδρίας του. Η  Γουατεμάλα ζητά βέβαια έγκυρα έγραφα από εκείνους που θέλουν να περάσουν τα σύνορά της και το Μεξικό προειδοποιεί ότι «δεν θα επιτρέψει την παράνομη είσοδο καραβανιών». Πολλοί μετανάστες πιστεύουν όμως ότι ο Μπάιντεν θα χαλαρώσει τα μέτρα, κάτι που, αν συμβεί, μπορεί να πυροδοτήσει νέο κύκλο εσωτερικής έντασης στις ΗΠΑ.

Ο Τραμπ πάντως φρόντισε να βάλει νέες δυσκολίες. Έτσι την Πρωτοχρονιά, με διάταγμά του, παρέτεινε μέχρι τον Μάρτιο την αναστολή χορήγησης αδειών παραμονής και εργασίας για κάποιες κατηγορίες. Η αιτιολογία ήταν μάλιστα, ότι υπάρχει ανάγκη να προστατευθούν «οι θέσεις εργασίας των Αμερικανών», ειδικά όταν η χώρα πλήττεται από την πανδημία. Τα μέτρα αυτά θα είναι σε ισχύ στις 20 Ιανουαρίου και ο Μπάιντεν δεν έχει καταστήσει σαφές, μέχρι τώρα, αν θα προχωρήσει αμέσως στην άρση τους. Κάτι πρέπει να κάνει, ωστόσο, τουλάχιστον για να δείξει ότι η κατάσταση άλλαξε. Το μεταναστευτικό δεν είναι όμως ο μόνος γρίφος που καλείται να λύσει ο πρώτος “μετά Τραμπ” πρόεδρος.