Ναρκωτικά, Χεζμπολάχ, κυρώσεις και στη μέση ο Μαδούρο

Οι εξελίξεις στη Βενεζουέλα είναι ραγδαίες και επικεντρώνονται είτε στην αμφιλεγόμενη διεκδίκηση Γκουαϊδό στην εξουσία είτε στην παραπαίουσα κυβέρνηση Μαδούρο. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές πτυχές, που διαφεύγουν σε κάποιο βαθμό της δημόσιας προσοχής στην Ελλάδα. Πρόκειται για το καρτέλ των ναρκωτικών, όπως -σύμφωνα με αμερικανικές πηγές- διακινείται από την κυβέρνηση Μαδούρο, τις φιλικές της διασυνδέσεις με τη Χεζμπολάχ και τις αιτίες που οδήγησαν μία σειρά από αμερικανικές κυβερνήσεις να επιβάλλουν κυρώσεις στη Βενεζουέλα.

Σύμφωνα με την Υπηρεσία Έρευνας του Κογκρέσου, οι κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίον της Βενεζουέλας άρχισαν περίπου το 2005, επί προεδρίας του Τζορτζ Γουόκερ Μπους, όταν η Βενεζουέλα σταμάτησε να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Διώξεως Ναρκωτικών (DEA). Από το 2008, το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ έχει επιβάλει διαδοχικά οικονομικές κυρώσεις σε 27 εταιρείες και 22 άτομα, τα οποία χαρακτηρίζονται “ειδικώς χαρακτηριζόμενοι διακινητές ναρκωτικών“.

Μεταξύ αυτών των ατόμων περιλαμβάνονται πρώην και νυν αξιωματούχοι της κυβέρνησης της Βενεζουέλας όπως: Το 2008, ο Στρατηγός Hugo Carvajal (πρώην διοικητής των στρατιωτικών Μυστικών Υπηρεσιών), ο στρατηγός Henry Rangel Silva (πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και Κυβερνήτης της Πολιτείας Trujillo), και ο Ramón Rodríguez Chacín (πρώην υπουργός Εσωτερικών και πρώην νομάρχης του Guárico).

Το 2011, οι Freddy Alirio Bernal Rosales και Amilicar Jesus Figueroa Salazar (μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας PSUV), ο υποστράτηγος Cliver Antonio Alcalá Cordones και ο Ramon Isidro Madriz Moreno (αξιωματικός της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Βενεζουέλας). Το 2017, ο τότε αντιπρόεδρος Tareck el Aissami. Τον Μάιο του 2018, ο Pedro Luis Martin (πρώην αξιωματούχος της Υπηρεσίας Πληροφοριών) και δυο εκ των συναδέλφων του. Παρακάτω, μπορούμε να δούμε στις φωτογραφίες μερικά άτομα από διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες που -κατά τους Αμερικανούς- εμπλέκονται στο «Καρτέλ των Ήλιων» των ναρκωτικών.

Άλλοι περιλαμβάνουν στον κατάλογο τον έμπορο ναρκωτικών Walid Makled και τρεις πολίτες με διπλή υπηκοότητα Λιβάνου και Βενεζουέλας, οι οποίοι ήταν ανακατεμένοι σε δίκτυο ξεπλύματος μαύρου χρήματος από το εμπόριο ναρκωτικών μαζί με Κολομβιανούς διακινητές με διασυνδέσεις στη Βενεζουέλα (Mark P. Sullivan, [email protected], 7-7689).

Οι ένοπλες ομάδες του Μαδούρο

Ο εκδότης της εφημερίδας El Nacional, Miguel Henrique Otero, ο οποίος βρίσκεται αυτοεξόριστος στην Ισπανία, ένεκα της αντίθεσής του στην κυβέρνηση Μαδούρο, είπε στην εφημερίδα El Nacional στις 19 Ιανουαρίου 2018, ότι ένοπλες ομάδες συνδεδεμένες με το οργανωμένο έγκλημα, που υποστηρίζουν την κυβέρνηση του Μαδούρο, συνεργάζονται με τα σώματα ασφαλείας. Σύμφωνα δε με τον Otero, υπάρχουν οκτώ ένοπλες ομάδες που ελέγχει ο Μαδούρο:

1. Ομάδες πολιτοφυλακής που εφοδιάζονται και εκπαιδεύονται από τον στρατό.
2. Η Μπολιβαριανή Εθνική Φρουρά (Guardia Nacional Bolivariana—GNB).
3. Η Μπολιβαριανή Εθνική Αστυνομία (Policía Nacional Bolivariana—PNB).
4. Οι Μπολιβαριανές Εθνικές Ένοπλες Δυνάμεις (Fuerza Armada Nacional Bolivariana—FANB).
5. Κουβανοί σύμβουλοι γύρω από τον Μαδούρο.
6. «Οι Συλλέκτες» («Colectivos»), η παραστρατιωτική κυβερνητική οργάνωση που δρα σε ολόκληρη τη χώρα.
7. Οι Επαναστατικές Στρατιωτικές Δυνάμεις της Κολομβίας (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia—FARC).
8. Ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός της Κολομβίας (Ejército de Liberación Nacional—ELN).

