Μήνυμα στον Πριγκόζιν η εκτέλεση του λοχαγού Μανγκούσεφ στο Ντονμπάς;

Ρώσος λοχαγός, ο οποίος εργαζόταν παλιότερα ως προπαγανδιστής, πυροβολήθηκε από κοντινή απόσταση στην Ουκρανία το προηγούμενο Σαββατοκύριακο και μερικά 24ωρα αργότερα υπέκυψε. Η βρετανική The Telegraph ανέφερε ότι ο Ιγκόρ Μανγκούσεφ μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στην πόλη Σταχάνοφ τα ξημερώματα του Σαββάτου με ένα τραύμα από πυροβολισμό εξ επαφής στο κεφάλι.

Σύμφωνα με το The New Voice of Ukraine, που επικαλείται αναφορές γιατρών, ο Μανγκούσεφ πυροβολήθηκε σε σημείο ελέγχου στην κατεχόμενη από τη Ρωσία περιοχή της περιφέρειας Λουχάνσκ. Το περιστατικό ανέφερε πρώτος ο Ακίμ Απάτεφ, φίλος του Μανγκούσεφ. Σε ένα βίντεο που ανέβηκε την Τετάρτη, η σύζυγος του Μανγκούσεφ, Τατιάνα Αζάρεβιτς, αναφέρθηκε στο περιστατικό σαν «απόπειρα δολοφονίας ή ακόμη και εκτέλεσης».

Ο Μανγκούσεφ, πριν πεθάνει στις 8 Φεβρουαρίου, νοσηλεύτηκε σε νευροχειρουργικό τμήμα σε νοσοκομείο στην Καντίβκα. Ο εν λόγω λοχαγός αυτοχαρακτηριζόταν ως ο εμπνευστής του “Z”, του συμβόλου της ρωσικής εκστρατείας στην Ουκρανία, αλλά δεν επιβεβαιώνεται. Κέρδισε απότομα φήμη όταν κατά τη διάρκεια συναυλίας χέβι μέταλ, το περασμένο καλοκαίρι, ο Μανγκούσεφ ανέβηκε στην σκηνή, κραδαίνοντας ένα κρανίο ισχυριζόμενος ότι ανήκε σε Ουκρανό που σκοτώθηκε στο εργοστάσιο Azovstal στην Μαριούπολη, χλευάζοντας το νεκρό. Το στιγμιότυπο βιντεοσκοπήθηκε και σύμφωνα με το The New Voice of Ukraine, κατά τη διάρκεια αυτής της “παράστασης” ο Μανγκούσεφ απαίτησε την καταστροφή όλων όσων υποστήριζαν την ύπαρξη της Ουκρανίας.

Igor Mangushev, the Russian neo-Nazi who held up a skull of a Ukrainian soldier during a metal concert and said the Ukrainian now burns in hell, has himself been shot in the head behind the frontlines in Luhansk.

He is in critical condition.

Karma… pic.twitter.com/sgLVSar3A0

— Visegrád 24 (@visegrad24) February 5, 2023

Σύμφωνα με τη βρετανική MailOnline, ο Μανγκούσεφ έχει επανειλημμένα ζητήσει τη δολοφονία Ουκρανών πολιτών σε αναρτήσεις στο Telegram. Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, είχε ηγηθεί μιας εθνικιστικής οργάνωσης που ονομάζεται Svetlaya Rus (Λαμπρή Ρωσία) και ασκούσε βία εναντίον μεταναστών στη Ρωσία. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2010, είχε περάσει σχεδόν μια δεκαετία, συμμετέχοντας σε ρωσικές υπερεθνικιστικές συμμορίες του δρόμου.

Ο ρόλος της ΕΝΟΤ

Εκείνη την εποχή ίδρυσε την οργάνωση  ENOT Corp (“Ενωμένες Λαϊκές Κοινοτικές Ομάδες”), την οποία χαρακτήρισε «ρωσική ορθόδοξη κοινότητα». Στην πραγματικότητα, όμως, αναζητούσε τρόπους ώστε Ρώσοι ομοϊδεάτες του να συμμετάσχουν στη σύγκρουση του Ντονμπάς. Αυτός και οι σύντροφοί του δημιούργησαν στρατόπεδα στη Ρωσία και έστειλαν τους εκπαιδευμένους στις υποστηριζόμενες από τη Μόσχα “Λαϊκές Δημοκρατίες” του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ επισήμως για να παράσχουν ανθρωπιστική βοήθεια, στην πραγματικότητα για να πολεμήσουν κατά των ουκρανικών δυνάμεων.

Έκτοτε, η οργάνωσή του ενεργούσε ουσιαστικά σαν ιδιωτική παραστρατιωτική οργάνωση, παρ’ ότι η ρωσική νομοθεσία θεωρεί την ύπαρξη τέτοιων οργανώσεων απόδειξη εγκληματικής συμπεριφοράς. Όπως υπερήφανα δημοσίευε στον ιστότοπό της, η οργάνωσή του, όμως, στην πράξη λάμβανε βοήθεια από τις ρωσικές αρχές για να στείλει μαχητές στη Συρία, στο Καραμπάχ και αλλού.

