Ο Κασόγκι, οι Σαουδάραβες και τα όπλα της χολέρας

Οι πωλήσεις όπλων στην Σαουδική Αραβία ήρθαν σε πρώτο πλάνο με την υπόθεση της δολοφονίας Κασόγκι, αν και είχαν απασχολήσει και στο παρελθόν, λόγω της ανθρωπιστικής κρίσης που προκαλεί η παρέμβαση του Ριάντ στην Υεμένη. Ο Τραμπ προσπαθεί να σώσει την σύμβαση μαμούθ με τους Σαουδάραβες, το Ευρωκοινοβούλιο ζητά εμπάργκο, η Μέρκελ δεσμεύεται για πάγωμα και ο Μακρόν δυσκολεύεται να αποφασίσει. Ένα πράγμα μόνο δεν αμφισβητείται, ότι όλοι πουλούσαν όπλα στο Ριάντ.

Το Ευρωκοινοβούλιο άνοιξε χθες τον δρόμο για «στοχευμένες κυρώσεις», ζητώντας παραλλήλως την «επιβολή εμπάργκο όπλων» κατά της Σαουδικής Αραβίας. Στο ίδιο πνεύμα, η υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας, η χώρα της οποίας ασκεί την προεδρία της ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους, προτείνει η ΕΕ συνολικά, να σταματήσει την πώληση όπλων στο Ριάντ.

Σε συνέντευξή της στην γερμανική εφημερίδα Die Welt, η Κάριν Κνάισλ υποστηρίζει ότι, πέρα από τον τιμωρητικό χαρακτήρα της για την δολοφονία Κασόγκι, μια τέτοια ενέργεια από πλευράς ΕΕ μπορεί να συμβάλει και στον τερματισμό του πολέμου στην Υεμένη.

Ο πόλεμος 

Η Σαουδική Αραβία ηγείται ενός συνασπισμού δυνάμεων, ο οποίος επενέβη, τον Μάρτιο του 2015, στον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης σε μια προσπάθεια στήριξης του προέδρου Χάντι και περιορισμού της επέλασης των σιιτών ανταρτών Χούθι, οι οποίοι φέρονται να υποστηρίζονται στρατιωτικά από το Ιράν. Οι αντάρτες κατέλαβαν ωστόσο το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση Χάντι αποσύρθηκε στο λιμάνι του Άντεν στον νότο.

Ο υπό την Σαουδική Αραβία συνασπισμός εξαπολύει διαρκείς αεροπορικές επιδρομές εναντίον στόχων των Χούθι, συχνά ωστόσο  πλήττει και αμάχους, αν και δεν το παραδέχεται επισήμως. Τον περασμένο Αύγουστο, δύο φορές, δεκάδες παιδιά έπεσαν θύματα βομβαρδισμών, που αποδίδονται στον συνασπισμό. Στις 9 Αυγούστου τουλάχιστον 40 παιδιά σκοτώθηκαν στη διάρκεια εκδρομής στην πόλη  Νταχγιάν της βόρειας επαρχίας Σαάντα και στις 23 Αυγούστου άλλα 22  παιδιά σκοτώθηκαν στην περιοχή  Αλ Ντουραϊχίμι, νότια της Χοντέιντα.

Καθημερινές είναι όμως οι απώλειες αμάχων και στις μάχες για τον έλεγχο της στρατηγικής σημασίας πόλης Χοντέιντα, το λιμάνι της οποίας, στην Ερυθρά Θάλασσα, αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου εμπορευμάτων και ανθρωπιστικής βοήθειας στην χώρα.

Οι αντιμαχόμενες πλευρές είχαν κληθεί στις 6 Σεπτεμβρίου στην Γενεύη για συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, οι οποίες όμως ακυρώθηκαν, καθώς η αντιπροσωπεία των σιιτών ανταρτών Χούθι παρέμεινε εγκλωβισμένη στην πρωτεύουσα Σαναά. Όπως είχε δηλώσει τότε πηγή προσκείμενη στους αντάρτες, ο ΟΗΕ δεν είχε καταφέρει να πάρει άδεια από την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, προκειμένου ένα αεροσκάφος από το Ομάν να μεταφέρει την αντιπροσωπεία και τραυματίες που χρειάζονταν άμεση βοήθεια εκτός Υεμένης.

Ο λιμός 

Η Υεμένη είναι το φτωχότερο κράτος του αραβικού κόσμου και οι ανάγκες της σε τρόφιμα καλύπτονταν στο μεγαλύτερο μέρος από την Σαουδική Αραβία. Το σουνιτικό βασίλειο όμως έχει κλείσει τα σύνορα από την στιγμή που στην Υεμένη επικράτησαν οι σιίτες αντάρτες Χούθι. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις αεροπορικές επιδρομές και τις μάχες στην Χοντέιντα, καθιστά δύσκολη την πρόσβαση των αμάχων στα πλέον βασικά αγαθά για την επιβίωσή τους.

