Με “διαζύγιο” απειλεί τους Αμερικανούς ο Ερντογάν

Οι Αμερικανοί θα «χάσουν έναν φίλο», τους προειδοποίησε-απείλησε ο Ταγίπ Ερντογάν, απαντώντας σε ερώτηση για το κλίμα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. H συνέντευξή του δόθηκε λίγες μέρες πριν την Σύνοδο Κορυφής του NATO, όπου αναμένεται να έχει την πρώτη του συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε ειδική αναφορά στην αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, κατηγορώντας τους Αμερικανούς ότι «παίζουν τον συνήγορο της Αρμενίας».

Η Τουρκία βλέπει πολιτικά κίνητρα πίσω από την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης, θεωρώντας τον πρόεδρο Μπάιντεν “όμηρο” του αρμενικού λόμπι. Η απόφαση των Αμερικανών, για την οποία μάλιστα η Άγκυρα ενημερώθηκε κατά την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία Μπάιντεν και Ερντογάν, προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις στην Τουρκία, αν και η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης ήταν μάλλον συγκρατημένη. Οι απειλές προς τους Αμερικανούς για κλείσιμο της βάσης του Ιντσιρλίκ εκτοξεύθηκαν από τους υπερεθνικιστές συμμάχους του Ερντογάν, τον Μπαχτσελί και τον Περιντσέκ, όχι από την τουρκική κυβέρνηση.

Δεύτερο σημείο αιχμής είναι η αμερικανική υποστήριξη στους Κούρδους της Συρίας, «τους τρομοκράτες» όπως αποκαλεί η κυβέρνηση Ερντογάν. Πρόσφατα, το αμερικανικό Πεντάγωνο ζήτησε να χρηματοδοτηθεί η κουρδική οργάνωση, η οποία για τους Αμερικανούς αποτελεί τον ιδανικό σύμμαχο στην μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους (το οποίο η Τουρκία παλαιότερα υποστήριζε παρασκηνιακά). Οι τζιχαντιστές διαθέτουν ακόμα ενεργούς θύλακες στην Συρία, όπως και στο Ιράκ και είναι ικανοί για νέες αιματηρές επιθέσεις.

Ο Ερντογάν βλέπει με οργή τους Αμερικανούς να αγνοούν την Τουρκία στο συριακό. Πρόσφατα αμερικανική αντιπροσωπεία επισκέφτηκε την βορειανατολική Συρία για να διαβεβαιώσει τους Κούρδους για την συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ. Να σημειώσουμε πως υπεύθυνος για την Μέση Ανατολή στο αμερικανικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας είναι ο Μπρετ Μακ Γκουργκ, ο “εγκέφαλος” της αμερικανικής πολιτικής για στήριξη των Κούρδων μαχητών και γι’ αυτό “κόκκινο πανί” για την Άγκυρα.

Παζάρια για τους S-400

Όσον αφορά το μέλλον των S-400, του ρωσικού πυραυλικού συστήματος που έχει προμηθευτεί η Τουρκία, οδηγώντας στην επιβολή αμερικανικών κυρώσεων κατά της τουρκικής πολεμικής βιομηχανίας, ο Ερντογάν ισχυρίστηκε πως η «Τουρκία έχει δικαίωμα να προστατεύει τον εαυτό της», καθώς οι Αμερικανοί φέρνουν «μπροστά της την Ελλάδα και την Κύπρο», μία έμμεση αναφορά στα ενεργειακά deals της Μεσογείου, από τα οποία η Τουρκία είναι αποκλεισμένη.

Φυσικά γι’ αυτό δεν ευθύνονται η Αθήνα και η Λευκωσία, αλλά η νεοοθωμανική πολιτική του Ερντογάν που τον έφεραν αντιμέτωπο με το Ισραήλ και με σημαίνουσες χώρες του Αραβικού Κόσμου. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε ειδική αναφορά στην Αίγυπτο και στις χώρες του Κόλπου, στις οποίες προσδοκά να μεγιστοποιήσει την συνεργασία της Τουρκίας, «σε μια βάση αμοιβαίου οφέλους». Η πρόσφατη όμως απόπειρα του Ερντογάν να εμφανιστεί σαν ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου, εκμεταλλευόμενος την κρίση στην Γάζα, δεν άρεσε καθόλου στα αραβικά καθεστώτα, τα οποία προσπαθεί διακαώς να προσεγγίσει με διπλωματικά ανοίγματα.

Ο δε Μπάιντεν, έχοντας ως προτεραιότητα την αναχαίτιση της ρωσικής επιρροής, δεν δείχνει καμία διάθεση κατανόησης της τουρκικής στάσης, όπως ο προκάτοχός του Τραμπ, που είχε αποδώσει την αγορά των S-400 στην μη παράδοση αμερικανικών Patriot από την κυβέρνηση Ομπάμα. Εσχάτως οι Τούρκοι έχουν αποπειραθεί να κάνουν παζάρια με την Ουάσιγκτον για την μέλλον των S-400.

Ο Ερντογάν είχε δηλώσει στον Τραμπ ότι είναι πρόθυμος να αγοράσει πυραύλους Patriot, ενώ ο Χουλουσί Ακάρ έχει προτείνει διάφορες φόρμουλες, απαιτώντας, όμως, η Ουάσιγκτον να σταματήσει την υποστήριξη στο YPG. Έχουμε και την τελευταία πρόταση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που πρότεινε η Τουρκία να κρατήσει τους πυραύλους και να διώξει το ρωσικό στρατιωτικό προσωπικό. Την τελευταία εκδοχή αναφέρει εκτενώς ο τουρκικός Τύπος, λες και οι Ρώσοι εκπαιδευτές δεν θα έφευγαν όταν ολοκλήρωναν την αποστολή τους.

Οι Αμερικανοί έχουν απορρίψει όλα τα παραπάνω και την ίδια τύχη έχει και η πρόταση Τσαβούσογλου. Την ίδια στιγμή το κλίμα αντιαμερικανισμού συντηρείται τόσο από κυβερνητικούς αξιωματούχους όσο και από τα φιλοκυβερνητικά Μίντια στην Τουρκία. Χαρακτηρίζουν τον αρχιμαφιόζο Πεκέρ (οι αποκαλύψεις του για εμπλοκή της κυβέρνησης Ερντογάν με το οργανωμένο έγκλημα έχουν προκαλέσει “σεισμό” στην γείτονα) σαν «άνθρωπο της Μοσάντ και των Αμερικανών».

Στην συνέντευξη του ο Ερντογάν δεν έκανε κάποια αναφορά στο συγκεκριμένο σκάνδαλο, που πλήττει καίρια τον πανίσχυρο υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού. Ο Ερντογάν ποντάρει πολλά στην επικείμενη συνάντηση του με τον Μπάιντεν, αν και τα προβλήματα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι πολλά, για να επιλυθούν σε ένα μεταξύ τους τετ α τέτ.