Κιμ και Τραμπ θάβουν το τόμαχωκ του πολέμου

του Γιώργου Λυκοκάπη  – 

Όταν ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών είχε κάνει τον Δεκέμβριο ένα διπλωματικό άνοιγμα στην Βόρεια Κορέα, ο Λευκός Οίκος φάνηκε να τον “αδειάζει” μεγαλοπρεπώς. Ο Ρεξ Τίλερσον είχε φανεί ανοιχτός σε “διάλογο” με την Πιονγιάνγκ, σε αντίθεση με τον εκπρόσωπο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ που δήλωσε πως “δεν είναι ακόμα η ώρα“.

Για ακόμα φορά ο υπουργός εξωτερικών φάνηκε να ακολουθεί μία προσωπική ατζέντα, αγνοώντας τον πολιτικό του προϊστάμενο, όπως έχει κάνει και άλλες φορές σε μία σειρά ζητημάτων. Όμως τα γεγονότα των τελευταίων ημερών μας δείχνουν ότι ο Τίλερσον δεν ήταν τελικά εκτός γραμμής.

Η Σεούλ και η Πιονγιάνγκ ξεκίνησαν μεταξύ τους απ’ ευθείας συνομιλίες για την “αποκλιμάκωση της έντασης στην κορεατική χερσόνησο“. Ο Αμερικανός πρόεδρος έγραψε πρόσφατα στο twitter πως είναι “ανοιχτός στις συνομιλίες των δύο χωρών“. Μάλιστα στο προχτεσινό του μήνυμα απέφυγε να εξαπολύσει κάποια επίθεση εναντίον του Κιμ Γιονγκ Ουν.

Αντιθέτως στο στόχαστρο του Ντόναλντ Τραμπ βρέθηκαν ακόμα μία φορά τα μέσα ενημέρωσης της χώρας του. Διέψευσε με οργή δημοσίευμα της Wall Street Journal, ότι προετοίμαζε αιφνίδιο στρατιωτικό χτύπημα κατά του βορειοκορεατικού καθεστώτος για να υπονομεύσει τις συνομιλίες του με την Νότια Κορέα, που ξεκίνησαν στις αρχές Ιανουαρίου. Τους προηγούμενους μήνες τα τύμπανα του πολέμου ηχούσαν στην κορεατική χερσόνησο. Δοκιμές πυραύλων, στρατιωτικά γυμνάσια, μία άνευ προηγουμένου πολεμοκάπηλη ρητορεία δύο απρόβλεπτων ηγετών, είχαν προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία.

Είναι προφανές πως το ξέσπασμα ενός πολέμου μεταξύ δύο χωρών που κατέχουν όπλα μαζικής καταστροφής θα είχε τρομακτικές συνέπειες για όλη την ανθρωπότητα. Πως όμως φτάσαμε από τις απειλές για “φωτιά και οργή”, στην “επίθεση φιλίας” που εξαπέλυσε στην Σεούλ στο πρωτοχρονιάτικο διάγγελμα του ο δικτάτορας της Βορείου Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν;

Επίθεση φιλίας

Είναι αληθές πως ο κεντροαριστερός πρόεδρος της Νοτίου Κορέας Μουν Τζε-ιν, δεν θυμίζει την εθνικίστρια προκάτοχό του. Ήταν θιασώτης των διπλωματικών ανοιγμάτων με την Πιονγιάνγκ, παρόλο που για το καθεστώς του Κιμ ήταν ένας “λακές της Δύσης”. Σε συνέντευξη τύπου ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος διέψευσε τα δημοσιεύματα του Αμερικανικού τύπου, σύμφωνα με τα οποία έχει έρθει σε σύγκρουση με Ντόναλντ Τραμπ για το βορειοκορεατικό ζήτημα. “Δεν έχουμε καμία διαφορά απόψεων με τις ΗΠΑ“, είπε σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της συνέντευξης του.

Δεν μοιάζει να είναι σε τροχιά ρήξης με τον Αμερικανό πρόεδρο, όπως γράφτηκε κατά κόρον. Είναι απίθανο να προχωρούσε μονομερώς σε μία βαρύνουσας σημασίας διπλωματική πρωτοβουλία, χωρίς την έγκριση της Ουάσιγκτον. Η διενέργεια των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στην Νότια Κορέα ήταν η ιδανική αφορμή για να “λιώσουν οι πάγοι” στις σχέσεις των δύο ασιατικών κρατών.

