Αιματηρές συγκρούσεις στην Καμπούλ – Το προεδρικό στα χέρια των Ταλιμπάν

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν, καθώς από το πρωί οι Ταλιμπάν άρχισαν να εισέρχονται στην πρωτεύουσα Καμπούλ. Αν και οι Ταλιμπάν ομιλούν για ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας, ήδη ξεκίνησαν οι πρώτες συγκρούσεις στην Καμπούλ, με τουλάχιστον 40 τραυματίες. Προηγουμένως, είχε γίνει γνωστό, ότι ο Αφγανός πρόεδρος εγκατέλειψε την Καμπούλ για το Τατζικιστάν, με τους Ταλιμπάν να καταλαμβάνουν το προεδρικό μέγαρο, δημοσιεύοντας σχετικά βίντεο.

Την είδηση ότι ο πρόεδρος Γάνι εγκατέλειψε τη χώρα γνωστοποίησε υψηλόβαθμος αξιωματούχος του αφγανικού υπουργείου Εσωτερικών, ενώ το προεδρικό γραφείο, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε απλώς ότι «δεν μπορεί να πει τίποτα σχετικά με τη μετακίνηση του Άσραφ Γάνι για λόγους ασφαλείας». Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν δήλωσε πάντως, ότι η οργάνωση ελέγχει το πού βρίσκεται ο Γάνι. Την είδηση επιβεβαίωσε και ο πρώην αντιπρόεδρος του Αφγανιστάν, Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ, ο οποίος είναι επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου για την Εθνική Συμφιλίωση και ο διοργανωτής των σημερινών συνομιλιών.

Νωρίτερα είχε γίνει γνωστό ότι οι Ταλιμπάν είχαν αρχίσει να εισέρχονται από νωρίς το πρωί στην αφγανική πρωτεύουσα από όλες τις πλευρές, ενώ παραλλήλως έγιναν μετακινήσεις προσωπικού των πρεσβειών δυτικών χωρών σε ασφαλέστερη περιοχή της Καμπούλ. Οι επικεφαλής των Ταλιμπάν διέταξαν τους μαχητές της ανταρτικής οργάνωσης να απόσχουν από τη βία και να επιτρέψουν την ασφαλή διέλευση όσων θέλουν να φύγουν. Η αρχική εντολή ήταν μάλιστα να παραμείνουν στις πύλες εισόδου της πόλης και να μην εισέλθουν στο κέντρο της αφγανικής πρωτεύουσας.

Το απόγευμα, ωστόσο, ο εκπρόσωπός τους ανακοίνωσε ότι  η οργάνωση έδωσε εντολή στους μαχητές της να εισέλθουν στην Καμπούλ, για να αποτραπεί το ενδεχόμενο λεηλασιών. Κατά τον ίδιο, η εντολή αυτή δόθηκε, αφότου η τοπική αστυνομία εγκατέλειψε τις θέσεις της. Η απόφαση αυτή των Ταλιμπάν ελήφθη βέβαια, μόλις έγινε γνωστό ότι ο πρόεδρος Άσραφ Γάνι έφυγε από τη χώρα. Όπως προαναφέραμε στην εισαγωγή, οι πρώτες συγκρούσεις δεν άργησαν να ξεκινήσουν.

Έφυγε μετά τις συνομιλίες ο Γάνι

Νωρίτερα και ενώ ήταν σε εξέλιξη συνομιλίες για την ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας, ο υπουργός Εσωτερικών διαβεβαίωνε ότι η Καμπούλ δεν θα δεχθεί επίθεση και ζητούσε από τους πολίτες να μη ανησυχούν. Δήλωνε επίσης ότι «έχει συμφωνηθεί πως η μετάβαση της εξουσίας θα γίνει με ειρηνικό τρόπο» και ότι «όποιος προκαλεί αναταραχή στην πόλη θα αντιμετωπιστεί βάσει του νόμου». Διπλωματικές πηγές ανέφεραν μάλιστα ότι είναι πιθανόν να οριστεί επικεφαλής μιας προσωρινής διοίκησης στην Καμπούλ ο Αλί Άχμαντ Τζαλαλί, ένας ακαδημαϊκός με έδρα τις ΗΠΑ και πρώην υπουργός Εσωτερικών του Αφγανιστάν.

Οι τελευταίες πληροφορίες διεθνών μέσων ενημέρωσης φέρουν αξιωματούχους των Ταλιμπάν να είναι αρνητικοί σε αυτό το ενδεχόμενο, επιζητώντας την πλήρη κατάληψη της εξουσίας. Προηγουμένως, την ασφάλεια της αφγανικής πρωτεύουσας είχε εγγυηθεί και ο υπουργός Άμυνας Μπισμιλάχ Καν Μοχαμάντι σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που ανάρτησε στο Facebook. Ο ίδιος ανέφερε ότι ο πρόεδρος Άσραφ Γάνι συναντήθηκε με πολιτικούς και τους ανέθεσε να συγκροτήσουν μια αντιπροσωπεία που θα ταξιδέψει στην Ντόχα τη Δευτέρα για να επιτευχθεί συμφωνία με τους Ταλιμπάν. Σύμφωνα με άλλες πηγές η συνάντηση στην πρωτεύουσα του Κατάρ θα γίνει σήμερα.