Αυτές οι ένοπλες ομάδες -κατά τους Αμερικανούς- ήταν ανακατεμένες σε διακίνηση ναρκωτικών, απαγωγές, εκβιασμούς, παράνομες εξορύξεις υπό την ανοχή της κυβέρνησης Μαδούρο. Ειδικότερα η Εθνική Φρουρά ελέγχει τους δρόμους του λαθρεμπορίου από τα σύνορα της Βενεζουέλας μέχρι την Κολομβία και έχει παράσχει βοήθεια στην οργάνωση που ονομάζεται «Καρτέλ των Ήλιων» (Cartel of the Suns), λόγω του ότι οι στρατηγοί φέρουν τον ήλιο στις επωμίδες τους.

Αυτή η οργάνωση κινείται στα παρασκήνια του βραζιλιάνικου στρατού και είναι ανακατεμένη στη διακίνηση της ηρωίνης. Ο στρατός της Βενεζουέλας έχει υπό τον οικονομικό έλεγχό του τις παράνομες εξορύξεις, το λαθρεμπόριο χρυσού, καθώς και τις ορυκτές ύλες. (Insight Crime, Venezuela Investigative Unit January 22, 2018).

Ο σωματοφύλακας του Τσάβες και η Χεζμπολάχ

Στις 26 Ιανουαρίου 2015, ο Leamsy Salazar (βλέπε φωτογραφία εντός του κύκλου), έδωσε κατάθεση στην υπηρεσία Διώξεως Ναρκωτικών των ΗΠΑ για την ανάμιξη αξιωματούχων της κυβέρνησης με τα ναρκωτικά, όπως μετέδωσε η ισπανόφωνη εφημερίδα ABC Internacional στις 18/8/2015 «El jefe de seguridad del número dos chavista deserta a EE.UU. y le acusa de narcotráfico».

Ο Salazar, ο οποίος για δέκα χρόνια υπήρξε αρχηγός της φρουράς του Τσάβες, ανέφερε ότι παρατήρησε την ανάμιξη των κυβερνητικών αξιωματούχων με ναρκωτικά κυκλώματα και με πρώτο τη τάξει τον Diosdado Cabello, αντιπρόεδρο του κόμματος του Μαδούρο, Ηνωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PSUV) και αντιπρόεδρο του Κοινοβουλίου.

Ένας άλλος λόγος, επίσης, που οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις σε άτομα και επιχειρήσεις στη Βενεζουέλα είναι και οι φιλικές σχέσεις και οι διευκολύνσεις που παρέχει η Βενεζουέλα στην Χεζμπολάχ, η οποία έχει χαρακτηριστεί από τους Αμερικανούς τρομοκρατική οργάνωση. Η Χεζμπολάχ διατηρεί την παρουσία της από την ακτή της Βενεζουέλας μέχρι τα σύνορα με την Κολομβία. Φαίνεται με την πράσινη γραμμή στον χάρτη παρακάτω.

H πόλη Maicao της Κολομβίας στη Χερσόνησο Guajira, (μπλε κύκλος), κοντά στα σύνορα με τη Βενεζουέλα παρέχει ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο, καθώς είναι συνδεδεμένη με την ελεύθερη ζώνη εμπορίου που έχει δημιουργηθεί στο νησί Isla De Margarita (κόκκινος κύκλος), το οποίο -σύμφωνα πάντα με αμερικανικές πηγές- χρησιμοποιείται από τη Χεζμπολάχ στη διακίνηση ναρκωτικών για να χρηματοδοτεί τις δραστηριότητές της.

Σύμφωνα με τον δρα Theodore Karasik, ειδικό σε θέματα ασφαλείας και μη μόνιμο ερευνητή στο Lexington Institute, το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε δύο πολίτες της Βενεζουέλας, εκ των οποίων ο ένας διπλωμάτης, για τις σχέσεις που είχαν με τη Χεζμπολάχ.