Ήδη από τον περασμένο μήνα η βρετανική ΜΚΟ Save the Children είχε επισημάνει τον κίνδυνο άλλο ένα εκατομμύριο παιδιά να κινδυνεύσουν από λιμοκτονία, εξαιτίας των επιχειρήσεων του σαουδαραβικού συνασπισμού για την ανακατάληψη της Χοντέιντα. Σύμφωνα με την βρετανική οργάνωση συνολικά 5,2 εκατομμύρια παιδιά απειλούνται από λιμό σε ολόκληρη την Υεμένη.

Ανάλογες ήταν οι εκτιμήσεις και του αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, αρμόδιου για τις Ανθρωπιστικές Υποθέσεις, Μαρκ Λόουκοκ, ο οποίος, επίσης από τα τέλη Σεπτεμβρίου, προειδοποίησε το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι ο Διεθνής Οργανισμός κινδυνεύει να χάσει «την μάχη με τον λιμό» στην Υεμένη.

Ο Λόουκοκ επανήλθε την περασμένη Τρίτη στο θέμα, χαρακτηρίζοντάς την ανθρωπιστική κρίση στην Υεμένη ως την «χειρότερη στον κόσμο», αφού, όπως τόνισε, «το 75% του πληθυσμού, συνολικά 22 εκατομμύρια άνθρωποι, χρειάζονται βοήθεια και προστασία». Υπογράμμισε μάλιστα ότι 8,4 εκατομμύρια κάτοικοι «βρίσκονται σε κατάσταση οξείας διατροφικής ανασφάλειας και εξαρτώνται από την επείγουσα διανομή τροφής».

Μία ημέρα μετά τις δηλώσεις του πάντως, την περασμένη Τετάρτη, ο υπό την Σαουδική Αραβία συνασπισμός βομβάρδισε, σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, ένα εργοστάσιο συσκευασίας λαχανικών, στα νότια της επαρχίας Χοντέιντα, σκοτώνοντας τουλάχιστον 16 εργάτες.

Η χολέρα

Από τα τέλη Αυγούστου μαζί με τον αυξημένο κίνδυνο λιμού καλπάζει στην Υεμένη και ο κίνδυνος ενός τρίτου κύματος της επιδημίας χολέρας, καθώς σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στην διάρκεια του καλοκαιριού, τα ύποπτα κρούσματα αυξήθηκαν.

Για αύξηση των κρουσμάτων στα κέντρα νοσηλείας που υποστηρίζει έκανε λόγο και η Οργάνωση Save the Children. Η Οργάνωση ανέφερε ότι μετά την κλιμάκωση των μαχών στην Χοντέιντα καταγράφηκε αύξηση των ύποπτων κρουσμάτων κατά 170% και σημείωσε ότι αυτά έφτασαν τα 1.342 τον Αύγουστο, από 497 που ήταν τον Ιούνιο. Η ΜΚΟ επισημαίνει ακόμη ότι η επαρχία Χοντέιντα έχει μετατραπεί σε  «επίκεντρο» της επιδημίας χολέρας στην χώρα.

Για έξαρση της επιδημίας μίλησε και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, τονίζοντας με την σειρά του, ότι από τον Απρίλιο του 2017 έχουν πεθάνει από χολέρα περισσότεροι από 2.500 άνθρωποι στην Υεμένη και έχουν αναφερθεί περίπου 1,2 εκατομμύρια ύποπτα κρούσματα.

Τα όπλα

Από τον Μάρτιο του 2015 που η Σαουδική Αραβία επενέβη στον πόλεμο της Υεμένης έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 10.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι άμαχοι, και έχουν τραυματιστεί περισσότεροι από 65.000. Ανθρωπιστικές οργανώσεις επισημαίνουν ωστόσο, ότι ο αριθμός των θυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος.

Ο πόλεμος και κυρίως η ανθρωπιστική κρίση στην Υεμένη έφερε πολλές φορές στην επικαιρότητα το θέμα των εξοπλισμών του Ριάντ. Οι πωλήσεις όπλων όμως δεν σταμάτησαν.  Στην πρώτη του περιοδεία στο εξωτερικό, ως Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τραμπ επισκέφθηκε την Σαουδική Αραβία και έκλεισε εξοπλιστική συμφωνία ύψους 110 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια συμφωνία την οποία υπερασπίζεται καθ’ όλη την διάρκεια της κρίσης που έχει ξεσπάσει μετά την δολοφονία του Κασόγκι.

