Πόλεμος Λονδίνου-Μόσχας για τον Σκριπάλ

 «Ψυχρό Πόλεμο» θυμίζουν πλέον οι σχέσεις Βρετανίας-Ρωσίας, στις οποίες σημειώθηκε έντονη κλιμάκωση το τελευταίο εικοσιτετράωρο, εξαιτίας των εξελίξεων στην υπόθεση  Σκριπάλ. Το Λονδίνο ταυτοποίησε δύο Ρώσους ως υπεύθυνους για την επίθεση και ζήτησε σύγκληση του Συμβουλίου  Ασφαλείας του ΟΗΕ. Την ίδια ώρα η Μόσχα κάνει λόγο για παραπληροφόρηση και ζητά τα στοιχεία της βρετανικής έρευνας.

Σύμφωνα με τις βρετανικές αρχές, δράστες της επίθεσης εναντίον του διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλια με Νόβιτσοκ, έναν νευροτοξικό παράγοντα που παρασκευάστηκε από τον σοβιετικό στρατό τις δεκαετίες του 70 και του 80, είναι δύο Ρώσοι αξιωματικοί της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU. Η επίθεση έγινε στις 4 Μαρτίου στο Σάλσμπερι και οι δύο κατηγορούμενοι, Αλεξάντερ Πετρόφ και Ρουσλάν Μποσίροφ, φέρονται ότι έφτασαν στο Λονδίνο στις 2 Μαρτίου.

Η βρετανική αστυνομία υποστηρίζει ότι έχει ανασυνθέσει όλη την δράση των δύο υπόπτων, κατά την διήμερη παραμονή τους στην Βρετανία, στην διάρκεια της οποίας έγινε η επίθεση. Παρουσίασε μάλιστα όλες τις κινήσεις τους που έχουν καταγραφεί από κάμερες, από την άφιξή τους στο Λονδίνο μέχρι την ώρα της αναχώρησής τους, και ανέφερε ότι ίχνη του Νόβιτσοκ βρέθηκαν και στο ξενοδοχείο, όπου διέμεναν.

Βρετανοί εισαγγελείς ανακοίνωσαν παραλλήλως ότι έχει εκδοθεί ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης εις βάρος των δύο Ρώσων, τις φωτογραφίες των οποίων δημοσιοποίησε η βρετανική αστυνομία. Πρόσθεσαν ωστόσο, ότι δεν θα ζητηθεί η έκδοσή τους, καθώς το ρωσικό Σύνταγμα δεν επιτρέπει την έκδοση Ρώσων υπηκόων.

Την ίδια ώρα η Μόσχα κάνει λόγο για παραπληροφόρηση, με το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών να αναφέρει ότι τα ονόματα των φερόμενων ως υπόπτων δεν λένε τίποτα για τις ρωσικές αρχές. Για προβοκάτσια έκανε λόγο ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ), ενώ μέλη της επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Δούμας, ζητούν από το Λονδίνο να δώσει στοιχεία των ερευνών.

Διπλωματικός πυρετός

Οι εξελίξεις στην υπόθεση Σκριπάλ προκάλεσαν διπλωματική κινητικότητα στο Λονδίνο και την Μόσχα. Ο Ρώσος επιτετραμμένος στην βρετανική πρωτεύουσα κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών, όπου του έγινε παράσταση διαμαρτυρίας, ενώ και η Μόσχα κάλεσε για εξηγήσεις τον Βρετανό πρέσβη. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών η Μόσχα ζήτησε τα δαχτυλικά αποτυπώματα των δύο ανδρών που φέρονται ως ύποπτοι, ο Βρετανός πρέσβης όμως, όπως ανέφερε η ίδια,  δήλωσε ότι το Λονδίνο δεν θα παραδώσει στοιχεία.

Η Βρετανία ωστόσο ζήτησε κατεπείγουσα σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και εκπρόσωπος της Μέι ανέφερε ότι  σε αυτήν την συνεδρίαση που θα γίνει σήμερα το απόγευμα, το Λονδίνο θα παρουσιάσει όλες τις αποδείξεις για την εμπλοκή των Ρώσων πρακτόρων.

Τους τόνους της αντιπαράθεσης ανέβασε από το πρωί της Τετάρτης η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, η οποία, μιλώντας στο Κοινοβούλιο, ανέφερε ότι η κυβέρνηση έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι δύο ύποπτοι «είναι αξιωματικοί της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών που είναι επίσης γνωστή ως GRU». Έκανε μάλιστα ένα βήμα παραπάνω, σημειώνοντας ότι η απόφαση για την επίθεση «είχε εγκριθεί εκτός της GRU, σε ανώτερο επίπεδο του ρωσικού κράτους», αφήνοντας αιχμές για το Κρεμλίνο και τον Πούτιν.