Το κίνημα της Χεζμπολάχ είναι -πάντα κατά τις ίδιες πηγές- συνδεδεμένο, επίσης, με τη διακίνηση της ηρωίνης μέσω της τοπικής κοινωνίας. Ο πρώην αντιπρόεδρος του Μαδούρο, Tareck Zaidan Al-Aissami, είναι ένας σύνδεσμος-κλειδί μεταξύ της Χεζμπολάχ, του Ιράν και της τοπικής κοινωνίας (Arab News, Jan. 30, 2019, Extremist groups well placed to exploit Venezuela’s troubles).

Το πρόβλημα δεν είναι στρατιωτικό

Οι ΗΠΑ έχουν πολύ περιορισμένα περιθώρια κινήσεων. Μία αντιπαραγωγική στρατιωτική επέμβαση ούτε καν μπορεί να θεωρηθεί ως μία από αυτές. Κάτι τέτοιο θα ξαναζωντανέψει τον παλιό εφιάλτη των παρεμβάσεων της υπερδύναμης. Καθώς λέει και το Foreign Affairs (Νοέμβριος/Δεκέμβριος 2018) «Αυτή είναι φαντασία της εκδίκησης, όχι σοβαρή στρατηγική», αφού δεν περιέχει ένα στοιχείο στρατηγικού σχεδιασμού, για το τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Μία τέτοια επέμβαση θα χρειασθεί το λιγότερο 200.000 στρατό, περίπου 20.000 περισσότερους από την επέμβαση στο Ιράκ, και όχι 5.000(!), όπως περιέργως έγραφε το μπλοκάκι του Τζων Μπόλτον.

«Το πρόβλημα στη Βενεζουέλα δεν είναι στρατιωτικό», όπως έλεγε και ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ, Τζέιμς Μάτις. Μία στρατιωτική επέμβαση οπωσδήποτε θα ενισχύσει τη φυγή των Βενεζουελάνων (2,6 εκατ. μέχρι τώρα έχουν γίνει πρόσφυγες) και θα επιφέρει οικονομικό στρες στις γύρω χώρες. Για να φύγει, λοιπόν, ο πρόεδρος Μαδούρο προωθείται η μέθοδος της επέκτασης των κυρώσεων όχι μόνο σε εμπλεκόμενους συνεργάτες του Μαδούρο, αλλά και στις οικογένειές τους και στα περιουσιακά τους στοιχεία εκτός Βενεζουέλας.

Επίσης, προωθείται η μέθοδος άσκησης πίεσης σε παγκόσμιο επίπεδο και απαγόρευσης οποιασδήποτε οικονομικής συναλλαγής με την κυβέρνηση Μαδούρο. Κάτι τέτοιο μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω κυρώσεων σε χώρες που υποστηρίζουν την οικονομία της Βενεζουέλας. Επίσης, σε οργανισμούς, από τους οποίους ο Μαδούρο εξαρτάται. Τέτοιοι είναι π.χ. το Εθνικό Κέντρο Εξωτερικού Εμπορίου, που διαχειρίζεται συναλλαγές σε ξένα νομίσματα και η Camnimpeg, εταιρεία ενέργειας που λειτουργεί με τη στήριξη του στρατού.

Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής βρίσκονται και αυτές σε αδιέξοδο, καθώς και η δική τους επιρροή είναι περιορισμένη, ένεκα της αποχώρησης της Βενεζουέλας από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών. Από τις κυρώσεις πρέπει να εξαιρεθούν αυτά που χρειάζεται ο λαός, δηλαδή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, είδη υγιεινής, είδη διατροφής και νοσοκομειακή περίθαλψη. Οικονομική ενίσχυση πρέπει να δοθεί στις όμορες χώρες που δοκιμάζονται από το κύμα των προσφύγων από τη Βενεζουέλα, ώστε να μπορέσουν και αυτές να επιβάλλουν κυρώσεις στη κυβέρνηση Μαδούρο.

Σε τελική ανάλυση, η στρατιωτική επέμβαση θα ήταν ένα τεράστιο λάθος που δεν υπάρχει περίπτωση να επιτύχει. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να καλύψουν τις γεωπολιτικές τους ανάγκες με έναν στρατό που ένεκα των υποχρεώσεών του έχει ήδη διασκορπιστεί σε πολλά μέρη του κόσμου. Σίγουρα υπάρχουν πολλά σημεία της υδρογείου πιο σπουδαία για την ασφάλεια των ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί θα δράσουν, αλλά ο Μαδούρο θα φύγει από την εξουσία μόνο μέσω της λαϊκής εντολής.