Η ΕΝΟΤ λειτουργούσε σαν δεξαμενή μισθοφόρων σε διάφορες περιοχές συγκρούσεων κι όχι μόνο. Στη Σερβία, οι ενέργειές της ήταν τόσο επιθετικές, ώστε οι αρχές της ζήτησαν να αποχωρήσει το καλοκαίρι του 2017. Και στη Λευκορωσία, τα στρατόπεδα Νεολαίας της έμοιαζαν στο Μινσκ σαν φυτώρια μαχητών που θα μπορούσαν να επιχειρήσουν ακόμα και πραξικόπημα, ή τουλάχιστον εμμέσως να υποστηρίξουν μια ρωσική στρατιωτική κίνηση. Αυτός είναι ο λόγος που το Μινσκ ανησυχούσε. Την εποχή εκείνη οι ηγέτες της ΕΝΟΤ είχαν διακηρύξει προκλητικά ότι «οι αρχές της Λευκορωσίας είχαν ανεπαρκώς αντιταχθεί στις ριζοσπαστικές φιλοδυτικές δυνάμεις, οι οποίες ολοένα και πιο ενεργά προετοιμάζουν μια επανάληψη του ουκρανικού Μαϊντάν εκεί».

Ρήξη με το καθεστώς Πούτιν

Παρόλο που το Κρεμλίνο ήταν μάλλον ικανοποιημένο από την χρήση της ΕΝΟΤ για να υποστηρίξει τις υβριδικές στρατιωτικές του επιχειρήσεις εκτός Ρωσίας, ανησυχούσε ότι η οργάνωση αυτή ήταν μια πιθανή απειλή στο εσωτερικό. Κι αυτό, επειδή αφ’ ενός λειτουργούσε μισοπαράνομα, αφ’ ετέρου οι κύριοι ιδεολόγοι της ασκούσαν εξίσου δριμεία κριτική στην πολιτική της ρωσικής κυβέρνησης με αυτή που ασκούσαν για τις πολιτικές της Δύσης.

Αυτό οδήγησε την ρωσική αστυνομία και την μυστική υπηρεσία FSB να συλλάβουν αρκετά μέλη της ΕΝΟΤ το Νοέμβριο 2018, τα οποία, όμως, αφέθηκαν ελεύθερα μετά από λίγες ημέρες. Μετά τις συλλήψεις, η οργάνωση του Μανγκούσεφ έγινε ένθερμος υποστηρικτής του καθεστώτος Πούτιν. Στην Ουκρανία συγχωνεύθηκε με άλλες ένοπλες υπερεθνικιστικές ομάδες για να σχηματίσουν την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Yenot (Ρακούν) ή Yenot PMC. Λειτουργώντας με το διακριτικό Bereg, ο Μανγκούσεφ υπηρέτησε ως λοχαγός στην 4η ταξιαρχία του 2ου Σώματος Στρατού της 8ης Στρατιάς. Η μονάδα του φαίνεται να είχε ρόλο αντιμετώπισης drones, σε μια ιδιότυπη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.

Σχέσεις με τη Wagner

Φαίνεται, ότι στην μετέπειτα πορεία του ο εκλιπών συνήψε δεσμούς με την Wagner, όπως έγραψε η αμερικανική δεξαμενή σκέψης “Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου”. Η Daily Beast έγραψε ότι ο Μανγκούσεφ είχε δεσμούς και με νεοναζιστικές ομάδες. Αν και δεν ήταν στην Wagner, λειτούργησε σαν “δολοφόνος χαρακτήρων” που συνδεόταν με το δίκτυο ειδήσεων Patriot του Πριγκόζιν, στοχεύοντας ειδικά φιλελεύθερους, όπως τους οπαδούς του φυλακισμένου αντιφρονούντα Αλεξέι Ναβάλνι.

Δεν αποκλείεται, αλλά θεωρείται μάλλον απίθανο, η εκτέλεση του Μανγκούσεφ να έγινε από Ουκρανούς  Σε αναρτήσεις του στο twitter, ο Μαρκ Γκαλεότι (ειδικός σε ζητήματα ασφάλεια στη Ρωσία και διευθυντής της Mayak Intelligence με έδρα το Λονδίνο) θεωρεί ότι ο πυροβολισμός θα μπορούσε να είναι μια έμμεση επίθεση εναντίον του επικεφαλής της Wagner Πριγκόζιν. «Αυτό θα μπορούσε να είναι μια προειδοποίηση ή η αφαίρεση ενός πιονιού απ’ τη σκακιέρα ή ένα σημάδι ότι οι πιο τραμπούκοι αντίπαλοι του Πριγκόζιν αισθάνονται ότι είναι αρκετά αποδυναμωμένος ώστε να μπορούν να κινηθούν», έγραψε ο ίδιος.

Ένας άλλος ακραίος Ρώσος εθνικιστής, ο Πάβελ Γκούμπαρεφ, είπε ότι όλοι γνώριζαν ποιος βρίσκεται πίσω από τον πυροβολισμό, προσθέτοντας ότι ο Πριγκόζιν έχει προς το παρόν ησυχάσει. Φαίνεται ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ενεργοποιήσει και τον θολό κόσμο των εξτρεμιστών στη Ρωσία, πυροδοτώντας αντιπαλότητες μεταξύ τους. Είναι μία ένδειξη πώς υπό την πίεση του πολέμου και των αντιθέσεων στους κόλπους των ελίτ, η Ρωσία ολισθαίνει προς φαινόμενα “άγριας δύσης”, που είδαμε την δεκαετία του 1990, όταν ο φόνος ήταν μια επιχειρηματική τακτική και οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ πολιτικής, επιχειρήσεων, εγκλήματος και πολέμου είχαν σχεδόν εξαφανιστεί.