Νέα βρετανική τρικλοποδιά – Πως μπορεί να απαντήσει η Κύπρος

Στην Κύπρο είμαστε συνηθισμένοι από τις βρετανικές μεθοδεύσεις, υπονομεύσεις, τρικλοποδιές. Γι’ αυτό και δεν εξέπληξε κανέναν η τοποθέτηση του Βρετανού υπουργού ευρωπαϊκών υποθέσεων, σερ Άλαν Ντάνκαν, ο οποίος ούτε τα προσχήματα δεν κράτησε. Ο Ντάνκαν, ο οποίος έχει υπό την ευθύνη του τη διαχείριση του Κυπριακού, δήλωσε ενώπιον του Κοινοβουλίου τα εξής: «Η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, διερευνητικές γεωτρήσεις δεν θα πρέπει να προχωρούν σε οποιαδήποτε περιοχή, στην οποία η κυριαρχία είναι υπό αμφισβήτηση».

Και ενώ θα ανέμενε κανείς, έτσι για να ρίξουν οι Βρετανοί στάχτη στα μάτια των διαμαρτυρόμενων Ελλήνων της Κύπρου, να υπάρξει μια φραστική διαφοροποίηση,  το Φόρεϊν Όφις σε νέα δήλωση του επιβεβαίωσε τον Βρετανό αξιωματούχο, καθώς αυτή είναι προφανώς η πραγματική θέση του Λονδίνου: «Αναγνωρίζουμε το κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει το πετρέλαιο και το αέριο στη διεθνώς συμφωνημένη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Πιστεύουμε ότι το πετρέλαιο και το αέριο της Κύπρου θα πρέπει να αναπτυχθεί προς όφελος όλων των Κυπρίων, όπως έχει ξαναπεί το Φόρεϊν Όφις».

Η αντίδραση της Λευκωσίας ήταν έντονη. Πρώτα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος θα αποστείλει επιστολή διαμαρτυρίας στην πρωθυπουργό Μέι. Παράλληλα, στο κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών κλήθηκε ο Βρετανός πρέσβης για να εισπράξει το έντονο διάβημα. Είναι σαφές πως τέτοιες τοποθετήσεις, όπως αυτή του Φόρεϊν Όφις, υπονομεύουν την Κυπριακή Δημοκρατία και πλήττουν τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Το Λονδίνο στηρίζει εν πολλοίς με τέτοιες θέσεις τις παρανομίες της Τουρκίας, που είναι επιθετική και προκλητική.

Η Κύπρος έχει βοηθήσει τη Βρετανία στη διαδικασία εξόδου της από την ΕΕ. Δεν της δημιούργησε κανένα πρόβλημα ενώ θα έπρεπε. Τώρα, όμως, θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση προσέγγισης. Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως δεν έχουμε την πολυτέλεια, λόγω συνεχιζόμενης Κατοχής να ανοίξουμε δεύτερο μέτωπο με τη Βρετανία. Το δεύτερο μέτωπο ήταν πάντα ανοικτό ως αποτέλεσμα των βρετανικών μεθοδεύσεων. Οπότε δεν είναι επιλογή μας, εκείνοι διατηρούν ανοικτό το μέτωπο.

Θα έπρεπε να ανοίξει θέμα βάσεων κατά τις συζητήσεις για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Δόθηκε, όμως, μια ακόμη ευκαιρία με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για το Μαυρίκιο. Είναι μια χρυσή ευκαιρία, που έθεσε ενώπιον της Λευκωσίας το δίλημμα: Ή αξιοποίηση της γνωμοδότησης ή το θάψιμό της και η διαιώνιση της μεταποικιακής περιόδου στη χώρα μας. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παρουσιάσθηκε ως ενδιαφερόμενο μέρος στο Δικαστήριο, κάνοντας και σημαντική, καθοριστικού χαρακτήρα για την έκβαση της Δίκης, παρέμβαση.

Τερματισμός αποικιακών κατάλοιπων

Πρέπει η Λευκωσία να κάνει κίνηση με μόνο στόχο να τερματιστούν αποικιοκρατικά κατάλοιπα. Το ζήτημα έχει πολιτική και νομική διάσταση και αφορά στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Οι βάσεις δεν είναι κυρίαρχες (επιβεβαιώνεται τούτο και από τη γνωμοδότηση) και η παρουσία τους ξεπερασμένη. Θέλουν οι Βρετανοί να συνεχίσουν την παρουσία τους με άλλα δεδομένα; Θα πρέπει να το κουβεντιάσουν με την Κυπριακή Δημοκρατία μέσα σε μια λογική να κερδίσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Εάν και εφόσον το κράτος, στην προκειμένη περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία, το θέλει.

Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι πως πρέπει να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι υπάρχει δεύτερο μέτωπο, που συνδέεται με το πρώτο. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο θα κρύψουμε κάτω από το χαλί την δόλια στάση της Βρετανίας, ή θα την αντιμετωπίσουμε. Και θα την αντιμετωπίσουμε θέτοντας, μεταξύ άλλων, επίσημα θέμα βάσεων.

«Οι βρετανικές βάσεις και τα δικαιώματα των Βρετανών στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελούν πρωτίστως αποικιακά κατάλοιπα﮲ είναι κατά βάση οδυνηρή υπόμνηση μιας ανολοκλήρωτης απο-αποικιοποίησης, εκ μέρους των Βρετανών, και μιας ημιτελούς άσκησης του δικαιώματος αυτοδιάθεσης, εκ μέρους του Κυπριακού λαού» (Τάσος Τζιωνής, περιοδικό «Τετράδια», Αθήνα τεύχος Χειμώνας 2017-Άνοιξη 2018). Συνεπώς, η πολιτική θέση πως δεν πρέπει να ανοίξουμε δεύτερο μέτωπο με τη Βρετανία, βλάπτει τα εθνικά μας συμφέροντα και εξυπηρετεί εκείνα του Λονδίνου, που ενίοτε συμπίπτουν με τα τουρκικά.