Νέο πόδι βάζει στο Ιράκ η Τουρκία με πρόσχημα το PKK

Ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσε σήμερα ότι η Τουρκία θα ιδρύσει μία νέα στρατιωτική βάση στη Μετίνα, μια ορεινή περιοχή του Ιράκ, κοντά στα τουρκικά σύνορα με το Ιρακινό Κουρδιστάν. Μιλώντας σε στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, ο Σουλεϊμάν Σοϊλού δήλωσε πως: «Όπως κάναμε και στη Συρία, θα χτίσουμε μια βάση και στο βόρειο Ιράκ για να παρακολουθούμε τους τρομοκράτες στην περιοχή».

Ο Σοϊλού αναφερόταν στα βουνά Καντίλ, στα σύνορα Ιράκ-Ιράν, όπου εδρεύει το κύριο διοικητικό κέντρο του PKK, την στιγμή που το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί οι συγκρούσεις του τουρκικού στρατού με τους Κούρδους μαχητές της οργάνωσης. Πάντως η τουρκική παρουσία στο Ιράκ δεν μπορεί να συγκριθεί με την Συρία, όπου ο τουρκικός στρατός κατέχει μία έκταση άνω των 8000 τετραγωνικών μέτρων και προβαίνει σε πρακτικές εκτεταμένης εθνοκάθαρσης, κυρίως εις βάρος του κουρδικού στοιχείου στην πόλη Αφρίν, από κοινού με τους Σύριους τζιχαντιστές συμμάχους της Άγκυρας.

Η δήλωση του Τούρκου υπουργού ήρθε την στιγμή που οι τουρκικές ειδικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, ξεκίνησαν έναν νέο γύρο επιθέσεων εναντίον στόχων του ΡΚΚ στη Μετίνα και στις γειτονικές περιοχές Avashin και Basyan. Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, οι νέες επιθέσεις έχουν σκοπό να «τερματίσουν εντελώς την παρουσία της τρομοκρατικής απειλής, κατά μήκος των νότιων συνόρων μας».

Η Τουρκία επιδιώκει να ενισχύσει την παρουσία της βόρειο Ιράκ, συχνά με την ανοχή της ντόπιας κουρδικής κυβέρνησης της φατρίας των Κούρδων του Ιράκ Μπαρζανί, η ηγεσία των οποίων ουδόλως καλοβλέπει την παρουσία του PKK στην περιοχή. Ο Arzu Yilmaz, μελετητής της Μέσης Ανατολής και επισκέπτης στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, εκτιμά ότι υπάρχουν περισσότερα από 5000 μέλη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που αναπτύσσονται επί του παρόντος στο ιρακινό Κουρδιστάν, ενώ στο πεδίο της μάχης έχουν την εμφάνιση τους και τα γνώριμα πλέον από άλλες συγκρούσεις, τουρκικά drones.

Το κουρδικό “αγκάθι” στην Συρία

To PKK ισχυρίζεται ότι δεν είχε εκτεταμένες απώλειες από τις τελευταίες τουρκικές επιθέσεις, ενώ τα κουρδικά μέσα ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα έχουν κατακλυστεί από δημοσιεύσεις και βίντεο με τις επιδόσεις των Κούρδων μαχητών στο πεδίο της μάχης, ισχυριζόμενα πως το PKK έχει προβεί μέχρι και στην κατάρριψη τουρκικού ελικοπτέρου. Πάντως η ίδια Τουρκία, στις 29/04, παραδέχτηκε την απώλεια δύο στρατιωτών της. Σκοπός της Τουρκίας είναι να διακόψει την πρόσβαση μεταξύ των βασικών κόμβων του ΡΚΚ στο Ιράκ, που συνδέουν την Καντίλ με τα σύνορα της Συρίας.

