Monsieur le Président, cher Emmanuel…

Διάβασα με προσοχή την ανοιχτή επιστολή σας προς του Ευρωπαίους πολίτες «Για μια Ευρωπαϊκή Αναγέννηση» και οφείλω να σας επισημάνω ότι θα είχε μεγαλύτερο βάρος αν την είχατε απευθύνει πριν από τη Συμφωνία του Άαχεν. Η προηγηθείσα Συμφωνία των Ηλυσίων ήταν μια αμυντική ενέργεια της Γαλλίας. Ο γαλλογερμανικός άξονας εντός της ΕΕ είχε τη στήριξη των Ευρωπαίων όσο η Γαλλία «φορούσε τα παντελόνια», γεγονός που αποτελούσε εγγύηση για τη δημοκρατία και τον έλεγχο της γερμανικής βουλιμίας.

Εδώ και καιρό όμως, τα παντελόνια τα φοράει η Γερμανία και το Άαχεν μας προβληματίζει πολύ. Μερικοί το βλέπουν σαν οριστική επικράτηση της Γερμανίας επί της Γαλλίας και ως εκ τούτου επί της Ευρώπης… ειδικά μετά το Brexit που επίσης αποτελεί αμυντική κίνηση έναντι του γερμανικού imperium.

Προτείνετε πανικόβλητος για τα επερχόμενα στις ευρωεκλογές, αγαπητέ πρόεδρε, την «Αναγέννηση» γύρω από τρεις φιλόδοξους άξονες: την ελευθερία, την προστασία και την πρόοδο με την συγκρότηση νέων κοινοτικών οργανισμών που θα τους διασφαλίζουν. Η κατά περίπτωση ενοποιητική διαδικασία της ΕΕ είχε τραγικά αποτελέσματα. Η πολυδιάστατη ευρωπαϊκή κρίση που αντιμετωπίζουμε είναι αποτέλεσμα αυτής της αποσπασματικής και μονοδιάστατης εξέλιξης της ΕΕ στον οικονομικό-νομισματικό τομέα.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που το 2005 η Γαλλία καταψήφισε το σχέδιο ευρωπαϊκού συντάγματος και έκτοτε η Ένωση πορεύεται με διακρατικές συμφωνίες που επιβάλλει το Βερολίνο. Το δημοκρατικό έλλειμμα διευρύνεται συνεχώς, όπως και οι ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών και των κοινωνικών τάξεων.

Το ευρώ που θα μπορούσε να αποτελέσει τον μείζονα ενοποιητικό παράγοντα όπως φάνηκε στην αρχή, αφ΄ ενός είχε κατασκευαστικά λάθη καθώς επιβλήθηκε η γερμανική βούληση, αφ΄ ετέρου δεν συνοδεύτηκε από ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ. Η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού και του εθνικισμού είναι αποτέλεσμα αυτών των δύο τραγικών λαθών και υποχωρήσεων.

Προτάσεις κατόπιν εορτής

Έτσι, όλες οι ευφυείς και συνεκτικές προτάσεις που κατά καιρούς κάνετε είναι κατόπιν εορτής και κυρίως δεν μπορούν να πείσουν πια τους λαούς της Ευρώπης. Πρώτον, γιατί το ευρωσύστημα είναι πλέον ύποπτο και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι εξυπηρετεί τα γερμανικά συμφέροντα. Δεύτερον, γιατί το Βερολίνο απέρριψε τις προτάσεις σας για την αναδιάρθρωση της Ευρωζώνης και μετά εσείς συρθήκατε στο Άαχεν. Τρίτον, γιατί το να μιλάτε για «ελευθερία, προστασία και πρόοδο» μετά την διαχείριση της κρίσης στη Γαλλία με τα «κίτρινα γιλέκα» είναι για πολλούς προκλητικό.

Η αλήθεια είναι πως καταλάβατε το ανατρεπτικό βάρος του εν λόγω κινήματος και κάνατε κάποιες πολιτικές κινήσεις διορθωτικού χαρακτήρα, όμως δεν φαίνεται να αρκούν, κύριε πρόεδρε, γιατί το πρόβλημα είναι πολυδιάστατο και βαθύ. Αν στις ευρωεκλογές υπάρξει επικίνδυνη ρωγμή στο υφιστάμενο ευρω-οικοδόμημα δεν θα φταίει ο Όρμπαν ή ο Σαλβίνι ή η Λεπέν. Θα φταίει η στενοκεφαλιά και η βουλιμία των ευρωπαϊκών ελίτ που εκπροσωπείτε, που υποτάχθηκε στις αγορές εις βάρος της κοινωνικής ισορροπίας.

Και τώρα που έχουμε όσο ποτέ άλλοτε ανάγκη την Ευρώπη, εσείς βλέπετε την «παγίδα» εκείνων που «εκμεταλλεύονται την οργή και στηρίζονται από τις ψευδείς ειδήσεις, υπόσχονται ανενόχλητοι τα πάντα στους πάντες». Ανεξάρτητα από τη ρητορική του λαϊκισμού και του τι είναι εφικτό ή όχι, πρέπει να γνωρίζετε ότι δυστυχώς πολλά από αυτά που λέει η Λεπέν και ο Σαλβίνι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων, άλλοτε φανερά και συνήθως ιδιωτικά, τα θεωρεί σωστά.

Σε αυτά που λένε, απαντάτε με την καταγγελία του λαϊκισμού… Μα κύριε πρόεδρε, αυτά δεν πείθουν ούτε τα μικρά παιδιά. Αντιστρέφοντας τον λόγο σας, πρέπει να καταλάβετε ότι «Η Ευρώπη είναι πλέον μόνο αγορά, δεν είναι πια ένα σχέδιο». Προτείνετε τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Οργανισμού Προστασίας των Δημοκρατιών που θα παρέχει Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες σε κάθε κράτος μέλος για την προστασία των εκλογικών του διαδικασιών από τις κυβερνοεπιθέσεις και την χειραγώγηση των συμπεριφορών.

Προτείνετε να επανεξετάσουμε τη ζώνη Σένγκεν και να συγκροτήσουμε μια κοινή αστυνομία συνόρων και μια ευρωπαϊκή υπηρεσία ασύλου, αυστηρές υποχρεώσεις ελέγχου, ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην οποία συμβάλλει κάθε χώρα, υπό την αιγίδα ενός Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εσωτερικής Ασφάλειας: όσον αφορά στο μεταναστευτικό, πιστεύω σε μια Ευρώπη που μπορεί να προστατεύσει και τις αξίες της και τα σύνορά της.

Ευρωπαϊστές, αλλά αρκετά αλλιώς

Προτείνετε μια συνθήκη άμυνας και ασφάλειας πρέπει να καθορίζει τις αναγκαίες υποχρεώσεις μας, σε σχέση με το ΝΑΤΟ και ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφαλείας στο οποίο θα συμμετέχει και το Ηνωμένο-Βασίλειο. Προτείνετε έναν δίκαιο ανταγωνισμό τιμωρώντας ή απαγορεύοντας στην Ευρώπη τις επιχειρήσεις που θίγουν τα στρατηγικά μας συμφέροντα και τις θεμελιώδεις αξίες μας, όπως τα περιβαλλοντικά πρότυπα, την προστασία των δεδομένων και την δίκαιη πληρωμή των φόρων.

Προτείνετε ένα σχέδιο σύγκλισης και όχι ανταγωνισμού… μια κοινωνική ασπίδα που θα εγγυάται την ίδια αμοιβή στον ίδιο χώρο εργασίας, και έναν ελάχιστο ευρωπαϊκό μισθό που θα προσαρμόζεται σε κάθε χώρα και θα αποτελεί αντικείμενο συλλογικής συζήτησης σε ετήσια βάση.

Προτείνετε η ΕΕ να καθορίσει τις φιλοδοξίες της – μηδέν άνθρακα το 2050, μείωση των φυτοφαρμάκων στο μισό το 2025 – και να προσαρμόσει τις πολιτικές της στην απαίτηση αυτή: Ευρωπαϊκή Τράπεζα Κλίματος για τη χρηματοδότηση της οικολογικής μετάβασης• Ευρωπαϊκή Υγειονομική Δύναμη για την ενίσχυση των ελέγχων στα τρόφιμα• ενάντια στην απειλή που αποτελούν οι ομάδες πίεσης, ανεξάρτητη επιστημονική αξιολόγηση των ουσιών που είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον και την υγεία …

Προτείνετε ως τεχνοκράτης ακόμα τη δημιουργία ευρωπαϊκής εποπτείας για τις μεγάλες πλατφόρμες, προτείνετε χρηματοδοτήσεις της καινοτομίας, προτείνετε στροφή προς την Αφρική και πολλά άλλα, έξυπνα και αναγκαία που όμως θα είναι αποσπασματικά και ως εκ τούτου ύποπτα. Εδώ οι χώρες υπογράψανε την Τραπεζική Ενοποίηση και ακόμη δεν έχει ισχύσει η εγγύηση των καταθέσεων. Με τη Monsanto της BAFS τι θα κάνετε;

Αγαπητέ πρόεδρε, κι εμείς είμαστε ευρωπαϊστές, αλλά αρκετά αλλιώς. Άλλα πράγματα θα σώσουν το ευρωπαϊκό σχέδιο και δυστυχώς, εσείς που μπορούσατε δεν θέλατε να ακούσετε όσο υπήρχε ο καιρός. Τώρα, οι Ευρωπαίοι θα αναλάβουν όλα τα ρίσκα…

Μάκης Ανδρονόπουλος
ευρωπαϊστής