Ο κίνδυνος για την Τουρκία μετά την ισραηλινή επίθεση στο Κατάρ – Είχε προειδοποιήσει την Χαμάς

Το κτίριο που βομβαρδίστηκε βρίσκεται κοντά στις πρεσβείες της Τουρκίας και της Γαλλίας. Η μεγαλύτερη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, η Κεντρική Διοίκηση (CENTCOM), βρίσκεται κοντά στη Ντόχα. Η Τουρκία διαθέτει επίσης στρατιωτική βάση στο Κατάρ, στο φυλάκιο Tarık bin Ziyad στην περιοχή El Rayyan. Επιπλέον, το Κατάρ, μαζί με την Αίγυπτο, μεσολαβεί στις συνομιλίες εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Την ώρα της επίθεσης, γίνονταν συνομιλίες για να πειστεί η Χαμάς να αποδεχθεί εκεχειρία. Στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων βρισκόταν το νέο αμερικανικό σχέδιο κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, το οποίο υποστηριζόταν από το Ισραήλ και η Χαμάς πίεζε να αποδεχτεί. Το μεσημέρι της Δευτέρας, όμως, ο Νετανιάχου έδωσε το «πράσινο φως» για αεροπορική επιχείρηση στη Ντόχα.

Το Ισραήλ πραγματοποίησε την επίθεση με περισσότερα από 10 μαχητικά αεροσκάφη, χρησιμοποιώντας πυρομαχικά μεγάλου βεληνεκούς. Οι εκρήξεις ακούστηκαν σε ολόκληρη την Ντόχα. Η επιχείρηση καταγράφηκε ως άλλη μία διεθνής παραβίαση, αφού πραγματοποιήθηκε σε έδαφος κυρίαρχου κράτους και είχε ως στόχο την ηγεσία της Χαμάς.

Μεταξύ των στόχων ήταν οι αξιωματούχοι Χαλίλ αλ-Χάγια και Ζάχερ Τζαμπαρίν, που είναι υπεύθυνοι για τις διεθνείς σχέσεις της Χαμάς και για τη συγκέντρωση οικονομικών πόρων, χωρίς να συμμετέχουν άμεσα σε πολεμικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τη Χαμάς, οι δύο ηγέτες επέζησαν, όμως πέντε κατώτερα μέλη της οργάνωσης σκοτώθηκαν. Το Ισραήλ δεν έχει ακόμη σχολιάσει τα αποτελέσματα της επίθεσης.

Μετά την επίθεση, το Κατάρ ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από τη διαμεσολάβηση με το Ισραήλ. Το Ισραήλ σήμερα είναι ένα κράτος που δεν μπορεί να ελέγξει τον Νετανιάχου, ο οποίος προωθεί μία επιθετική, ρατσιστική και θρησκευτική ατζέντα. Η συγκεκριμένη επιχείρηση έδειξε ότι το Ισραήλ δίνει ελάχιστη σημασία σε «κόκκινες γραμμές» ή στις πιθανές διπλωματικές συνέπειες.  Ο Νετανιάχου, σε δήλωσή του το βράδυ της Τρίτης, υπογράμμισε: «Οι ημέρες που οι τρομοκρατικοί ηγέτες απολάμβαναν ασυλία παντού, τελείωσαν».

Σύμφωνα δε με τη Wall Street Journal, οι μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας και της Αιγύπτου είχαν ενημερώσει εβδομάδες νωρίτερα στελέχη της Χαμάς για την πιθανότητα μιας τέτοιας επίθεσης. Αμερικανικά μέσα ανέφεραν ότι τόσο η Άγκυρα όσο και το Κάιρο είχαν καλέσει τη Χαμάς να ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας της.

Τα “κροκοδείλια δάκρυα” του Τραμπ 

Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν ρόλο στην επίθεση: «Το Ισραήλ ξεκίνησε, το Ισραήλ εκτέλεσε και αναλαμβάνει όλη την ευθύνη». Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που αποτελεί τη μοναδική εγγύηση για την επιθετικότητα του Ισραήλ, «δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένος» με την επίθεση. Τηλεφώνησε στον Σεΐχη του Κατάρ για να εκφράσει τη λύπη του, δηλώνοντας ότι δεν συμμετείχε στην επίθεση.

Η Τουρκία αντέδρασε έντονα στην επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ. Ο Πρόεδρος Ερντογάν καταδίκασε την επίθεση του Ισραήλ κατά της αντιπροσωπείας διαπραγματεύσεων της Χαμάς στο Κατάρ και, μιλώντας τηλεφωνικά με τον Σεΐχη του Κατάρ, τόνισε ότι η Τουρκία στέκεται στο πλευρό του Κατάρ.

