Μπλόφαρε ή εκβίασε ο Ερντογάν τον Τραμπ; – Ποιο ρόλο έπαιξε το Ιντσιρλίκ;

Με έκπληξη ακούσαμε την άμεση αποχώρηση 2000 Αμερικανών στρατιωτών από την βόρεια Συρία ή Ροζάβα (συριακό Κουρδιστάν). Ταυτόχρονα είδαμε στις 9 Οκτωβρίου την εισβολή τουρκικών μονάδων στην περιοχή με πρωτοστατούντες, σύμφωνα με το σχεδιασμό της Άγκυρας, τους τζιχαντιστές του FSA (“Ελεύθερος Συριακός Στρατός”), τους δήθεν επαναστάτες κατά του Άσαντ. Η δύναμη αυτών των ενεργούμενων της Άγκυρας αποτελείται από 28 φράξιες, 21 εκ των οποίων, έχουν εκπαιδευτεί και εξοπλιστεί από τις ΗΠΑ.

Είναι φονταμενταλιστές ισλαμιστές οι οποίοι συγκεντρώθηκαν και ονομάστηκαν “επαναστάτες”, λόγω της Αραβικής Άνοιξης του 2011, όταν τα ανεπίδεκτα μάθησης μυαλά των αμερικανικών υπηρεσιών σκέφτηκαν πως έπρεπε να κατασκευάσουν “επαναστάτες” για να ρίξουν τον Άσαντ. Οφείλουν, όμως, (ποιοι άραγε οφείλουν, οι κυβερνήσεις, οι μυστικές υπηρεσίες, οι πολίτες ψηφοφόροι;) μετά το πάθημα του Αφγανιστάν, από Ταλιμπάν και Μπιν Λάντεν να είναι (και πότε είμαστε;) επιφυλακτικοί για το ποιους χρησιμοποιούν για πολιτικές συνωμοσίες άνευ ιστορικού νοήματος.

Οι ερωτήσεις που γεννιούνται γύρω από αυτό το απρόσμενο γεγονός είναι δύο:

• Πρώτον, πώς και γιατί αποφάσισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, να επιτρέψει στους Τούρκους να εισβάλουν στη Συρία, προδίδοντας τους συμμάχους του Κούρδους;
• Δεύτερον από πού άντλησε το θράσος και την αποφασιστικότητα ο Ερντογάν να πραγματώσει ένα τέτοιο σχέδιο;

Είναι γνωστό πως η Τουρκία βάσει συμφωνιών με το ΝΑΤΟ έχει αποθηκευμένα 50 περίπου ατομικά όπλα του τύπου Β-61 στη βάση του Ιντσιρλίκ. Παρόμοια όπλα υπάρχουν με την ίδια συμφωνία και στην Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία και Γερμανία. Από την Ελλάδα και τη Βρετανία αποσύρθηκαν το 2001 με αίτημα των δύο αυτών χωρών. Τα όπλα αυτά είναι βόμβες βαρύτητας με αυξομειούμενη ισχύ, θεωρούνται τακτικά όπλα. Όμως, θα μπορούσαν να μετατραπούν και σε στρατηγικά. Μπορούν να ριχτούν από βομβαρδιστικά Β-1 ή Β-2 και από ειδικά διαμορφωμένα F-15, F-16 ή και τα σύγχρονα F-35. Η Τουρκία δεν διαθέτει τέτοια αεροπλάνα.

Ο εκβιασμός με το Ιντσιρλίκ

Οι ΗΠΑ έχουν τους κωδικούς ενεργοποίησης των βομβών, η Τουρκία, όμως, έχει την ευθύνη της φύλαξης και (βάσει της συμφωνίας με το ΝΑΤΟ) συναποφασίζει για τους στόχους, εάν και εφόσον κάτι τέτοιο ήθελε προκύψει. Επισήμως, το ΝΑΤΟ διατηρεί ένα πυρηνικό οπλοστάσιο μόνο για αποτρεπτικούς σκοπούς. Οι πιο πιθανοί στόχοι για τα όπλα στο Ιντσιρλίκ είναι το Ιράν και το Πακιστάν, στόχους τους οποίους η Τουρκία δεν θα χτυπούσε ποτέ.

Προτάθηκε από κάποιους πολιτικούς στις ΗΠΑ ή απόσυρση των βομβών από την Τουρκία. Αυτό θα σήμαινε, όχι την de jure, αλλά την de facto αποπομπή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Για να γίνει, όμως, αυτό χρειάζεται να ακολουθηθεί ένα αυστηρό πρωτόκολλο για την απόλυτα ασφαλή μετακίνηση των όπλων. Εάν οι ΗΠΑ θελήσουν να αποσύρουν τα όπλα, η Τουρκία θα πρέπει να διασφαλίσει την ασφαλή τους μετακίνηση.

Θα μπορούσε, όμως, κάλλιστα η Τουρκία να παρουσιαστεί ως ανίκανη να το κάνει, ίσως λόγω των τρομοκρατών του PKK ή του YPG. Αυτό θα ήταν ένα πρώτο στάδιο εκβιασμού για να επιτύχει την άδεια εκκαθάρισης της βόρειας Συρίας. Η Τουρκία θα μπορούσε σε μια εξαιρετικά ακραία περίπτωση να αρπάξει τα όπλα. Για δικαιολογία θα μπορούσε να πει πως δεν είναι ασφαλή, πως αποσταθεροποιούν την περιοχή, πως οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να τα χρησιμοποιήσουν δίχως την άδεια της Τουρκίας, ή πως το PKK ή το YPG θα μπορούσαν να τα πάρουν.

