Κι αν η Ρωσία δεν ανοίξει την στρόφιγγα στις 22 Ιουλίου;

Με τον Nord Stream 1 κλειστό έως τις 21 Ιουλίου για εργασίες συντήρησης, η Ευρώπη βρίσκεται σε εγρήγορση για το χειρότερο σενάριο: Η Ρωσία απροκάλυπτα ή με προφάσεις να κλείσει πλήρως την στρόφιγγα του φυσικού αερίου κάτι που -εφόσον συμβεί- θα έχει βαρύτατες επιπτώσεις στην ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης εν όψει του χειμώνα.

Αν και η Μόσχα διαβεβαίωνε ότι η στρόφιγγα θα ανοίξει και πάλι μετά τις εργασίες συντήρησης, προβληματισμό προκαλεί η νεότερη ανακοίνωση της Gazprom ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την καλή λειτουργία του αγωγού Nord Stream 1, λόγω της μη ανάκτησης μιας γερμανικής τουρμπίνας που είχε σταλεί για επιδιόρθωση στον Καναδά.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, φοβούνται ότι ο Πούτιν μπορεί να επιλέξει να χρησιμοποιήσει τη ροή του φυσικού αερίου ως ένα “υβριδικό όπλο”, εν μέσω των συνεχιζόμενων κυρώσεων της Δύσης εις βάρος της Ρωσίας. Ενδεικτικό της ανησυχίας είναι ότι τις προηγούμενες ημέρες, η τιμή του φυσικού αερίου επιδόθηκε σε νέο ράλι, έως και τα 180 ευρώ/μεγαβατώρα. Την ίδια στιγμή, σε προετοιμασία για την «πλήρη περικοπή» της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου, την οποία θεωρεί ως «την πιο πιθανή επιλογή», κάλεσε ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μπρούνο Λεμέρ.

Στα πλαίσια της προγραμματισμένης δεκαήμερης διακοπής λειτουργίας για συντήρηση του αγωγού Nord Stream 1, ο στρατηγικός αναλυτής της Deutsche Bank Γιώργος Σαραβέλος ισχυρίσθηκε, ότι αν η Ρωσία δεν ανοίξει ξανά την στρόφιγγα του φυσικού αερίου μετά τις εργασίες συντήρησης, η ενεργειακή κρίση θα κλιμακωθεί με δραματικές επιπτώσεις για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Επιπρόσθετα, ο Jim Reid της Deutsche Bank είπε: «Η 22η Ιουλίου, η ημέρα που υποτίθεται ότι το φυσικό αέριο θα επανέλθει στο Nord Stream 1, θα είναι η πιο σημαντική μέρα του χρόνου».

Το σενάριο της καταστροφής

Επί του παρόντος πάντως, οι αγορές εξετάζουν το κακό σενάριο (το σενάριο της καταστροφής όπως το ονομάζει το Bloomberg) και το ερώτημα είναι τι θα γίνει αν η Ρωσία δεν επαναφέρει την παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη στις 22 Ιουλίου. Προφανώς υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι, για παράδειγμα, πόσο θα κρατήσει η διακοπή της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου, ή πόσο θα περιοριστεί, ή σε ποια έκταση θα χρειαστεί η επιβολή δελτίου στην ενέργεια. Όλες οι παραλλαγές όμως είναι επώδυνες.

Ο Joachim Klement, επικεφαλής στρατηγικής στη Liberum Capital δήλωσε: «Αυτό που δεν γνωρίζουμε καθόλου είναι τι αντανακλάσεις θα έχει το σοκ, που θα ξεκινήσει από τη Γερμανία, την Πολωνία και τις άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη και όλο τον κόσμο». Σίγουρα, οι αγορές έχουν αρχίσει να τιμολογούν ήδη τις επιπτώσεις πιέζοντας το ευρώ, το οποίο πλέον διαπραγματεύεται σε νέο χαμηλό δύο δεκαετιών και πλησιάζει το 1 προς 1 με το δολάριο, κάτι που έχει να συμβεί από το 2002. Ο δε γερμανικός γίγαντας φυσικού αερίου Uniper SE αποτελεί τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία θύμα της ενεργειακής κρίσης, καθώς η μετοχή του έχει χάσει φέτος το 80% της αξίας της και πλέον επιδιώκει διάσωση από το Δημόσιο.

Βέβαια, παρόλο που οι Γάλλοι και Γερμανοί ηγέτες προειδοποιούν τους πληθυσμούς να «προετοιμαστούν για την πλήρη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου», πολλοί επενδυτές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Ρωσία θα επαναφέρει την παροχή φυσικού αερίου όταν τελειώσει η συντήρηση του αγωγού Nord Stream 1, στις 22 Ιουλίου. Παρόλα αυτά, όπως επισημαίνει η UBS, εάν τελικά οι ευρωπαϊκές χώρες αρχίσουν να επιβάλλουν δελτίο στη χρήση του φυσικού αερίου για να γεμίσουν τις αποθήκες τους εν όψει του χειμώνα, το πλήγμα στην οικονομική ανάπτυξη θα είναι βαρύτατο.

Η Ευρώπη σε φαύλο κύκλο

«Η Ευρώπη βρίσκεται επί του παρόντος σε έναν φαύλο κύκλο», δήλωσε ο Charles-Henry Monchau, επικεφαλής επενδύσεων στην Banque Syz. «Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας πλήττουν την οικονομία της, οδηγώντας το ευρώ χαμηλότερα. Με τη σειρά του, το ασθενέστερο ευρώ κάνει τις εισαγωγές ενέργειας ακόμη πιο ακριβές». Σύμφωνα δε με την Goldman Sachs, στο εφιαλτικό σενάριο που ο Nord Stream 1 δεν ανοίξει ξανά, το ενεργειακό κόστος θα εκτοξευτεί κατά περίπου 65% σε σχέση με σήμερα, που ήδη η τιμή της μεγαβατώρας βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη, ξεπερνώντας τα 170 ευρώ.

Στην περίπτωση αυτή, ένα μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό που καταναλώνει περίπου τρεις μεγαβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας και 15 μεγαβατώρες φυσικού αερίου ετησίως, θα πρέπει να πληρώσει σε ένα έτος, περίπου 5.650 ευρώ για ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, δηλαδή 470- 500 ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με τον επενδυτικό κολοσσό, το κόστος αυτό θα είναι αυξημένο κατά 300% συγκριτικά με το καλοκαίρι του 2020.

Σε ό,τι αφορά στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες, θα βρεθούν αντιμέτωπες με μια άνοδο του ενεργειακού κόστους της τάξεως του 65%, στην περίπτωση που διακοπεί η παροχή ρωσικού αερίου. Όπως τονίζει η Goldman Sachs, η περαιτέρω εκτόξευση της ήδη ακριβής ενέργειας θα συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους των ευρωπαϊκών βιομηχανιών ενέργειας, όπως είναι π.χ. οι χημικές βιομηχανίες, οι βιομηχανίες γυαλιού, χάρτου, χάλυβα, τσιμέντου, κεραμικών, ενώ δεν αποκλείει κάποιες βιομηχανίες που καταναλώνουν μεγάλο όγκο φυσικού αερίου να έχουν ελλείψεις και να αναγκαστούν να μειώσουν την παραγωγή τους. Συγκρίνοντας το σήμερα με το 2020, η Goldman Sachs υπολογίζει πως το συνολικό κόστος για τις βιομηχανίες έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 200%.