Κατασκοπεία στην Αγία Πετρούπολη – Στα πράσα ο Εσθονός πρόξενος

Τον πρόξενο της Εσθονίας έπιασε επ’ αυτοφώρω η ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) να λαμβάνει απόρρητα έγγραφα από Ρώσο πολίτη, μιλώντας για «κατασκοπεία», και «δραστηριότητα ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του διπλωμάτη». Από την πλευρά του, το εσθονικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε το επεισόδιο «στημένο» και «πρόκληση», χωρίς όμως να απαντά επί της ουσίας.

Γιατί, αν όντως η Μόσχα είχε στήσει παγίδα στον Εσθονό πρόξενο μέσω των πανίσχυρων μυστικών υπηρεσιών της, αυτός δεν είχε καμία δουλειά να επιδιώκει να λάβει απόρρητα έγγραφα, καθώς προφανώς και η ιδιότητα του προξένου δεν συνάδει με κατασκοπευτικές δραστηριότητες, όπως σωστά επεσήμαναν οι Ρώσοι. Όχι φυσικά ότι η Ρωσία δεν παίζει τα δικά της κατασκοπευτικά παιχνίδια στην ΕΕ, όπως έδειξε η πρόσφατη απέλαση από την Ιταλία του διαπιστευμένου στελέχους του γραφείου του Ρώσου στρατιωτικού ακολούθου, ο οποίος εισέπραττε απόρρητα έγγραφα από Ιταλό αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού, μέχρι που πιάστηκαν και αυτοί στα πράσα από τους καραμπινιέρους.

Το σημερινό επεισόδιο ήρθε την στιγμή που παρατηρούνται δύο “γραμμές” στο εσωτερικό της ΕΕ, όσον αφορά την αντιμετώπιση της Ρωσίας: από την μία είναι οι χώρες της “Παλαιάς Ευρώπης” (για να θυμηθούμε και τον μακαρίτη Ντόναλντ Ράμσφελντ), με κύριους εκπροσώπους την Γαλλία και την Γερμανία, οι οποίες στα τέλη Ιουνίου είχαν επιδιώξει να λάβουν πρωτοβουλία για την επανεκκίνηση των σχέσεων ΕΕ και Ρωσίας, μέσω μιας κοινής συνόδου κορυφής.

Όμως από την άλλη πλευρά είναι η “Νέα Ευρώπη”, δηλαδή τα κράτη του πρώην ανατολικού μπλοκ, συγκεκριμένα η Πολωνία και οι χώρες Βαλτικής, στις οποίες τα αντιρωσικά αισθήματα είναι (κυρίως για ιστορικούς λόγους) πολύ ισχυρά. Όπως και το 2003 είχαν αντιταχθεί στην αντιπολεμική γραμμή των Σρέντερ και Σιράκ, συντασσόμενες με τον πόλεμο του Μπους, έτσι και τώρα αντέδρασαν έντονα στην κοινή γαλλογερμανική πρόταση, επικαλούμενες την «ρωσική επιθετικότητα» στην Ουκρανία και στην Μαύρη Θάλασσα.

Η στροφή Μπάιντεν

Φυσικά Γερμανία και Γαλλία θα συνεχίζουν τις χωριστές επαφές τους με την Ρωσία, όπως απέδειξε και η πρόσφατη επικοινωνία Πούτιν-Μακρόν, αλλά και η επιμονή του Βερολίνου στην συνέχιση του ρωσογερμανικού αγωγού Nord Stream 2, επιμονή που οδήγησε τις ΗΠΑ σε μία ιστορική αναδίπλωση: Την εξαίρεση των γερμανικών εταιρειών που συμμετέχουν στον επίμαχο αγωγό από τις αμερικανικές κυρώσεις.

Όσον αφορά τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, παρά την γνωστή ρωσοφοβία του ίδιου και του επιτελείου του, έδειξε πως επιδιώκει ένα modus vivendi με την Μόσχα, τόσο κατά την πρώτη του συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν (όπου εστίασε και στα ζητήματα που οι δύο ηγέτες συμφωνούν, όπως στον έλεγχο των ατομικών όπλων), αλλά και στο γεγονός ότι απέφυγε να κατηγορήσει την Ρωσία για την πρόσφατη κυβερνοεπίθεση μέσω “λυτρισμικού” που έπληξε αμερικανικές εταιρείες, την στιγμή που (μόλις μερικούς μήνες πριν) απέδιδε στην Μόσχα κάθε κυβερνοεπίθεση που έπληττε τις ΗΠΑ.

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Μπάιντεν απέφυγε την ακραία ψυχροπολεμική ρητορική (όπως όταν είχε αποκαλέσει προ μηνών τον Ρώσο πρόεδρο «δολοφόνο»), παρά και το πρόσφατο πολεμικό επεισόδιο μεταξύ Ρωσίας και Μεγάλης Βρετανίας στην Μαύρη Θάλασσα, όταν οι Ρώσοι απάντησαν με προειδοποιητικά πυρά στην «αβλαβή διέλευση» που επιχείρησε βρετανικό αντιτορπιλικό μέσα από τα χωρικά ύδατα της Κριμαίας (την οποία έχει προσαρτήσει μονομερώς η Ρωσία).

Δεν θεωρούμε πως το σημερινό επεισόδιο μπορεί να οδηγήσει σε μία δραματική επιδείνωση των ρωσογερμανικών ή των ρωσογαλλικών σχέσεων, ούτε και πως θα αποτελέσει το έναυσμα για μία νέα ψυχροπολεμική “εκστρατεία” εκ μέρους των ΗΠΑ. Εξάλλου, ούτε σύσσωμη η “Νέα Ευρώπη” επιδιώκει από κοινού την ψυχροπολεμική αντιμετώπιση της Μόσχας, καθώς Τσεχία και Ουγγαρία έχουν καλές σχέσεις με την Ρωσία. Το επεισόδιο περισσότερο μπορεί να αποδοθεί στον “υπερβάλλοντα ψυχροπολεμικό ζήλο” που δείχνει η Εσθονία έναντι της Ρωσίας, που τελικώς φαίνεται να οδήγησε τον Εσθονό πρόξενο να πέσει σαν “κορόιδο” στην παγίδα των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών.