Με προδιαγραφές σουλτάνου η επίσκεψη Ερντογάν στα Τίρανα

Έχοντας ανάγκη να ενισχύσει την εικόνα του στο εσωτερικό της Τουρκίας, η σημερινή επίσκεψη Ερντογάν στα Τίρανα μετατράπηκε σε προπαγανδιστική φιέστα. Ο Ράμα έκοψε και έραψε την επίσκεψη στα μέτρα που ήθελε, ώστε να εμπεριέχει περισσότερους συμβολισμούς απ’ ό,τι ουσία. Η φωτογραφία που επέλεξε να κυκλοφορήσει το πρακτορείο Anadolu από το αεροδρόμιο της Άγκυρας κατά την αναχώρηση του Ερντογάν για τα Τίρανα, τα λέει όλα. Χαιρέτισε με τα τέσσερα δάκτυλα, τον χαιρετισμό της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Η επίσκεψη δηλαδή γίνεται στο όνομα του Ισλάμ, για την εμπέδωση και διαιώνισή του στα παράλια της Αδριατικής. Εξάλλου, τα αλβανικά ΜΜΕ έχουν μέρες που αναφέρουν ότι δεν επιλέγηκε τυχαία η ημέρα. Στις 17 Ιανουαρίου 1468 πέθανε ο Γεώργιος Καστριώτης, ο Σκεντέρμπεης, ο τελευταίας ίσως Βυζαντινός άρχοντας που αντιστάθηκε στους Οθωμανούς…
Η επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αλβανία δεν είναι στην ουσία ανταπόδοση της από έτους επίσκεψης στην Άγκυρα του Αλβανού πρωθυπουργού.

Τυπικά, ο Ερντογάν πάει στα Τίρανα για να παραδώσει στις οικογένειες πληγέντων απ’ το σεισμό του Νοέμβρη 2019 κατοικίες που κτίστηκαν στην πόλη Λιάτς, βόρεια των Τιράνων από τουρκικό κατασκευαστικό όμιλο με συνδρομή της Τουρκίας. Η πλατεία στο συγκρότημα των πολυκατοικιών, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της κωμόπολης, έλαβε το όνομα “Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν”, σε ένδειξη υποταγής προς την επιθυμία του Ράμα. Έχει σημασία ότι το Λιάτς είναι στην καρδιά των περιοχών που ιστορικά κατοικούνται κατά κανόνα από Καθολικούς, ενώ το Κάστρο, το προπύργιο της αντίστασης του Καστριώτη, η Κρούγια, είναι σε απόσταση αναπνοής.

Σαν σουλτάνος ο Ερντογάν στα Τίρανα

Στο αεροδρόμιο των Τιράνων, παραβαίνοντας πρωτόκολλα ασφαλείας και κυρίως τους υγειονομικούς κανόνες για τη διαχείριση της Πανδημίας, υπήρξε συνωστισμός από νέους με τουρκικές σημαίες και κάποιες αλβανικές που κι αυτές συμβολικά υστερούσαν σε διαστάσεις των τουρκικών! Να αναφερθεί ότι ο Ερντογάν συνοδεύεται από το μισό σχεδόν Υπουργικό του Συμβούλιο.

Για δε το τυπικό της επίσκεψης, παρόλο που οι συμφωνίες που θα υπογραφούν δεν είναι δική τους άμεσης αρμοδιότητας, συμμετέχει στην αντιπροσωπεία οι υπουργοί Αμύνης Ακάρ και Εξωτερικών Τσαβούσογλου. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Τούρκος υπουργός Τουρισμού, δεδομένου ότι προωθούνται προγράμματα αξιοποίησης των παραλιών του Ιονίου με βασικές επεμβάσεις στο αεροδρόμιο της Αυλώνας και στη σήραγγα στο Λογαρά (Αυλώνα-Χιμάρα).

Όλα αυτά βέβαια είναι λεπτομέρειες. Στο πλαίσιο του νεοοθωμανικού του οράματος, ο Ερντογάν βλέπει την Αλβανία σαν προγεφύρωμα της Τουρκίας στη Βαλκανική και προσπαθεί να το στεριώσει, διαμορφώνοντας σχέση εξάρτησης αν όχι δορυφοροποίησης της Αλβανίας. Χωρίς να είναι γνωστά οι λόγοι, ο Ράμα έχει αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι στο να υπηρετήσει το νεοοθωμανικό όραμα, μετατρέποντάς το σε βασική συνιστώσα της αλβανικής εξωτερικής πολιτικής.

Η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου έχει προδιαγραφές σουλτάνου-χαλίφη σε μία απ’ τις κτήσεις του. Ας επισημανθεί απλά ότι δεν προβλέπεται καν συνάντηση με τον Αλβανό Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έστω εθιμοτυπικά, όπως επιβάλλει το πρωτόκολλο. Η δε επίσκεψη στο τέμενος της κεντρικής πλατείας των Τιράνων, το οποίο ανακαινίστηκε με τη φροντίδα της Διευθύνσεως Βακουφιών της Τουρκικής Προεδρίας, είναι ενταγμένη στο πρωτόκολλο της Πρωθυπουργίας κι όχι της αλβανικής Μουσουλμανικής Κοινότητας. Κι αυτό, επειδή οι τουρκικές μυστικές και διπλωματικές υπηρεσίες θεωρούν ότι η ηγεσία της απαρτίζεται από πρόσωπα που ελέγχονται απ’ το δίκτυο του Φετουλάχ Γκουλέν…

Ο Ράμα αντιγράφει το μοντέλο Ερντογάν

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης πρόκειται να υπογραφούν επτά συμφωνίες, οι οποίες συμβάλλουν στον εκτουρκισμό των αλβανικών πληθυσμών στη Βαλκανική. Μεγαλύτερη όμως σημασία δίνεται  στην  προγραμματισμένη εμφάνιση και ομιλία του Ερντογάν στη Βουλή της Αλβανίας, λίγο πριν από την αναχώρησή του από τα Τίρανα. Μάλλον πρέπει να αποτελεί την κορύφωση, που αποκαλύπτει την πραγματική επιδίωξη του Ράμα, ο οποίος έχει τον Ερντογάν ως πρότυπο ηγέτη, αφού ο αυταρχισμός είναι κοινός τους παρονομαστής.

Υπό την ηγεσία του Ερντογάν, η Τουρκία έχει διολισθήσει σε κατ’ επίφαση δημοκρατία. Όχι ότι ποτέ ήταν πραγματική δημοκρατία, αλλά εδώ και χρόνια η κατάσταση έχει παραγίνει. Πρόκειται για τις αποκαλούμενες “υβριδικές δημοκρατίες”. Κι όμως, ο εμπνευστής του μοντέλου θα μιλήσει στη Βουλή της Αλβανίας σαν “σωτήρας”. Κι αυτό, ενώ το ζητούμενο είναι η τάχιστη εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης σε ό,τι αφορά στη λειτουργία της δημοκρατίας και το κράτος δικαίου, ώστε να επισπευσθεί η διαδικασία ένταξης στην ΕΕ. Δεν διαφέρει όμως ουσιαστικά το αυταρχικό μοντέλο του Ερντογάν από το αντίστοιχο που έχει επιβάλει ο Ράμα στην Αλβανία.

Η Τουρκία, όμως, είναι αρνητικά εμβληματική περίπτωση σε ό,τι αφορά την διαδικασία ένταξής της στην ΕΕ. Η καθυστέρηση είναι πρωτοφανής με συνεχείς αναβολές στο άνοιγμα κεφαλαίων στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Κι αυτό συμβαίνει όχι μόνο επειδή συνεχίζει να κατέχει τη βόρεια Κύπρο και να απειλεί την Ελλάδα, αλλά και επειδή λειτουργεί σαν κράτος-ταραξίας στην περιοχή, ενώ στο εσωτερικό της Τουρκίας δεν ισχύουν ούτε κατ’ ελάχιστον τα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Με άλλα λόγια, η Τουρκία παραβιάζει συστηματικά βασικές αρχές της ΕΕ.

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο Ερντογάν με προσωπική του απόφαση μετέτρεψε εκ νέου την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί, προκαλώντας βάναυσα τα αισθήματα κάθε χριστιανού. Με άλλα λόγια, αποτελεί το χείριστο παράδειγμα σε ό,τι αφορά στην θρησκευτική ανοχή και συμβίωση. Είναι κατά συνέπεια το χειρότερο μήνυμα που δύναται να μεταφέρει στην Αλβανία, έστω και με την ομιλία του στη Βουλή. Ωστόσο, ο Ράμα έχει ανάγκη όχι μόνο να δείξει στον αλβανικό λαό ότι έχει σχέσεις υποστηρίζεται από “ισχυρούς”, όπως ο Ερντογάν, αλλά και να νομιμοποιήσει δια της σύγκρισης το δικό του αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης.