Η πρόταση ΗΠΑ και η ευρωουκρανική αντιπρόταση – Εμμένει ο Τραμπ
25/04/2025
Σε νέες δηλώσεις προχώρησε ο Αμερικανός πρόεδρος σε συνέντευξή του στο περιοδικό TIME, επιχειρώντας να περιγράψει τις θέσεις του για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Ντόναλντ Τραμπ όχι μόνο επέρριψε την ευθύνη για την έναρξη της σύγκρουσης στο Κίεβο, αλλά και προανήγγειλε «ειρηνευτικά σχέδια» που, σύμφωνα με δημοσιεύματα, προβλέπουν την παραχώρηση περίπου του 20% των ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία.
«Νομίζω πως ο πόλεμος ξεκίνησε όταν άρχισαν να μιλούν για ένταξη στο ΝΑΤΟ», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ. Στο ίδιο πνεύμα, υποστήριξε ανοιχτά πως «η Κριμαία θα μείνει στη Ρωσία», αναφερόμενος στην ουκρανική χερσόνησο που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, προσάρτηση που δεν έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Επιπλέον, ανέφερε πως η Ουκρανία δεν πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Προηγουμένως, το πρακτορείο ειδήσεων Reuters δημοσίευσε τόσο την αμερικανική πρόταση διευθέτησης για το Ουκρανικό ζήτημα, όσο και την απάντηση Ευρωπαίων-Ουκρανών με αντιπρόταση. Σύμφωνα με το Reuters υπάρχουν δύο κείμενα, με βασικές διαφορές μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου να είναι τα σημεία για τη διαδικασία επίλυσης του εδαφικού, το θέμα της άρσης των κυρώσεων, οι εγγυήσεις ασφαλείας και το μέγεθος του ουκρανικού στρατού.
Το πρώτο έγγραφο, η αμερικανική πρόταση που μετέφερε ο Γουίτκοφ (ο οποίος βρίσκεται στην Μόσχα, προκειμένου να συναντηθεί ξανά με τον Πούτιν) στους Ευρωπαίους στο Παρίσι, εν συνεχεία δόθηκε στους Ουκρανούς. Το δεύτερο κείμενο εμφανίστηκε μια εβδομάδα μετά τις συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ευρωπαίων στο Λονδίνο, και διαβιβάσθηκε εν συνεχεία στις ΗΠΑ. Το πρώτο έγγραφο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν de jure την κυριαρχία της Ρωσίας στην Κριμαία και de facto την ρωσική κυριαρχία στις περισσότερες από τις περιοχές που κατέλαβε στον πόλεμο.
Απεναντίας η ευρωπαϊκή-ουκρανική αντιπρόταση αναφέρει ότι το εδαφικό πρέπει να τεθεί προς διαπραγμάτευση μετά την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός και δεν αναφέρει πουθενά την αναγνώριση του ρωσικής κυριαρχίας σε κανένα έδαφος της Ουκρανίας. Επίσης εμμένει στην αμερικανική στρατιωτική παρουσία.
Η αμερικανική πρόταση
Αυτοί οι όροι αντιπροσωπεύουν την τελική προσφορά από τις ΗΠΑ και προς τις δύο πλευρές:
- Μόνιμη κατάπαυση του πυρός – Και οι δύο πλευρές ξεκινούν άμεσα διαπραγματεύσεις για την τεχνική εφαρμογή.
- Εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας. Τα κράτη-εγγυητές θα είναι μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών κρατών συν μη ευρωπαϊκά κράτη που θα προσφερθούν να συμμετάσχουν.
- Η Ουκρανία δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
- Η Ουκρανία μπορεί να επιδιώξει την ένταξή της στην ΕΕ.
- Εδαφικό: Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν de jure τον ρωσικό έλεγχο της Κριμαίας και de facto τον ρωσικό έλεγχο του Λουγκάνσκ. Αναγνωρίζουν επίσης de facto τα υπό ρωσικό έλεγχο τμήματα της Ζαπορίζια, του Ντονιέτσκ και της Χερσώνας. Η Ουκρανία ανακτά εδάφη στην περιφέρεια του Χαρκόβου
- Η Ουκρανία ανακτά τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής Ζαπορίζια αλλά η διοίκηση του σταθμού περνά στις ΗΠΑ, με διανομή ηλεκτρικής ενέργειας και στις δύο πλευρές, καθώς και του φράγματος Κακόβκα.
- Η Ουκρανία θα δικαιούται ανεμπόδιστη διέλευση στον ποταμό Δνείπερο και θα έχει τον έλεγχο του Κίνμπερν (σ.σ. δυτικό ακρωτήριο της Χερσώνας)
- Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία θα εφαρμόσουν συμφωνία οικονομικής συνεργασίας και για τα ορυκτά.
- Η Ουκρανία θα ανασυγκροτηθεί και θα αποζημιωθεί οικονομικά.
- Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας που απορρέουν από αυτήν τη σύγκρουση από το 2014 θα αρθούν.
- Οικονομική συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας στον ενεργειακό και σε άλλους βιομηχανικούς τομείς.
Η αντιπρόταση Ευρωπαίων-Ουκρανών
- Κατάπαυση του πυρός: Δέσμευση αμφοτέρων για πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός στην αεροπορία, στο στρατό ξηράς και στο στόλο. Και οι δύο πλευρές ξεκινούν αμέσως διαπραγματεύσεις για την τεχνική εφαρμογή με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών.
- Αυτό συμβαίνει παράλληλα με την προετοιμασία της ατζέντας και των λεπτομερειών για μια πλήρη ειρηνευτική συμφωνία.
- Παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και με την υποστήριξη τρίτων χωρών.
- Η Ρωσία πρέπει να επιστρέψει άνευ όρων όλα τα απαχθένατα και παράνομα εκτοπισμένα παιδιά από την Ουκρανία.
- Ανταλλαγή όλων των αιχμαλώτων πολέμου, στρατιωτών και αμάχων κρατουμένων
- Εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία: Η Ουκρανία λαμβάνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, μεταξύ άλλων από τις ΗΠΑ (συμφωνία τύπου Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ).
- Δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των Συμμάχων σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
- Δεν περιορίζονται οι ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις.
- Τα κράτη-εγγυητές θα είναι μια ad hoc ομάδα ευρωπαϊκών χωρών και μη ευρωπαϊκών χωρών που επιθυμούν να το πράξουν. Κανένας περιορισμός στην παρουσία, τα όπλα και τις επιχειρήσεις φιλικών ξένων δυνάμεων στο έδαφος της Ουκρανίας.
- Η Ουκρανία επιδιώκει την ένταξή της στην ΕΕ.
- Εδαφικό: Τα εδαφικά ζητήματα θα συζητηθούν και θα επιλυθούν μετά από πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός. Οι εδαφικές διαπραγματεύσεις ξεκινούν από τη βάση της γραμμής ελέγχου.
- Η Ουκρανία ανακτά τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, καθώς και του φράγματος Κακόβκα Η Ουκρανία απολαμβάνει ανεμπόδιστα περάσματα στον ποταμό Δνείπερο και έλεγχο του Κίνμπερν.
- Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία εφαρμόζουν συμφωνία οικονομικής συνεργασίας για τα ορυκτά.
- Η Ουκρανία θα ανασυγκροτηθεί πλήρως και θα αποζημιωθεί οικονομικά, μεταξύ άλλων μέσω ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που θα παραμείνουν παγωμένα μέχρι η Ρωσία να αποζημιώσει την Ουκρανία για τις ζημιές.
- Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ στη Ρωσία από το 2014 ενδέχεται να υποστούν σταδιακή χαλάρωση μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης και να επαναληφθούν σε περίπτωση παραβίασης της ειρηνευτικής συμφωνίας (snapback).
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Ειδικός Εκπρόσωπος του Προέδρου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, παρουσίασε αυτό το προσχέδιο στην Ευρώπη και στην Ουκρανία στις διαπραγματεύσεις στο Παρίσι στις 17 Απριλίου και η αντιπρόταση τέθηκε υπ΄όψιν των ΗΠΑ μετά τις συζητήσεις στο Λονδίνο.
Νεκρός Ρώσος στρατηγός
Έκρηξη αυτοκινήτου κοντά στη Μόσχα προκάλεσε σήμερα τον θάνατο ενός Ρώσου στρατηγού, όπως ανακοίνωσε η Εθνική Ερευνητική Επιτροπή, η οποία ξεκίνησε έρευνα για “ανθρωποκτονία” μετά το περιστατικό που προκλήθηκε από “την πυροδότηση αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού”.
Σε ανακοίνωσή της, η Επιτροπή αναφέρει ότι το θύμα ήταν ο στρατηγός Γιάροσλαβ Μοσκάλικ, “υποδιευθυντής της Διεύθυνσης Βασικών Επιχειρήσεων του γενικού επιτελείου του ρωσικού στρατού”. Σύμφωνα με την πηγή, η έκρηξη σημειώθηκε στο προάστιο Μπαλάσιχα, το οποίο βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα ανατολικά της ρωσικής πρωτεύουσας. Η ανακοίνωση δεν αναφέρει ποιος πιθανόν να βρίσκεται πίσω από την επίθεση.
Πολλοί υψηλόβαθμοι Ρώσοι στρατιωτικοί έχουν δολοφονηθεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία σε επιθέσεις για τις οποίες η Μόσχα κατηγορεί το Κίεβο. Η ειδησεογραφική ιστοσελίδα Baza, η οποία έχει πηγές στις ρωσικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου, μετέδωσε ότι μια βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε σταθμευμένο όχημα πυροδοτήθηκε από απόσταση όταν ο αξιωματικός –ο οποίος διέμενε στην περιοχή– πέρασε δίπλα από το αυτοκίνητο.
Η εφημερίδα Izvestia δημοσιοποίησε οπτικό υλικό που δείχνει κάποιον να πλησιάζει μια σειρά απο σταθμευμένα οχήματα έξω από ένα συγκρότημα διαμερισμάτων και τη στιγμή εκείνη να σημειώνεται έκρηξη που εκτινάσσει εξαρτήματα του αυτοκινήτου στον αέρα. Σύμφωνα με την εφημερίδα Kommersant, από την έκρηξη σκοτώθηκε και ένα δεύτερο άτομο.
Ο Μοσκάλικ, ο οποίος είχε τον βαθμό του υποστρατήγου, είχε συμμετάσχει σε πολλές ρωσικές αντιπροσωπείες υψηλού επιπέδου, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου και με πληροφορίες από το υπουργείο Άμυνας.
Συμμετείχε στη συνάντηση τον Οκτώβριο του 2015 του αποκαλούμενου “Σχήματος της Νορμανδίας”, μιας ομάδας που αποτελούνταν από αντιπροσωπείες από τη Γερμανία, τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Γαλλία, οι οποίες επέβλεπαν τις συμφωνίες του Μινσκ με στόχο τον τερματισμό του πολέμου που ξέσπασε το 2014 ανάμεσα στην Ουκρανία και στις υποστηριζόμενες από τη Μόσχα αυτονομιστικές δυνάμεις. Επίσης, ο Μοσκάλικ εκπροσώπησε το γενικό επιτελείο του ρωσικού στρατού στις διαπραγματεύσεις μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον σύμβουλο του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Κρεμλίνου.
Η ρωσική εφημερίδα RBC ανέφερε τον Μοσκάλικ μεταξύ των συμμετεχόντων στην υποομάδα ασφαλείας στις συνομιλίες του Μινσκ. Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας (SBU) δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα να σχολιάσει για την πληροφορία σχετικά με τον θάνατο του Μοσκάλικ.
“Βόμβα” από τον δήμαρχο Κιέβου
Η Ουκρανία θα μπορούσε να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία για την επίτευξη “προσωρινής ειρήνης” με τη Μόσχα, δήλωσε ο δήμαρχος του Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο σε συνέντευξή του στο BBC που μεταδόθηκε σήμερα. “Ένα από τα σενάρια…θα ήταν να εγκαταλείψουμε εδάφη. Είναι άδικο, αλλά για την ειρήνη, μία προσωρινή ειρήνη, ίσως είναι μια λύση, προσωρινή”, είπε ο Βιτάλι Κλίτσκο.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο ο δήμαρχος του Κιέβου έχει επικρίνει κατά το παρελθόν, θα μπορούσε να αναγκασθεί να αποδεχθεί “μία επώδυνη λύση” για τη χώρα, ώστε να σταματήσουν οι μάχες.