Ο πρόεδρος Γάνι, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του που εστάλη στον Τύπο, τόνισε ότι έδωσε εντολή στις δυνάμεις ασφαλείας να εγγυηθούν την «ασφάλεια όλων των πολιτών», διασφαλίζοντας τη δημόσια τάξη στην Καμπούλ. «Οποιοσδήποτε σκεφθεί να προκαλέσει χάος ή να λεηλατήσει θα αντιμετωπιστεί με βία» πρόσθεσε. Λίγη ώρα αργότερα πάντως, εγκατέλειψε τη χώρα. Πάντως, τις συνομιλίες με το προεδρικό μέγαρο για μια ειρηνική κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν είχε επιβεβαιώσει και ο εκπρόσωπος Τύπου της ισλαμικής οργάνωσης.

Εκκενώνουν πρεσβείες

Την ίδια ώρα, αξιωματούχοι των ΗΠΑ ανέφεραν ότι διπλωμάτες μεταφέρονται από την πρεσβεία στο αεροδρόμιο, κάτι που επιβεβαίωσε και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν. Σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ στέλνουν πρόσθετες στρατιωτικές δυνάμεις για να στηρίξουν τις εκκενώσεις. Η επέλαση των Ταλιμπάν ήταν ταχύτατη και αξίζει να σημειωθεί ότι μόλις την περασμένη εβδομάδα, εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ ανέφεραν ότι η Καμπούλ θα μπορούσε να κρατήσει τουλάχιστον τρεις μήνες. Οι Ταλιμπάν βρέθηκαν, ωστόσο, στην αφγανική πρωτεύουσα πολύ πιο σύντομα.

Το Λονδίνο ανακοίνωσε επίσης ότι εργάζεται για να προστατεύσει τους πολίτες της και να βοηθήσει άλλους πρώην συνεργάτες της Βρετανίας, που πληρούν τις προϋποθέσεις, να φύγουν από το Αφγανιστάν. Την πρεσβεία της εκκένωσε η Γερμανία, ενώ η Ολλανδία μετέφερε τους διπλωμάτες της κοντά στο αεροδρόμιο και αναζητά τρόπο να φυγαδεύσει τους μεταφραστές και το εγχώριο προσωπικό. Να φέρει πίσω τους ντόπιους εργαζόμενους στην πρεσβεία της επιδιώκει και η σουηδική αρχή Μετανάστευσης, ενώ το προσωπικό της ιταλικής πρεσβείας επιστρέφει σήμερα στη Ρώμη.

Αντιθέτως η Μόσχα δεν σχεδιάζει να εκκενώσει την πρεσβεία της στην Καμπούλ, όπως δήλωσε αξιωματούχος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, σημειώνοντας ότι «οι υπάλληλοι της πρεσβείας εξακολουθούν να εργάζονται με ηρεμία». Πρόσθεσε μάλιστα ότι η Ρωσία έλαβε διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια του προσωπικού της, εδώ και καιρό, και ότι δεν ήταν η μόνη. Ο ίδιος ανέφερε ότι η Ρωσία εργάζεται με άλλες χώρες για τη διεξαγωγή μιας έκτακτης συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με αντικείμενο το Αφγανιστάν.

Οι αντιδράσεις 

Σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι απίθανο να αλλάξουν την στρατιωτική στρατηγική τους στην Καμπούλ. Εκτός βέβαια, όπως συμπλήρωσε, αν οι Ταλιμπάν επηρεάσουν με οποιονδήποτε τρόπο την εκκένωση της πρεσβείας.

Από την πλευρά του το ΝΑΤΟ προτίθεται να διατηρήσει τη διπλωματική παρουσία του στην Καμπούλ και να βοηθήσει προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί το αεροδρόμιο της αφγανικής πρωτεύουσας. «Η ασφάλεια του προσωπικού μας είναι ύψιστης σημασίας και θα συνεχίσουμε να προσαρμοζόμαστε όπως πρέπει. Στηρίζουμε τις προσπάθειες των Αφγανών να βρουν μια πολιτική λύση στη σύρραξη, που είναι τώρα περισσότερο από ποτέ επείγουσα» δήλωσε αξιωματούχος της Συμμαχίας.

Στο Λονδίνο, ο Μπόρις Τζόνσον, υπό την πίεση και των Εργατικών, θα συγκαλέσει εκτάκτως εντός της εβδομάδας το κοινοβούλιο, οι εργασίες του οποίου έχουν διακοπεί λόγω του καλοκαιριού. Προς την κατεύθυνση αυτή πιέζει και ο ηγέτης των Εργατικών, Κιρ Στάρμερ, ο οποίο  ζήτησε τη σύγκληση του κοινοβουλίου προκειμένου η κυβέρνηση να εξηγήσει «πώς σχεδιάζει να εργαστεί με τους συμμάχους της για να αποφευχθεί μια ανθρωπιστική κρίση και μια επιστροφή στην εποχή όπου το Αφγανιστάν χρησιμοποιείτο ως βάση εξτρεμιστών».

Ο ίδιος κατηγόρησε την κυβέρνηση Τζόνσον, ότι «τηρεί σιγή ιχθύος την ώρα που το Αφγανιστάν καταρρέει, κάτι που θα έχει ξεκάθαρα συνέπειες για εμάς στη Βρετανία». Σημειώνεται πάντως ότι, εξαιτίας της επέλασης των Ταλιμπάν, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη από την  περασμένη Πέμπτη την αποστολή, εντός των επόμενων ημερών, περίπου 600 στρατιωτικών για να συνδράμουν στην ασφαλή απομάκρυνση των Βρετανών υπηκόων από τη χώρα. Νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Τζόνσον συγκαλεί έκτακτη συνεδρίαση της επιτροπής COBRA για σήμερα και ότι η συζήτηση στο βρετανικό κοινοβούλιο ορίστηκε για την Τετάρτη.