Ο Μακρόν, η χώρα του οποίου αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή όπλων στο Ριάντ, ήταν διστακτικός στην επιβολή κυρώσεων τις προηγούμενες ημέρες και σήμερα δήλωσε από την Σλοβακία ότι θα ήταν «καθαρή δημαγωγία» η σύνδεση της αναστολής πώλησης όπλων στην Σαουδική Αραβία με την δολοφονία του Κασόγκι. «Εγώ αντιλαμβάνομαι την σύνδεση με όλο αυτό που συμβαίνει στην Υεμένη, αλλά όχι με τον κύριο Κασόγκι», είπε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος.

Η Μέρκελ πάντως επανέλαβε, από την διπλανή Τσεχία, ότι το Βερολίνο ανακαλεί την παράδοση όλων των οπλικών συστημάτων στο Ριάντ μέχρι να «ξεκαθαριστεί το υπόβαθρο αυτής της τρομερής πράξης», δηλαδή της δολοφονίας του Κασόγκι. Το θέμα της αναστολής εξαγωγής όπλων στα εμπλεκόμενα μέρη του πολέμου στην Υεμένη ήταν ωστόσο, μέρος της συμφωνίας για να μπουν οι  Σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση. Όπως αποκάλυψε όμως το Spiegel, πριν δύο εβδομάδες, η γερμανική κυβέρνηση επιθυμούσε την «κατά περίπτωση εξέταση» με αποτέλεσμα να προκληθεί αναβρασμός στις Κοινοβουλευτικές Ομάδες των κομμάτων που συγκροτούν την κυβέρνηση συνασπισμού στην Γερμανία.

Η Μέι, η χώρα της οποίας είναι επίσης σημαντικός προμηθευτής όπλων στο Ριάντ, περιορίζεται να δηλώνει ότι η πολιτική εξαγωγών είναι «υπό εξέταση» και ότι οι έλεγχοι που κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο στις εξαγωγές αμυντικού υλικού είναι από τους «αυστηρότερους» στον κόσμο. Δυσκολίες με τις ρήτρες έχει και ο Τριντό, παρότι οι σχέσεις του  Καναδά με την Σαουδική Αραβία χτύπησαν κόκκινο, όταν το Ριάντ προχώρησε στην σύλληψη μελών μιας ανθρωπιστική οργάνωσης. Ο σοσιαλιστής Σάντσεθ ωστόσο ξεπέρασε ακόμη και τον Τραμπ. Υπερασπίστηκε με σθένος την πώληση όπλων στην Σαουδική Αραβία και την παράδοση των πέντε πλοίων που έχει παραγγείλει το Ριάντ σε ναυπηγείο της Ανδαλουσίας, η οποία αποτελεί  προπύργιο των σοσιαλιστών στην Ισπανία. Η Αυστρία πάντως που έκανε και την πρόταση για συνολικό εμπάργκο από την ΕΕ έχει σταματήσει τις πωλήσεις όπλων στο Ριάντ από το 2015.

Μέσα σε αυτό το εξοπλιστικό ντελίριο πήγε και ο Καμμένος να ξεφορτωθεί κάτι ληγμένα βλήματα του Ελληνικού Στρατού. Του την έπεσαν όμως οι “ντόπιοι” γιατί δεν πήρε καλό “μεταφραστή” και σε λίγο θα πρέπει να πληρώσουμε και για την καταστροφή τους.

Είναι πολλά τα λεφτά, Τζαμάλ …

Ο πόλεμος στην Υεμένη και η ανθρωπιστική κρίση που προκαλεί ήταν ένα από τα πολλά ζητήματα για τα οποία ο Κασόγκι επέκρινε την Σαουδική Αραβία και τον πρίγκιπα-διάδοχο Σαλμάν. Σε άρθρο του μάλιστα, στις 11 Σεπτεμβρίου 2018, τον καλούσε να αποκαταστήσει την αξιοπρέπεια του Ριάντ, τερματίζοντας τον «φρικτό πόλεμο» στην Υεμένη.

«Όσο περισσότερο διαρκεί αυτός ο φρικτός πόλεμος στην Υεμένη, τόσο πιο μόνιμη θα είναι η καταστροφή. Ο λαός της Υεμένης θα προσπαθεί να καταπολεμήσει την φτώχεια, την χολέρα και την έλλειψη νερού και να ανοικοδομήσει τη χώρα. Ο πρίγκιπας διάδοχος θα πρέπει να δώσει ένα τέλος στη βία και να αποκαταστήσει την αξιοπρέπεια της γενέτειρας του Ισλάμ», έγραφε ο Κασόγκι στην Ουάσινγκτον Ποστ.

Η φρίκη αυτού του πολέμου δεν στάθηκε ικανή τρία χρόνια τώρα να σταματήσει τους εξοπλισμούς της Σαουδικής Αραβίας. Ούτε ο Κασόγκι σταμάτησε την ανθρωπιστική κρίση με τα άρθρα του. Αν το κάνει τώρα, με τον φρικτό θάνατό του, θα είναι μια δικαίωση γι αυτόν.