Κυβερνοεπιθέσεις, χημικά και ρωσικό χιούμορ

Ομαδικά πυρά δέχεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα η Μόσχα, κατηγορούμενη από δυτικές κυβερνήσεις ότι ενορχήστρωσε, παγκοσμίως, μία σειρά από κυβερνοεπιθέσεις εναντίον διεθνών και εθνικών οργανισμών. Μέσα σε ένα κλίμα που θυμίζει Ψυχρό Πόλεμο οι αμερικανικές αρχές άσκησαν διώξεις σε επτά άτομα, οι ΗΠΑ υποσχέθηκαν «ενισχύσεις» στο ΝΑΤΟ και η Μόσχα για την ώρα απαντά με χιουμοριστική διάθεση.

Η αρχή έγινε από το Λονδίνο, όπου με φόντο την ανοιχτή διαμάχη για την υπόθεση της απόπειρας δηλητηρίασης του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σκριπάλ, ο υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ κατηγόρησε ευθέως την στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας (GU) ότι ευθύνεται για σωρεία κυβερνοεπιθέσεων εναντίον πολιτικών και αθλητικών θεσμών. Ο Χάντ έδωσε μάλιστα και τον τόνο όσων θα ακολουθούσαν αναφέροντας ότι η Βρετανία «μαζί με τους συμμάχους» της θα αποκαλύπτει και θα αντιδρά «σε αυτές τις προσπάθειες της GRU να υπονομεύσει τη διεθνή σταθερότητα».

Ανάμεσα στις επιθέσεις που το Λονδίνο προσάπτει στη ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών είναι και εκείνη  εναντίον του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ. Πρόκειται για την γνωστή υπόθεση που συνδέεται με το σκάνδαλο της φερόμενης ρωσικής ανάμιξης στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016, για την οποία η  Ουάσινγκτον έχει ήδη κατηγορήσει την GU.

Σύμφωνα με τους Βρετανούς στις επιθέσεις για τις οποίες ευθύνεται η Μόσχα περιλαμβάνονται η πειρατεία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ, που είχε ως αποτέλεσμα την διαρροή πολλών εμπιστευτικών εγγράφων, αλλά και η πειρατεία στις βάσεις δεδομένων του αεροδρομίου της Οδησσού στην Ουκρανία. Μάλιστα πηγή προσκείμενη στη βρετανική κυβέρνηση έδειξε ως κύριο υπεύθυνο των επιθέσεων το Κρεμλίνο, δηλαδή τον Πούτιν.

Οι Ολλανδοί και το ΝΑΤΟ

Την ίδια ώρα, και ενώ το θέμα των ρωσικών κυβερνοεπιθέσεων συζητούνταν στην σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, η  ολλανδική υπηρεσία αντικατασκοπείας ανακοίνωνε ότι ματαίωσε τον περασμένο Απρίλιο ρωσική επιχείρηση κυβερνοεπίθεσης εναντίον του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW) που εδρεύει στην Χάγη.

Οι ανακοινώσεις έγιναν σε συνέντευξη τύπου, στην οποία ο επικεφαλής των υπηρεσιών Πληροφοριών του ολλανδικού στρατού αποκάλυψε ότι τέσσερις Ρώσοι έφθασαν στην Ολλανδία στις 10 Απριλίου και τρεις ημέρες αργότερα συνελήφθησαν με εξοπλισμό κατασκοπείας σε ξενοδοχείο, δίπλα στην έδρα του OPCW. Σημειώνεται ότι εκείνη την περίοδο ο Οργανισμός ερευνούσε την ταυτότητα της χημικής ουσίας που είχε χρησιμοποιηθεί στην επίθεση κατά των Σκριπάλ, αλλά και στην επίθεση κατά της Ντούμα στην Συρία.

Οι τέσσερις συλληφθέντες, οι οποίοι φέρονται ότι σχεδίαζαν να μεταβούν στην συνέχεια στο εργαστήριο του Σπιτς, στην Ελβετία, στο οποίο ο Οργανισμός κάνει την ανάλυση δειγμάτων, απελάθηκαν στην Ρωσία, ενώ ο Ρώσος πρεσβευτής κλήθηκε για εξηγήσεις από το ολλανδικό υπουργείο Εξωτερικών.

Η Ολλανδή υπουργός Άμυνας πρόσθεσε μάλιστα ότι ο υπολογιστής που ανήκε σε έναν από τους τέσσερις Ρώσους ήταν συνδεδεμένος με τη Βραζιλία, την Ελβετία και τη Μαλαισία. Είπε ακόμη ότι το περιεχόμενο αφορούσε την έρευνα για την κατάρριψη του αεροσκάφους της πτήσης MH17 της Malaysia Airlines το 2014 στην ανατολική Ουκρανία, ένα θέμα για το οποίο κατηγορείται η Μόσχα.

Σχολιάζοντας τις αποκαλύψεις των Ολλανδών ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών υποστήριξε ότι αποδεικνύουν την ρωσική εμπλοκή στην περίπτωση Σκριπάλ, κάτι που μάλλον προκάλεσε γέλια στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. Βρετανοί και Ολλανδοί πάντως στήριξαν τις κατηγορίες εναντίον της Μόσχας σε ανώτατο επίπεδο , καθώς ακολούθησε κοινή δήλωση των πρωθυπουργών των δύο χωρών.