Ταυτόχρονα, η Τουρκία εργαζόταν για να πείσει τη Χαμάς να δεχθεί εκεχειρία, αν και δεν ήταν η ίδια διαμεσολαβητής, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ. Το Ισραήλ από παλιά στόχευε τη σύνδεση της Τουρκίας με τη Χαμάς. Ο Νετανιάχου, που έχει επιτεθεί στο Ιράν και το Κατάρ, χρησιμοποιεί τη Συρία ως πεδίο δράσης και βομβαρδίζει την Υεμένη, θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο επίθεσης κατά της Τουρκίας;

Ο ισραηλινός χτύπος στο Κατάρ

Ο Μάικλ Ρούμπιν, ένας από τους πιο φανατικούς εκπροσώπους της ισραηλινής λομπίστικης ομάδας στις ΗΠΑ, που συχνά δεν εκτιμάται από κάποιους φιλοδυτικούς αντιπάλους του Ερντογάν στην Τουρκία, αμέσως μετά την επίθεση, στο National Security Journal δημοσίευσε άρθρο με τίτλο: “Το Ισραήλ μόλις χτύπησε τη Χαμάς στο Κατάρ: [Η Τουρκία μπορεί να είναι η επόμενη]”.

Ο Ρούμπιν ισχυρίζεται ότι αν το Ισραήλ επιτεθεί στην Τουρκία, το άρθρο 5 της ΝΑΤΟ δεν θα ενεργοποιηθεί και η Τουρκία δεν θα λάβει βοήθεια. Ακόμη κι αν υπάρχει προσωπική σχέση μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν, σύμφωνα με τον Ρούμπιν, «το ΝΑΤΟ δεν θα τους σώσει».

Η τουρκική ηγεσία ανησυχεί για τις προκλητικές κινήσεις του Ισραήλ, ειδικά στη Συρία, που θα μπορούσαν να κλιμακώσουν σε σύγκρουση. Οι δυτικοί διπλωμάτες στην Άγκυρα θεωρούν την επίθεση στην Τουρκία «απίθανη», αλλά σημειώνουν ότι αντίστοιχα θεωρούσαν αδιανόητη την εισβολή του Ιράν ή της Ρωσίας σε άλλα κράτη. Η Τουρκία επιταχύνει τα αμυντικά της προγράμματα, από το «Steel Dome» έως τα UAV, για να προετοιμαστεί απέναντι σε πιθανή «τρελή» επίθεση του Ισραήλ, ειδικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ μετά ενδεχόμενη επίθεση στο Ιράν.

Προσοχή στη Συρία

Η στήριξη του Ισραήλ στην εξέγερση των Δρούζων και οι κινήσεις του προς την ανάκληση συμφωνιών με τον Mαζλούμ Αμπντί και τον προσωρινό Πρόεδρο Σαράα δείχνουν την προτεραιότητα των ΗΠΑ στο Ισραήλ στην περιοχή. Το Ισραήλ δεν θέλει η Τουρκία να αυξήσει την επιρροή της στη Συρία, καθώς αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει και τις προσπάθειες επίλυσης του κουρδικού ζητήματος στην Τουρκία.

Η «ζώνη χωρίς συγκρούσεις» που συμφωνήθηκε μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ μέσω μεσολάβησης του Αζερμπαϊτζάν, με την υποστήριξη του Τραμπ, μπορεί σύντομα να χάσει τη σημασία της, αφού το Ισραήλ απολαμβάνει ακόμη την υποστήριξη των ΗΠΑ. Η επίθεση στο Κατάρ είναι η τελευταία απόδειξη αυτής της δυναμικής. Το γεγονός ότι το Κατάρ φιλοξενεί Χαμάς και Αδελφούς Μουσουλμάνους, ενώ η Αίγυπτος τους θεωρεί εχθρούς, δεν αποτελεί εγγύηση ασφαλείας για κανέναν. Το Ισραήλ πλέον δεν χρειάζεται να αιτιολογεί τις ενέργειές του. Όλες αυτές οι εξελίξεις ανεβάζουν τον δείκτη απειλής στην ασφάλεια της Τουρκίας, τόσο βόρεια όσο και νότια.

Σημείωση: (*) Το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ ορίζει ότι επίθεση σε ένα κράτος-μέλος θεωρείται επίθεση σε όλα τα μέλη. Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία θα έπρεπε να λάβει υπόψη και το περιστατικό της νύχτας 9-10 Σεπτεμβρίου, όταν η Πολωνία κατέρριψε ρωσικό UAV που παραβίασε τον εναέριο χώρο της, κάτι που συνιστά επικίνδυνη κατάσταση για το ΝΑΤΟ και την Τουρκία.