Νέα θητεία Ερντογάν; “Κλειδιά” το PKK και οι πρόσφυγες
11/02/2025
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν φαίνεται να έχει τερματίσει τη νέα σχέση που είχε αρχίσει να οικοδομεί με το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), καθώς οι αρχές στοχοποιούν ορισμένους από τους σημαντικότερους πολιτικούς αντιπάλους του.
Σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο, Ragip Soylu, μετά τη συντριπτική ήττα στις δημοτικές εκλογές του περασμένου Μαρτίου, αρκετοί αναλυτές εκτίμησαν ότι ο Ερντογάν αισθάνθηκε την ανάγκη να προσεγγίσει το CHP και τον νέο ηγέτη του, Οζγκιούρ Οζέλ.
Ο Ερντογάν συναντήθηκε αρκετές φορές με τον Οζέλ και ενέκρινε ορισμένα από τα πολιτικά του αιτήματα, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης απόστρατων στρατηγών που είχαν φυλακιστεί με την κατηγορία ότι επιχείρησαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Αργότερα, ο Ερντογάν τους έδωσε χάρη λόγω προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, οι τελευταίες κινήσεις των τουρκικών αρχών υποδηλώνουν ότι η προσέγγιση αυτή μπορεί να έχει λήξει επίσημα. Ο Ακίν Γκιουρλέκ, ο νέος εισαγγελέας της Κωνσταντινούπολης, ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα μια σειρά ερευνών, στοχεύοντας πολιτικούς της αντιπολίτευσης, δημοσιογράφους, εξέχουσες προσωπικότητες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ακόμη και έναν αστρολόγο.
Επιδιώκει ο Ερντογάν να παραμείνει στην εξουσία το 2028;
Μετά τις προεδρικές εκλογές του 2023, στις οποίες ο Ερντογάν επικράτησε με άνετη νίκη, ο 70χρονος ηγέτης κράτησε σκόπιμα ασαφή τη στάση του για το πολιτικό του μέλλον και σε αρκετές περιπτώσεις φάνηκε να αλλάζει γνώμη σχετικά με το αν θα διεκδικήσει ξανά το αξίωμα.Ωστόσο, μετά τη βαριά ήττα στις δημοτικές εκλογές της περασμένης χρονιάς, πολλοί εκτιμούσαν ότι θα επικεντρωνόταν τα επόμενα χρόνια στη διαμόρφωση της πολιτικής του κληρονομιάς, προετοιμάζοντας την αποχώρησή του από την πολιτική σκηνή. Παρ’ όλα αυτά, μια σειρά σημαντικών εξελίξεων ενδέχεται να έχουν αλλάξει τους σχεδιασμούς του.
1) Πρωταρχική σημασία έχουν οι διαπραγματεύσεις του με την κουρδική αντιπολίτευση για τον αφοπλισμό του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK)
2) Τα σημαντικά κέρδη που σημείωσε στη Συρία μετά την απομάκρυνση του Μπασάρ αλ-Άσαντ και της κυβέρνησής του
Κούρδοι και συνταγματικές αλλαγές
Αν ο φυλακισμένος ηγέτης του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, προχωρήσει στην αναμενόμενη έκκλησή του για διάλυση της οργάνωσης τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο, αυτό θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για συνεργασία του Ερντογάν με το φιλοκουρδικό Κόμμα DEM για την τροποποίηση του συντάγματος. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να του επιτρέψει να διεκδικήσει άλλη μία θητεία, ενώ παράλληλα θα ικανοποιούσε ορισμένα κουρδικά αιτήματα σχετικά με τον ορισμό της ιθαγένειας στο σύνταγμα. Επιπλέον, οι εξελίξεις στη Συρία έχουν ενισχύσει τη δημοτικότητα του Ερντογάν και προσφέρουν μια προοπτική για τη σταδιακή επιστροφή 2,8 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων – όχι άμεσα, αλλά σε βάθος χρόνου.
Οι δύο αυτές εξελίξεις αποδυναμώνουν την αντιπολίτευση, καθώς η συνεργασία του CHP με τους Κούρδους αποτελούσε σημαντικό μοχλό πίεσης απέναντι στον Ερντογάν από το 2014, σύμφωνα με τον Soylu. Από τότε που ανέλαβε την ηγεσία του CHP, ο Οζέλ έχει δώσει αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με τις συνομιλίες με τους Κούρδους και εμφανίζεται αποκομμένος από τις εξελίξεις στη Συρία.
Παρόλα αυτά, ένας ακόμη σημαντικός αντίπαλος περιμένει τον Ερντογάν, αν αποφασίσει να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα: ο Εκρέμ Ιμάμογλου – το πρόσωπο που θεωρείται ο βασικός υποψήφιος της αντιπολίτευσης για το 2028, ή ακόμα και νωρίτερα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο εισαγγελέας της Κωνσταντινούπολης έχει ξεκινήσει νέες, ατεκμηρίωτες έρευνες εις βάρος του Ιμάμογλου, με κατηγορίες όπως «απειλή εισαγγελέα» και «αποκάλυψη πληροφοριών νομικών εμπειρογνωμόνων». Παράλληλα, αρκετές παλαιότερες υποθέσεις εναντίον του παραμένουν σε εκκρεμότητα στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο. Αντιλαμβανόμενος την απειλή, ο Ιμάμογλου έχει εντείνει τις πολιτικές του δραστηριότητες, διοργανώνοντας δημόσιες συγκεντρώσεις, ακόμη και με αφορμή την πρόσφατη κατάθεσή του στον εισαγγελέα.
Ταυτόχρονα, οι αρχές έχουν προχωρήσει σε συλλήψεις δημοσιογράφων αντιπολιτευόμενων μέσων ενημέρωσης με αδύναμα κατηγορητήρια, ενώ το Υπουργείο Εσωτερικών συνεχίζει να απομακρύνει δημάρχους που συνδέονται με το CHP στην Κωνσταντινούπολη. Στο εσωτερικό του CHP αυξάνονται οι ανησυχίες ότι ο ίδιος ο Ιμάμογλου μπορεί να παυθεί από το αξίωμά του, τους επόμενους μήνες, εάν ο εισαγγελέας συνεχίσει σε αυτή την κατεύθυνση. Παραμένει ασαφές εάν αυτές οι κινήσεις θα προκαλέσουν ισχυρές λαϊκές αντιδράσεις. Ενισχυμένος από τις πρόσφατες πολιτικές του νίκες, ο Ερντογάν φαίνεται αποφασισμένος να αναδιαμορφώσει το τοπίο της αντιπολίτευσης ενόψει των εκλογών του 2028.
Μένει να φανεί πόσο μακριά θα φτάσει.