Το θέμα των ρωσικών κυβερνοεπιθέσεων απασχόλησε και την σύνοδο των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, με τον γενικό γραμματέα του να δηλώνει ότι η Συμμαχία θα ενισχύσει τις άμυνες της. Βοήθεια προς αυτήν την κατεύθυνση προσφέρουν και οι ΗΠΑ, οι οποίες σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό  Άμυνας Τζέιμς Μάτις αποφάσισαν να θέσουν στη διάθεση του ΝΑΤΟ ό,τι μέσα διαθέτουν για την κυβερνοασφάλεια. Ο Μάτις αναφέρθηκε και στην απόπειρα κυβερνοεπίθεσης στην έδρα του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ), επισημαίνοντας ότι η Ρωσία θα πρέπει να λογοδοτήσει για τις πράξεις της.

Ομαδικά πυρά

Σε ανώτατο επίπεδο ήταν και η αντίδραση της ΕΕ. Με κοινή ανακοίνωσή τους, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι καταδίκασαν τις κυβερνοεπιθέσεις, κάνοντας λόγο για «επιθετική ενέργεια».

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφραζαν παραλλήλως τις «σοβαρές ανησυχίες» τους για την περίπτωση του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, υπογραμμίζοντας ότι τέτοιου είδους ενέργειες «υπονομεύουν το διεθνές δίκαιο και τους διεθνείς θεσμούς».

Στην αντιπαράθεση μπήκε και ο Καναδάς, εξαιτίας της επίθεσης, το 2016, στον  Παγκόσμιο Οργανισμό Αντιντόπινγκ (WADA), που εδρεύει στο Μόντρεαλ, αλλά και κατά του καναδικού Κέντρου για την ηθική στον αθλητισμό. Η κυβέρνηση του Καναδά εκτιμά ότι και στις δύο περιπτώσεις οι ρωσικές υπηρεσίες είναι «πολύ πιθανόν υπεύθυνες για αυτές τις ενέργειες».

Γαλλία και Αυστραλία κατήγγειλαν επίσης τις κυβερνοεπιθέσεις που αποδίδονται στην Μόσχα, ενώ οι ΗΠΑ προχώρησαν στην άσκηση διώξεων  σε βάρος επτά αξιωματούχων της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών. Ανάμεσά τους είναι και οι τέσσερις πράκτορες που απελάθηκαν από την Ολλανδία. Οι υπόλοιποι τρεις ανήκουν στα δώδεκα άτομα που κατηγορήθηκαν, τον περασμένο Ιούλιο, από τον ειδικό εισαγγελέα Ρόμπερτ Μιούλερ για ανάμιξη στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016.

Με χιούμορ απαντά η Μόσχα

Η «δυτική κατασκοπομανία ανεβάζει στροφές» ήταν το σχόλιο του ρωσικού υπουργείου εξωτερικών στις ολλανδικές αποκαλύψεις για την αποτραπείσα επίθεση κατά του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ). Ειδικά μάλιστα για την απόπειρα του βρετανού υπουργού Εξωτερικών να συνδέσει την επίθεση με την υπόθεση Σκριπάλ, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών δεν ήταν φειδωλή στα σχόλια της, κάνοντας λόγο για «διαβολικό μείγμα κολόνιας».

«Χωρίς καμία ανάλυση, τις βάζουν όλες (τις κατηγορίες) μαζί σε ένα φιαλίδιο», είπε η Ζαχάροβα, προσθέτοντας ότι «ενδεχομένως σε ένα φιαλίδιο κολόνιας της Nina Richi ανακάτεψαν τα πάντα». Η Ζαχάροβα αναφερόταν στο  φιαλίδιο με απομίμηση αρώματος Nina Richi, στο οποίο, σύμφωνα με τους Βρετανούς, βρίσκονταν ο νευροτοξικός παράγοντας Νόβιτσοκ με τον οποίο δηλητηριάστηκε ο Ρώσος πρώην κατάσκοπος Σεργκεί Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλια.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου σχολίασε και τον όρο highly likely (κατά πάσα πιθανότητα), τον οποίο χρησιμοποιούν οι Βρετανοί αξιωματούχοι όταν αναφέρονται στην ρωσική εμπλοκή στην υπόθεση Σκριπάλ. Σημειώνοντας ότι οι Βρετανοί αξιωματούχοι επειδή πιστεύουν με φανατισμό ότι έχουν δίκιο κρίνουν πως δεν χρειάζεται να παραθέσουν αποδείξεις, τόνισε: «Είμαι πεπεισμένη ότι τον περίφημο όρο highly likely θα ενθυμούνται μελλοντικά με ντροπή οι Βρετανοί ιστορικοί και φυσικά οι ειδήμονες στο δίκαιο και οι νομικοί».

Σε πιο αυστηρούς τόνους πάντως η Μόσχα καταγγέλλει «μια ενέργεια προπαγάνδας» και χαρακτηρίζει τις ολλανδικές αποκαλύψεις ως «αντιρωσική εκστρατεία οξείας κατασκοπείας, που πλήττει τις διμερείς σχέσεις».