Λίγες ώρες νωρίτερα η πρωθυπουργός της Βρετανίας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, στην οποία εκτός, από την διεθνή επικαιρότητα, συζήτησε και την υπόθεση Σκριπάλ, όπως επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπός της. Η Μέι είχε επαναφέρει και παλιότερα το θέμα, κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Τραμπ στο Λονδίνο, και φέρεται να έκανε απόπειρες να το βάλει στην ατζέντα της συνάντησης κορυφής του Αμερικανού προέδρου με τον Πούτιν στο Ελσίνκι. Τότε βέβαια ο Τραμπ είχε ως προτεραιότητα να λύσει άλλα ζητήματα με τους Ρώσους, επανήλθε όμως λίγες ημέρες αργότερα, κάνοντας λόγο για νέες κυρώσεις.

Μετά την συνομιλία Τραμπ-Μέι πάντως, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Λονδίνο έγραψε στο Twitter ότι «οι ΗΠΑ και η Βρετανία στέκουν ακράδαντα ενωμένες, θεωρώντας υπεύθυνη τη Ρωσία για την επιθετική ενέργεια σε βρετανικό έδαφος».

Ο Πούτιν και οι αποδείξεις

Πριν από λίγο, και ενόψει της σύγκλησης του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο  Βρετανός υπουργός Ασφάλειας Μπεν Γουάλας κατηγόρησε ευθέως τον Ρώσο πρόεδρο ως υπεύθυνο για την απόπειρα δολοφονίας του Σκριπάλ και της κόρης του.

«Σε τελική ανάλυση, σίγουρα, είναι υπεύθυνος, είναι ο ηγέτης του κράτους», δήλωσε ο Γουάλας, μιλώντας στο BBC, όταν ρωτήθηκε ποια είναι η ευθύνη του Πούτιν σε αυτές τις ενέργειες. «Δεν νομίζω πως μπορεί οποιοσδήποτε να πει πως ο κ. Πούτιν δεν ελέγχει το κράτος του. Η GRU δεν είναι αχαλίνωτη», πρόσθεσε ο Βρετανός υπουργός. Ο ίδιος πάντως, πριν από δύο εβδομάδες, είχε χαρακτηρίσει ως «άγρια σπέκουλα» τα δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι η αστυνομία έχει ταυτοποιήσει τους υπόπτους για τη δηλητηρίαση των Σκριπάλ και ότι πρόκειται για Ρώσους.

Το Κρεμλίνο χαρακτηρίζει απαράδεκτες τις κατηγορίες του Λονδίνου και επαναλαμβάνει ότι δεν έχει καμία ανάμειξη στην υπόθεση, ενώ ο σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, αναφερόμενος στα στοιχεία της βρετανικής έρευνας για τους δύο υπόπτους είπε ότι «δεν είναι στοιχεία» και «είναι ακατανόητο τι είναι». Πριν δύο εβδομάδες πάντως, η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο προειδοποιούσε τους Ρώσους τουρίστες που επισκέπτονται το Στόουνχεντζ και το Σάλσμπερι να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την παραμονή τους στην Βρετανία.

Ανέφερε μάλιστα ότι μπορεί να προκαλέσουν το ενδιαφέρον των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, σημειώνοντας ότι αυτές χρειάζονται οπωσδήποτε «αποδείξεις» για την εμπλοκή της Ρωσίας στην υπόθεση Σκριπάλ. Τους συμβούλευε επίσης να επικοινωνήσουν με την πρεσβεία, αν συμβεί οτιδήποτε. Είχαν προηγηθεί ανάλογες δηλώσεις της εκπροσώπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, η οποία υπενθύμιζε στους Ρώσους τουρίστες ότι κοντά στο Σάλσμπερι βρίσκεται και το βρετανικό στρατιωτικό χημικό εργαστήριο του Πορτ- Ντάουν.

Σημειώνεται, ότι από την αρχή το Λονδίνο κατηγορεί ως υπεύθυνη την Μόσχα, η οποία αρνείται τις κατηγορίες, κάνει λόγο για χειραγώγηση πληροφοριών, ενώ έχει ζητήσει και την διεξαγωγή κοινής έρευνας. Ο Σκριπάλ, ο οποίος ήταν Ρώσος πράκτορας που αργότερα πέρασε στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, επιβίωσε, όπως και η κόρη του Γιούλα και ο αστυνομικός που τους βοήθησε. Μια γυναίκα και ένας άνδρας, που μάζεψαν όμως από τα σκουπίδια μερικά χιλιόμετρα μακριά μια συσκευασία που περιείχε Νόβιτσοκ δεν είχαν την ίδια τύχη. Η γυναικά πέθανε στο νοσοκομείο, ενώ ο άνδρας εξακολουθεί να μπαινοβγαίνει, αντιμετωπίζοντας προβλήματα όρασης.