Για την επιτυχία του τουρκικού σχεδίου απαιτείται και η συνεργασία της περιφερειακής κουρδικής κυβέρνησης, η οποία θα διευκόλυνε τις τουρκικές επιχειρήσεις εναντίον των βάσεων του ΡΚΚ, βαθύτερα στο ιρακινό Κουρδιστάν. Η Τουρκία επέλεξε να ξεκινήσει έναν γύρο επιθέσεων εις βάρος του PKK στο βόρειο Ιράκ, σχεδόν την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση Μπάιντεν αναγνώριζε την Γενοκτονία των Αρμενίων, μία κίνηση που έφερε περαιτέρω όξυνση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, καθώς η Άγκυρα είναι “χολωμένη” από την αμερικανική υποστήριξη στο συριακό παρακλάδι του PKK, YPG (το οποίο τελευταία αρχίζει και προσλαμβάνει και Αμερικανούς λομπίστες, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα).

Το περασμένο Φεβρουάριο, σε παρόμοια επιχείρηση του τουρκικού στρατού, είχαν σκοτωθεί 12 Τούρκοι αιχμάλωτοι πολέμου, υπό αδιευκρίνιστες ακόμα συνθήκες. Η κυβέρνηση Ερντογάν είχε δεχτεί βροχή επικρίσεων από την αντιπολίτευση για «ανικανότητα», ενώ υπήρχαν σενάρια μέχρι και για παραίτηση του Τούρκου υπουργού Αμύνης, Χουλουσί Ακάρ. Η κυβέρνηση Ερντογάν είχε εξοργιστεί από την αβελτηρία των Αμερικανών να αποδώσουν την επίθεση στο PKK, την οποία η Ουάσιγκτον τελικώς έκανε, μετά την επικοινωνία του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών με τον Αμερικανό ομόλογο του.

Ο παράγοντας του Ιράν

Σύμφωνα με βουλευτές του κουρδικού κόμματος της Τουρκίας (το οποίο το καθεστώς Ερντογάν κατηγορεί ως πολιτική πτέρυγα του PKK), η περιφερειακή κυβέρνηση των Κούρδων του Ιράκ παρέχει παρασκηνιακά πληροφορίες στην Τουρκία για τις θέσεις του PKK. Οι ίδιοι φοβούνται μία νέα τουρκική επίθεση κατά των Κούρδων της Συρίας, αν και αυτή μοιάζει δύσκολη λόγω της αμερικανικής στήριξης στο YPG.

Το Ιράν, που έχει ισχυρή παρουσία στο Ιράκ μέσω των σιιτικών πολιτοφυλάκων που εξοπλίζει, είναι ένας παράγοντας που περιπλέκει τα τουρκικά σχέδια. Η Τεχεράνη και οι ιρακινοί σύμμαχοι της χαρακτηρίζουν όλο και περισσότερο την τουρκική παρουσία στο Ιράκ, ως «κατοχή», ενώ πιστεύεται πως φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές πραγματοποίησαν την πρόσφατη επίθεση με ρουκέτες εις βάρος των τουρκικών δυνάμεων στην Μπασίκα, σκοτώνοντας έναν Τούρκο στρατιώτη, ως μία προειδοποίηση του Ιράν προς την Τουρκία.

Σιιτικές πολιτοφυλακές έχουν αναπτυχθεί μαζί με το PKK στην επαρχία των Γεζίντιδων Σιντζάρ, την οποία παλαιότερα κατείχε το Ισλαμικό Κράτος, ενώ πλέον καταγράφονται αντιδράσεις και σε μέλη του ιρακινού κοινοβουλίου. Η Τουρκία είχε πολλάκις απειλήσει με εισβολή στο Σιντζάρ, η οποία είναι αδύνατη όσοι βρίσκονται στο πλάι των Κούρδων μαχητών, οι άριστα εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες σιιτικές πολιτοφυλακές, η παρουσία των οποίων τερμάτισε την συμφωνία που είχε υπογράψει η φατρία Μπαρζανί με την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης, για τον από κοινού έλεγχο του Σιντζάρ, μία συμφωνία (που αν υλοποιούνταν) θα έβγαζε από την δύσκολη θέση την Τουρκία.