Βέβαια δεν θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει, αλλά με το χρόνο θα ήταν σε θέση να αποκρυπτογραφήσει τους κωδικούς. Σε μια άλλη περίπτωση θα μπορούσε να διαλύσει τα όπλα και να πάρει το σχάσιμο υλικό, με το οποίο θα μπορούσε να κάνει τουλάχιστον βρώμικες βόμβες.

Λευκή επιταγή στον Ερντογάν

Αλλά η όλη επιχείρηση της εισβολής στη Συρία, πέραν της πιθανής ερμηνείας ότι αποφασίστηκε από τον ευμετάβλητο Τραμπ για αποπροσανατολισμό από την διαδικασία της αποπομπής του από το αξίωμα της προεδρίας, ενέχει το στοιχείο του παζαριού ή εκβιασμού ή και εκφοβισμού από πλευράς Τουρκίας. Διότι όταν ο Ερντογάν αναγγέλλει την εισβολή στη Συρία στις 5 Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ δεν έχουν συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο.

Όμως, έπειτα από μια επικοινωνία Ερντογάν-Τραμπ, αναγγέλλεται η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων. Οι Τούρκοι και οι μισθοφόροι τους εισβάλουν και ο κόσμος καταλαμβάνεται εξ απήνης. Ο ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Mit Romney, σε συνέντευξη του στις 18 Οκτωβρίου αναφέρει την απόσυρση ως «μια αιμάτινη κηλίδα στα χρονικά της αμερικανικής ιστορίας». Διερωτάται, επίσης, αν ο Ερντογάν απείλησε τον Τραμπ πως θα εισβάλει, έστω κι αν οι Αμερικανοί δεν αποσυρθούν, κάνοντας τον Τραμπ να το βάλει στα πόδια.

Τον απείλησε ή τον εκβίασε, και πώς; Κάποιοι λένε με τα οικονομικά συμφέροντα του Τραμπ στην Τουρκία. Για άλλους έπαιξε ρόλο η προεκλογική υπόσχεση του Τραμπ, να τελειώσει τους πολέμους στην Μέση Ανατολή. Το κύριο ζήτημα για τον γερουσιαστή είναι να μάθουν οι Αμερικανοί πώς ο Ερντογάν “έπεισε” τον Τραμπ να υποχωρήσει, ώστε να γνωρίζουν μελλοντικά πως πολιτεύεται η Τουρκία.

Η ιστορία, όμως, αυτή δεν τελειώνει εδώ. Ο Τραμπ στέλνει τον ίδιο τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ να συμφωνήσει μια εκεχειρία 120 ωρών, την ίδια στιγμή που στο ίδιο κτίριο συνεδριάζουν Τούρκοι και Ρώσοι διπλωμάτες για το ίδιο θέμα. Ο συμβολισμός είναι περισσότερο από ποτέ εμφανής! Υπάρχει μια σειρά γεγονότων, η οποία συνάδει προς μια απειλή-εκβιασμό, η οποία συνεχίζεται έως σήμερα.

Το διπλό παιχνίδι του Ερντογάν

Η υπερδύναμη υπέκυψε σε μια χώρα, η οποία είναι σύμμαχός της και έχει επιζήσει με τη βοήθεια της, οικονομικά και αμυντικά, από το 1945 έως σήμερα. Δεν μπορούμε παρά να θαυμάσουμε την αξία της μπλόφας του Ερντογάν, γιατί το παζάρι αποκλείεται, μιας και οι ΗΠΑ δεν πήραν τίποτα ως αντάλλαγμα για την λευκή επιταγή που έδωσαν στον Ερντογάν.

Πρέπει να επικροτήσουμε την αξία της αποφασιστικότητας και του θάρρους-θράσους, μιας Τουρκίας, η οποία παίζει το διπλό παιγνίδι με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ από το 2016, δίχως ουδεμία ουσιαστική επίπτωση. Η Μέση Ανατολή και η Ανατολική Μεσόγειος δεν θα είναι ποτέ πια οι ίδιες. Η ύπαρξη ατομικών όπλων στο Ινσιρλίκ μπορεί να αποτελέσει μια συγκεκαλυμμένη απειλή, για εκβιασμό. Η άρνηση του Τραμπ να επιβεβαιώσει τα λόγια με έργα, όπως να τιμωρήσει στρατιωτικά το Ιράν μετά τις επιθέσεις στη Σαουδική Αραβία, έδειξε στον Ερντογάν πως ο πρόεδρος είναι υποχωρητικός, εάν τα ζητήματα φτάσουν σε στρατιωτική σύγκρουση.

Η αυτοκαταστροφική αυτή απόφαση, η οποία θα αντηχεί για χρόνια στα αυτιά των διπλωματών ανά των κόσμο, δίχως την γνώμη των ειδικών συμβούλων έχει ήδη υποσκάψει ολόκληρη την πολιτική των ΗΠΑ και της ΕΕ (εδώ διακρίνω ένα μειδίαμα στα χείλη των αναγνωστών) στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο. Βέβαια ο κερδισμένος Ερντογάν και η Ρωσία βρίσκονται μέσα σε ένα λάκκο με φίδια. Η τελική νίκη τους είναι ακόμη εύθραυστη, όσο εύθραυστη ιστορικά είναι η κάθε συμφωνία στη Μέση Ανατολή. Η μόνη που περιμένει σίγουρα οφέλη, οικονομικά οφέλη, είναι η Κίνα.