Με βαριά ατζέντα ο Φιντάν στη Μόσχα: Ουκρανία, Συρία, Άκουγιου

Η αρθρογράφος Χαντέ Φιράτ – στη Χουριέτ, καταγράφει τις βασικές πτυχές της ατζέντας των συνομιλιών, επιχειρώντας να αποτυπώσει το κλίμα και τα μηνύματα που μεταφέρθηκαν εκατέρωθεν.

Σύμφωνα με την Φιράτ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απάντησε στην πρόταση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για διεξαγωγή συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στο Βατικανό, δηλώνοντας πως ούτε την καλωσορίζει ούτε τη θεωρεί κατάλληλη. Στην πράξη, η Μόσχα δεν επιθυμεί συνομιλίες που θα φιλοξενηθούν σε δυτική χώρα, και εκτιμάται πως ενδέχεται να απορρίψει επισήμως την προσφορά του Βατικανού.

Αντιθέτως, η Τουρκία επανέλαβε την ετοιμότητά της να φιλοξενήσει τις συνομιλίες και να προσφέρει κάθε είδους υποστήριξη. Παράλληλα, το μήνυμα ότι οι πρόσφατες επιθέσεις – ειδικά μετά την ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας – έχουν πλήξει το κλίμα εμπιστοσύνης που άρχιζε να διαμορφώνεται, βρίσκεται επίσης στο τραπέζι. [σ.σ. Σύμφωνα με την Fırat, ο Τούρκος ΥΠΕΞ μεταφέρει «μήνυμα» στη Μόσχα για το ρωσο-ουκρανικό.]

Ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα της συνάντησης αποτέλεσε η Συρία. Η Άγκυρα επιδιώκει να διασφαλίσει πως η Μόσχα θα συνεχίσει να στηρίζει την πολιτική και εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Παράλληλα, υπάρχει το θέμα των ατόμων ρωσικής καταγωγής που κρατούνται σε στρατόπεδα και φυλακές του ISIS. Η βασική προσδοκία της Τουρκίας είναι πως κάθε χώρα θα αναλάβει την ευθύνη των δικών της πολιτών, με σχετικό αίτημα να έχει διατυπωθεί και προς τη Ρωσία.

Όσον αφορά τις διμερείς οικονομικές σχέσεις, η Ρωσία κατατάχθηκε το 2024 στην 11η θέση ως προς τις εξαγωγές της Τουρκίας, παραμένοντας παράλληλα κορυφαίος προμηθευτής ενέργειας για την τουρκική οικονομία. Επίσης, ήταν η πρώτη χώρα προέλευσης τουριστών στην Τουρκία. Ωστόσο, ο συνολικός όγκος εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δύο χωρών κατέγραψε μείωση της τάξης του 6,9% το 2024, κυρίως λόγω των διεθνών κυρώσεων.

Από τα πλέον κομβικά θέματα της συνάντησης ήταν το ζήτημα των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από ΗΠΑ και ΕΕ στη Ρωσία και οι επιπτώσεις τους σε τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία. Η Άγκυρα θεωρεί πως μια πιθανή εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας θα συνέβαλε στην αποκλιμάκωση των πιέσεων και για τις δύο χώρες.

Επιπλέον, οι κυρώσεις έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην πρόοδο της κατασκευής του πυρηνικού σταθμού Akkuyu, με το ζήτημα αυτό να απασχολεί σοβαρά τις δύο πλευρές. Η ενέργεια γενικότερα περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη, καθώς η συμφωνία μεταξύ BOTAŞ και Gazprom εκπνέει στο τέλος του τρέχοντος έτους.

Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Ragıp Soylu – Middle East Eye, μετά τη λήξη της προθεσμίας εξαίρεσης της Τουρκίας από τις κυρώσεις εις βάρος της Gazprombank στις 20/5, ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε ότι οι τουρκικές πληρωμές για το ρωσικό φυσικό αέριο θα πραγματοποιούνται πλέον μέσω του αυστριακού τραπεζικού ομίλου Raiffeisen Banking Group, ο οποίος διατηρεί θυγατρική στη Ρωσία που δεν υπόκειται σε κυρώσεις – λύση για την οποία η Ουάσινγκτον δεν εξέφρασε αντίρρηση, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο.