Νέο χαστούκι Τραμπ στο Ισραήλ – Θα αναγνωρίσει και παλαιστινιακό κράτος;

Ο Νετανιάχου βλέπει μια στρατηγική ευκαιρία να επιτεθεί στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενώ ο Τραμπ επιδιώκει διπλωματική προσέγγιση, εκφράζοντας την επιθυμία για διαπραγμάτευση με την Τεχεράνη, κάτι που εξοργίζει τους Ισραηλινούς αξιωματούχους. Επιπλέον ο Τραμπ σταμάτησε τις αμερικανικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των Χούθι στην Υεμένη, μετά τη δέσμευσή τους να σταματήσουν τις επιθέσεις σε αμερικανικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, γεγονός που αιφνιδίασε το Ισραήλ. Ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Μάικ Χάκαμπι, σε συνέντευξη του δήλωσε: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζονται την άδεια του Ισραήλ για να καταλήξουν σε συμφωνία που θα εμποδίζει τους Χούθι να πυροβολούν τα πλοία μας».

Οι σχέσεις μεταξύ του Τραμπ και της ισραηλινής κυβέρνησης περνούν μια πρωτοφανή καταιγίδα. Καθώς πλησιάζει η κρίσιμη σύνοδος κορυφής στο Ριάντ, η οποία έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Μαΐου 2025, εντείνονται οι εικασίες γύρω από μια πιθανή αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως ακριβώς ανακοίνωσε ο Μακρόν.

Ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε, ότι η Γαλλία θα μπορούσε να αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος τον Ιούνιο, με την ευκαιρία της διάσκεψης στη Νέα Υόρκη, στην οποία θα συμπροεδρεύσει μαζί με τη Σαουδική Αραβία. Από την πλευρά του, ο βραβευμένος με Πούλιτζερ δημοσιογράφος Τόμας Φρίντμαν υποστηρίζει, ότι ο Τραμπ ετοιμάζεται να γυρίσει την πλάτη στην κυβέρνηση Νετανιάχου, εξετάζοντας το ενδεχόμενο αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους, στη σύνοδο κορυφής στο Ριάντ!

Αυτό θα αποτελέσει μια δραματική ρήξη στην ιστορική σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ, σηματοδοτώντας μια σημαντική γεωπολιτική καμπή στη Μέση Ανατολή. Η θέση του Τραμπ εντάσσεται σε μια πραγματιστική λογική: Πάνω απ’ όλα, υπερασπίζεται τα αμερικανικά συμφέροντα, ακόμη και αν αυτό σημαίνει απομάκρυνση από την ισραηλινή ατζέντα.

Επίκαιρα άρθρα, που δημοσιεύθηκαν από την Jerusalem Post και τους New York Times, υποστηρίζουν αυτή τη θέση, αποκαλύπτοντας αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ του Τραμπ και του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου. Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα, Israel Hayom, οι σχέσεις μεταξύ του πρωθυπουργού Νετανιάχου και του Αμερικανού προέδρου έχουν πέσει στο χαμηλότερο σημείο τους, με αμοιβαία απογοήτευση.

Πηγές από τον στενό κύκλο του Τραμπ αναφέρουν ότι είναι ολοένα και πιο απογοητευμένος από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Ο Αμερικανός πρόεδρος είναι επίσης εξοργισμένος με την προσπάθεια του Νετανιάχου και της ομάδας του, να πιέσουν τον πρώην Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Βαλτς, ο οποίος έκτοτε έχει απολυθεί, να αναλάβει στρατιωτική δράση στο Ιράν.

Τραμπ και Σαουδική Αραβία

Η Σαουδική Αραβία πρόκειται να φιλοξενήσει μια σύνοδο κορυφής μεταξύ των κρατών του Κόλπου και των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά την επίσκεψη Τραμπ στην περιοχή, την πρώτη από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο. Η συνάντηση – που θυμίζει τη συνάντηση του 2017, που είχε καταλήξει σε οικονομικές συμφωνίες αξίας άνω των 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων – οδήγησε σε συμφωνίες-μαμούθ κοντά στα 600 δισ. που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια, την αμυντική βιομηχανία και την πρόσβαση σε παγκόσμιες υποδομές και κρίσιμα ορυκτά, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.

Μετά από πολλαπλές προσπάθειες επέκτασης των Συμφωνιών του Αβραάμ για την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ, επισημοποιείται η συνεργασία της νέας κυβέρνησης Τραμπ και της Σαουδικής Αραβίας που περιλαμβάνουν μία συμφωνία αγοράς όπλων, αξίας άνω των 100 δισ. δολαρίων και ένα φιλόδοξο σαουδαραβικό επενδυτικού πρόγραμμα στις ΗΠΑ.

Την ίδια στιγμή, στην ομιλία του στο επενδυτικό φόρουμ ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας στο Ριάντ, ο Τραμπ ανακοίνωσε την άρση των αμερικανικών κυρώσεων στην Συρία, δηλώνοντας πως κατέληξε σε αυτήν την απόφαση μετά τις συνομιλίες που είχε με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, αλλά και τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, δηλώντας πως πρόκειται να συναντηθεί με τον μεταβατικό πρόεδρο, τον οποίο η ισραηλινή κυβέρνηση χαρακτηρίζει «τζιχαντιστή».

Μια ανώνυμη διπλωματική πηγή από τον Κόλπο, την οποία επικαλείται η Jerusalem Post, ισχυρίζεται ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να ανακοινώσει, κατά τη διάρκεια της συνόδου, την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους. Μια τέτοια κίνηση θα αναδιαμόρφωνε τις περιφερειακές ισορροπίες, ενδεχομένως ενισχύοντας τις Συμφωνίες του Αβραάμ οι οποίες ομαλοποίησαν τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και αρκετών αραβικών χωρών.

Αυτή η διαρροή – σχετικά με την πιθανή αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους – φαίνεται να έχει ενορχηστρωθεί σκόπιμα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, για να εντείνει την πίεση στο Ισραήλ. Μια καλά ενημερωμένη πηγή, την οποία επικαλείται η εφημερίδα Haaretz, προειδοποιεί: «Εάν το Ισραήλ αρνηθεί να προχωρήσει με τις ΗΠΑ προς μια συμφωνία, θα αφεθεί στην τύχη του».

Χάσμα μεταξύ Τραμπ και Νετανιάχου

Ενώ ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει καταβάλει, χωρίς αποτέλεσμα, πολλές προσπάθειες τις τελευταίες ημέρες, για να πείσει τον Τραμπ να σταματήσει στο Τελ Αβίβ, κατά τη διάρκεια της περιοδείας του, η άρνηση της Ουάσιγκτον υπογραμμίζει το χάσμα μεταξύ τους. Ο Τραμπ, αποκλείοντας μια συνάντηση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, δίνει το στίγμα ότι η υπερεθνικιστική κυβέρνηση του Νετανιάχου δεν εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η πρόθεση της προσάρτησης της Δυτικής Όχθης και η απέλαση των Παλαιστινίων από τη Γάζα, απομακρύνεται από τον στόχο της περιφερειακής ειρήνης, που υπερασπίζονται οι ΗΠΑ από την εποχή Νίξον-Κίσινγκερ. Διαπραγματευόμενος, απευθείας, με παράγοντες, όπως η Χαμάς, το Ιράν και οι Χούθι, ο Τραμπ δείχνει ότι αρνείται να υποκύψει στις ισραηλινές επιθυμίες, κάνοντας μία οβιδιακή μεταστροφή από προηγούμενες δηλώσεις του, περί μετεγκατάστασης των Παλαιστινίων!

Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, η εξτρεμιστική πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης Νετανιάχου, βλάπτει άμεσα τα αμερικανικά συμφέροντά. Αμερικανοί αναλυτές επικροτούν την μετεωρική αλλαγή στάσης του Τραμπ, ο οποίος (επί του παρόντος…), δεν επιτρέπει τη χειραγώγησή του από το Νετανιάχου, όπως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είχε επιτύχει με προκάτοχους του. Ο Τραμπ δείχνει, ότι είναι ένας ρεαλιστής που υπηρετεί πρωτίστως τις ΗΠΑ.

Αν και θεωρείται φιλοϊσραηλινός λόγω συμβολικών χειρονομιών, όπως η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ ή οι Συμφωνίες του Αβραάμ, ενεργεί  σύμφωνα με τα αμερικανικά συμφέροντα. Οι αποφάσεις του, όπως το κλείσιμο ενός πυρήνα της CIA στην Ιορδανία, ο οποίος, είχε ως αποστολή τον συντονισμό, τον εξοπλισμό και την πληρωμή τρομοκρατικών ομάδων στη Συρία για λογαριασμό του Ισραήλ και η πρόθεση μερικής αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία, καταδεικνύουν την επιθυμία για στρατιωτική αποδέσμευση από τη Μέση Ανατολή, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τις ισραηλινές προτεραιότητες.

Οι συνέπειες της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους

Τούτων λεχθέντων, ο Τραμπ στο πλαίσιο της ρεαλιστικής προσέγγισης του, θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο αναγνώρισης ενός παλαιστινιακού κράτους. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα ενίσχυε την αμερικανική επιρροή στην περιοχή έναντι ανταγωνιστών, όπως η Ρωσία και η Κίνα, ενώ παράλληλα θα εδραίωνε τις οικονομικές συνεργασίες με τις χώρες του Κόλπου. Άρθρα στην Jerusalem Post και στους New York Times, επιβεβαιώνουν αυτή τη δυναμική, υπογραμμίζοντας την αυξανόμενη δυσπιστία μεταξύ Τραμπ και Νετανιάχου, με τον τελευταίο να θεωρείται εμπόδιο στην αμερικανική στρατηγική.

Εάν ο Τραμπ επισημοποιήσει την αναγνώριση της Παλαιστίνης, οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι σημαντικές. Διπλωματική πηγή του Κόλπου προέβλεψε ότι και άλλες χώρες θα προσχωρούσαν στις Συμφωνίες του Αβραάμ, περιθωριοποιώντας περαιτέρω το Ισραήλ, εάν επιμείνει στις τρέχουσες πολιτικές του. Η δε ανακοίνωση του για άρση των κυρώσεων στην Συρία και για συνάντηση του με τον Τζολάνι, δημιουργεί εύλογες ανησυχίες στο Ισραήλ για την στάση που θα κρατήσουν οι ΗΠΑ στην αντιπαράθεση του με την Τουρκία στη Συρία – για τα τουρκικά σχέδια ανάπτυξης αεράμυνας και μαχητικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο συριακό έδαφος – κάτι που αγγίζει και τα εθνικά μας συμφέροντα.

Οι δύο χώρες έχουν οιονεί κοινά σύνορα μέσω της Συρίας, όπου η Τουρκία προωθεί τα νεοθωμανικά της οράματα, με το Ισραήλ να ανησυχεί για την παρουσία ενός τζιχαντιστικού κράτους, δορυφόρου της Άγκυρας, στα σύνορά του. Η γεωπολιτική ένταση ανάμεσα σε Τουρκία και Ισραήλ αυξάνεται, με το Τελ Αβίβ να βλέπει με ανησυχία την σύμπλευση Τραμπ με την Τουρκία στο καίριο αυτό ζήτημα. Είναι βέβαιο ότι θα αναπολούν το καθεστώς Άσαντ…