Είχε όμως προηγηθεί μια θεαματική κίνηση “ματ” του πρόεδρου Τραμπ στον ΟΗΕ. Το Συμβούλιο Ασφαλείας κατέληξε στις 22 Δεκεμβρίου σε μία ομόφωνη απόφαση για την Βόρεια Κορέα. Ψήφισε την επιβολή ενός πακέτου σκληρότατων κυρώσεων κατά του καθεστώτος, με την έγκριση της Ρωσίας, ακόμα και της Κίνας.

Κίνα και Ρωσία συντάσσονται

Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν την απέλαση των βορειοκορεατών εργαζομένων από την Κίνα και περιορισμό στις εισαγωγές πετρελαίου. Ο ηγέτης της Βορείου Κορέας σίγουρα περίμενε πως η Μόσχα και το Πεκίνο θα ψήφιζαν βέτο στις πιο σκληρές κυρώσεις. Πως θα υιοθετούσαν μόνο ορισμένες ήσσονος σημασίας, αρκούμενες κυρίως στην προφορική καταδίκη των προκλήσεων της Πιονγιάνγκ.

Όμως τόσο η Ρωσία αλλά και η Κίνα ψήφισαν την πρόταση της Ουάσιγκτον στο σύνολο της, χωρίς να εξαιρέσουν ούτε τον περιορισμό στις εισαγωγές πετρελαίου. Το Πεκίνο προηγουμένως απέφευγε να υιοθετήσει κυρώσεις τέτοιας έκτασης, για μην οδηγηθεί το βορεοκορεατικό καθεστώς σε ολοκληρωτική κατάρρευση.

Παρόλο που ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προηγουμένως χαρακτηρίσει σε διάγγελμα του την Κίνα και την Ρωσία ως “απειλή” για την ασφάλεια των ΗΠΑ, οι δύο χώρες πήραν την απόφαση να συνταχθούν με τις ΗΠΑ στην ψηφοφορία του ΟΗΕ για τις κυρώσεις στην Βόρεια Κορέα.

Είναι ξεκάθαρο πως η Μόσχα και το Πεκίνο δεν είναι διατεθειμένες να ανεχτούν περαιτέρω κλιμάκωση των στρατιωτικών προκλήσεων στην κορεατική χερσόνησο, για τις οποίες έχει βαρύτατο μερίδιο ευθύνης ο Κιμ Γιονγκ Ουν. Ευτυχώς ο ηγέτης της Βορείου Κορέας έλαβε το μήνυμα και δεν κλιμάκωσε την ένταση.

Ώριμος ο Κιμ

Μπορεί αρχικά να μίλησε για “πράξη πολέμου“, όμως στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του έριξε τους τόνους της αντιπαράθεσης. Τελικά δεν είναι “τρελός” αλλά ένας “έξυπνος και ώριμος πολιτικός“, όπως δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος. “Τρελός” δεν είναι ούτε ο Ντόναλντ Τραμπ, παρόλο που ακόμα και σήμερα τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης αμφιβάλουν για την διανοητική του κατάσταση. Έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει στο twitter πως οι συνομιλίες αυτές ήρθαν ως αποτέλεσμα “της δικής του αυστηρότητας“. Μοιάζει να μην επιδιώκει πλέον την στρατιωτική συντριβή της Πιονγιάνγκ ή την αλλαγή καθεστώτος, αλλά την ειρηνική “συνύπαρξη” της Βορείου Κορέας με τα γειτονικά της κράτη.

Η ψηφοφορία για τις κυρώσεις στην Βόρεια Κορέα έγινε σχεδόν ταυτόχρονα με το ψήφισμα του ΟΗΕ, που καταδίκασε τις ΗΠΑ για την στάση τους στο ζήτημα της Ιερουσαλήμ. Τα σενάρια του παγκόσμιου τύπου για ολοκληρωτική απομόνωση των ΗΠΑ από την διεθνή κοινότητα δεν επιβεβαιώθηκαν, τουλάχιστον στο βορειοκορεατικό ζήτημα.

Υπάρχει μια σειρά διεθνών ζητημάτων που εκκρεμούν με κορυφαίο παράδειγμα την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Μοιάζει ουτοπικό οι μεγάλες δυνάμεις να εξακολουθήσουν να προκρίνουν την μεταξύ τους συνεργασία. Τουλάχιστον αν συνεχιστούν οι συνομιλίες Βορείου και Νοτίου Κορέας σε καλό κλίμα, το σενάριο μίας πολεμικής αναμέτρησης στην περιοχή θα πρέπει να αποκλειστεί οριστικά.