Νέο ρήγμα στις σχέσεις Τουρκίας-Σουηδίας – Τι θα γίνει με ΝΑΤΟ και F-16

Κλιμακώνεται η διπλωματική ένταση στις σχέσεις Τουρκίας-Σουηδίας μετά την χθεσινή διαδήλωση του ακροδεξιού κόμματος της Δανίας Stam Kurs στη Στοκχόλμη, έξω από την τουρκική πρεσβεία. Ο ακροδεξιός Σουηδο-Δανός, Ράσμους Παλουντάν, έκαψε μπροστά στις κάμερες αντίτυπο από το Κοράνι, πυροδοτώντας την οργή της Άγκυρας.

Η κυβέρνηση Ερντογάν καταδίκασε την ενέργεια Παλουντάν, χαρακτηρίζοντάς την έγκλημα μίσους: «Το να επιτρέπεται αυτή η αντι-ισλαμική πράξη, που στοχεύει τους μουσουλμάνους και προσβάλλει τις ιερές μας αξίες, υπό το πρόσχημα της “ελευθερίας της έκφρασης” είναι εντελώς απαράδεκτο. Αυτό είναι ένα καθαρό έγκλημα μίσους. Καλούμε τις σουηδικές αρχές να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα κατά των δραστών αυτού του εγκλήματος μίσους», υπογράμμισε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας. Η τουρκική κυβέρνηση κάλεσε τον Σουηδό πρέσβη στην Άγκυρα το Σάββατο ζητώντας εξηγήσεις για το κάψιμο του Κορανίου μπροστά από την τουρκική πρεσβεία στη Στοκχόλμη.

Η διαδήλωση του κόμματος του Παλουντάν έγινε κατόπιν άδειας των σουηδικών αρχών. Όμως δεν είναι ξεκάθαρο εάν ο Σουηδο-Δανός ακροδεξιός πολιτικός είχε και άδεια να

κάψει το κοράνι. Μετά την ενέργεια Παλουντάν και τις διαστάσεις που πήρε, ακολούθησε διαδήλωση Κούρδων στην πλατεία Norra Bantorget της Στοκχόλμης με σύνθημα την ακύρωση του μνημονίου Τουρκίας-Σουηδίας-Φινλαδίας, που υπεγράφη στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, τον περασμένο Ιούνιο. Η Άγκυρα χαρακτήρισε τη διαδήλωση των Κούρδων διαδήλωση του PKK και επανέλαβε την αξίωση για έκδοση από τη Σουηδία όλων των προσώπων που οι τουρκικές αρχές θεωρούν τρομοκράτες.

«Οι ισλαμοφοβικές προκλήσεις είναι φρικτές. Η Σουηδία διαθέτει μεγάλη ελευθερία έκφρασης, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η σουηδική κυβέρνηση, ή εγώ, υποστηρίζουμε τις απόψεις που εκφράζονται» τόνισε σε ανάρτησή του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Τομπάιας Μπίλστρομ.

Tayyip #ERDOGANisComing
Kur’an-ı Kerim 🤲 STOP SWEDENpic.twitter.com/SK8NMhmWsF

— Kesâfet (@__KESAFET64__) January 21, 2023

Νωρίτερα, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ είχε δηλώσει πως η σχεδιαζόμενη επίσκεψη την ερχόμενη εβδομάδα του Σουηδού ομολόγου του στην Άγκυρα, στις 27 Ιανουαρίου, ματαιώθηκε μετά την άδεια που έδωσαν οι σουηδικές Αρχές για συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στη Στοκχόλμη.

Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τα F-16

Από την πλευρά του, ο σύμμαχος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, είπε ότι το τουρκικό Κοινοβούλιο δεν θα επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ υπό αυτές τις συνθήκες. Το θέμα της κύρωσης της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ εκκρεμεί εδώ και έξι μήνες και αποτελεί ένα από τα κρίσιμα ζητήματα στη συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας για τα F-16, όπως παραδέχθηκε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά τις συνομιλίες στην Ουάσιγκτον με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν, την προηγούμενη εβδομάδα. To κάψιμο του

κορανίου καταδίκασαν όλοι οι υπουργοί της κυβέρνησης Ερντογάν, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ενώ χθες το βράδυ έγινε διαδήλωση έξω από το προξενείο της Σουηδίας στην Κωνσταντινούπολη και ορισμένοι διαδηλωτές έκαψαν τη σουηδική σημαία. Η αστυνομία απομάκρυνε τους διαδηλωτές και η διαδήλωση διαμαρτυρίας τερματίστηκε χωρίς επεισόδια ή άλλα έκτροπα. Σήμερα το πρωί με εγκύκλιο του υπουργείου Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας σε όλα τα τζαμιά της χώρας απαγγέλθηκε το Κοράνι.

İsveç'e tepki amacıyla 90 bin camide sabah namazı vaktinde Kur'an-ı Kerim okundu

Programa, Hacı Bayram-ı Veli Camisi'nde katılan Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, Fetih Suresi'ni okudu, dua etti https://t.co/EEayr3X1Os pic.twitter.com/xvtSHHEyS6

— Anadolu Ajansı (@anadoluajansi) January 22, 2023

Το θέμα με τα F-16 και την κύρωση της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ περιπλέκεται, καθώς η κυβέρνηση Ερντογάν έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα με τη Στοκχόλμη, είναι δύσκολο να προωθήσει για κύρωση στην τουρκική Βουλή την ένταξη. Μία τέτοια κίνηση θα θεωρούνταν πολιτική ήττα για τον πρόεδρο της Τουρκίας και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο εκτιμάται ότι θα είχε τεράστιο κόστος για τον ίδιο. Εντούτοις, χωρίς την κύρωση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ οι πιθανότητες να περάσει η συμφωνία με τις ΗΠΑ για τα F-16 από το αμερικανικό Κογκρέσο, περιορίζονται καθώς θα είναι δύσκολο για την κυβέρνηση Μπάιντεν να υποστηρίξει την πώληση των αμερικανικών αεροσκαφών χωρίς να έχει κλείσει το θέμα του ΝΑΤΟ.

Ποιος είναι ο Παλουντάν

Ο Rasmus Paludan είναι ένας καταδικασμένος ρατσιστής που ηγείται του ακροδεξιού κόμματος Stram Kurs (Σκληρή Γραμμή) της Δανίας και έχει τόσο δανικές όσο και σουηδικές εθνικότητες. Την περασμένη εβδομάδα, έκαψε το ομοίωμα του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στη Στοκχόλμη, ανέφερε η Daily Mail.

Αν και η Σουηδία καταδίκασε το περιστατικό, η Τουρκία είπε ότι η σκανδιναβική χώρα έπρεπε να λάβει ισχυρότερη θέση και η απλή καταδίκη δεν αρκεί. Πέρυσι τον Απρίλιο κατά τη διάρκεια του ραμαζανιού, ο 41χρονος ανακοίνωσε ότι θα κάνει περιοδεία κατά του Ισλάμ. Άρχισε να καίει το κοράνι σε διάφορα μέρη της Σουηδίας όπου υπάρχουν κοινότητες μουσουλμάνων. Ακολούθησαν ταραχές και περισσότερα από 40 άτομα συνελήφθησαν.

Ο Παλουντάν θεωρείται στη Σουηδία και τη Δανία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Τον Σεπτέμβριο του 2020, του απαγορεύτηκε η είσοδος στη Σουηδία για δύο χρόνια. Την ίδια χρονιά, τον Οκτώβριο, του απαγορεύτηκε η είσοδος στη Γερμανία αφού ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιούσε αντιμουσουλμανική διαδήλωση στο Βερολίνο.