Τί αποφάσισε η Διάσκεψη για το Ουκρανικό

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα, μαζί με πολλές άλλες χώρες, θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία για να υπερασπιστεί τον εαυτό της, προκειμένου να φτάσουμε στο σημείο να έχουμε μια αξιόπιστη διαπραγμάτευση, που θα καταλήξει σε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», ανέφερε στη συνέχεια ο πρωθυπουργός, ο οποίος σημείωσε παράλληλα ότι «η Ρωσία έκανε ό,τι μπορούσε για να αποτρέψει αυτή τη Διάσκεψη».

«Είμαστε όλοι εδώ για να δηλώσουμε την προσήλωσή μας σε μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες. Για να επιβεβαιώσουμε την υπεροχή του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Για να στείλουμε ένα πολύ σαφές μήνυμα ότι η κυριαρχία πρέπει να γίνεται σεβαστή, ότι τα σύνορα δεν μπορούν να αλλάζουν με τη βία, ότι οι διεθνείς κανόνες πρέπει να τηρούνται, ότι οι χώρες και οι λαοί έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν το δικό τους σύστημα διακυβέρνησης και να καθορίζουν τη δική τους μοίρα και το δικό τους μέλλον, ότι η πυρηνική ασφάλεια δεν μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο, ότι τα τρόφιμα δεν μπορεί να εργαλειοποιούνται», ανέφερε επίσης ο Κ. Μητσοτάκης, καταλήγοντας ως εξής:

»Τέλος, επιτρέψτε μου να τονίσω τη σημασία της συμμόρφωσης με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και στη Γάζα, στο Σουδάν. Πρέπει, πάνω απ’ όλα, να δώσουμε προτεραιότητα στην προστασία του άμαχου πληθυσμού, να διασφαλίσουμε την ασφαλή επιστροφή των παιδιών που απομακρύνθηκαν από τη χώρα τους παράνομα ή μεταφέρθηκαν με τη βία, καθώς και την απελευθέρωση των πολιτών που κρατούνται παράνομα και την περαιτέρω ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου. Και πάλι, συγχαρητήρια για την πραγματοποίηση αυτής της Διάσκεψης για την Ειρήνη».

Σημειώνεται ότι, στο περιθώριο της διήμερης συμμετοχής του στις εργασίες της Διάσκεψης στην Ελβετία, ο πρωθυπουργός είχε συναντήσεις με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola, την Πρόεδρο της Μολδαβίας Maia Sandu, τον Πρόεδρο της Δομινικανής Δημοκρατίας Luis Abinader και τον πρωθυπουργό της Ανδόρρας Xavier Espot Zamora.

Τί αποφάσισαν οι χώρες

Η τεράστια πλειονότητα των χωρών που συμμετείχαν στην πρώτη σύνοδο κορυφής για την ειρήνη στην Ουκρανία επανέλαβαν την υποστήριξή τους στην ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα πως η Ρωσία πρέπει να συμμετάσχει στις συζητήσεις προκειμένου να επιτευχθεί μια “βιώσιμη και δίκαιη ειρήνη”.

Δύο και πλέον χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή, η πολύ μεγάλη πλειονότητα των περίπου εκατό συμμετεχόντων που είχαν συγκεντρωθεί από χθες, Σάββατο, στο ορεινό θέρετρο Μπούργκενστοκ στην Ελβετία, κατέληξαν σε συμφωνία για ένα τελικό ανακοινωθέν που περιγράφει τη διαδρομή προκειμένου να τεθεί τέλος στη μεγαλύτερη σύγκρουση σε ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όμως το θέμα του “πώς και πότε θα εμπλακεί η Ρωσία” παραμένει ανοικτό, παραδέχθηκε η πρόεδρος της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και οικοδέσποινα της συνόδου κορυφής, Βιόλα Άμχερντ. Σύμφωνα με καταμέτρηση που μεταδόθηκε σε επίσημη οθόνη στο κέντρο Τύπου, περίπου 80 χώρες υποστηρίζουν την τελική διακήρυξη. Η Βραζιλία, η Ινδία, η Σαουδική Αραβία, κυρίως, δεν είχαν υπογράψει τη διακήρυξη στις αρχές του απογεύματος.

Το κείμενο επαναβεβαιώνει “τις αρχές της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών, περιλαμβανομένης της Ουκρανίας”. Καταγγέλλει τη “στρατιωτικοποίηση της επισιτιστικής ασφάλειας” και καλεί για επιστροφή των παιδιών από την Ουκρανία που μεταφέρθηκαν με τη βία στη Ρωσία.

Καλεί επίσης “σε εμπλοκή όλων των πλευρών” της σύγκρουσης προκειμένου να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, καθώς η Ρωσία και η Κίνα σνόμπαραν τη σύνοδο κορυφής.

Τα κύρια σημεία του ανακοινωθέντος

Ένας ρωσικός πόλεμος

Η Ρωσία θεωρείται υπεύθυνη ότι άρχισε αυτό τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας το Φεβρουάριο 2022 και το τελικό έγγραφο της συνόδου κορυφής αναφέρεται στις καταστροφικές συνέπειες της σύγκρουσης και καλεί για τη «συνολική» διευθέτησή της.

«Ο πόλεμος της Ρωσικής Ομοσπονδίας εναντίον της Ουκρανίας, που βρίσκεται σε εξέλιξη, συνεχίζει να προκαλεί βάσανα στους ανθρώπους και καταστροφές σε μεγάλη κλίμακα, ενώ δημιουργεί επίσης κινδύνους και κρίσεις με παγκόσμιο αντίκτυπο», αναφέρεται στο ανακοινωθέν.

Εδαφική ακεραιότητα

Οι υπογράφουσες χώρες δηλώνουν ότι «επαναλαμβάνουν την υποστήριξή τους στις αρχές της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών, περιλαμβανομένης της Ουκρανίας, μέσα στα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορά τους». Η Ρωσία ελέγχει αυτή τη στιγμή σχεδόν 20% του ουκρανικού εδάφους, περιλαμβανομένης της Κριμαίας την οποία προσάρτησε το 2014.

Παιδιά και αιχμάλωτοι

Το έγγραφο περιλαμβάνει επίσης έκκληση για πλήρη ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου και για την επιστροφή στην Ουκρανία χιλιάδων παιδιών που μεταφέρθηκαν στη Ρωσία και τα εδάφη που αυτή ελέγχει.

Το Κίεβο έχει κατηγορήσει τη Μόσχα ότι έχει απαγάγει σχεδόν 20.000 παιδιά από την αρχή της εισβολής της. Το Κρεμλίνο υποστηρίζει ότι τα μετέφερε για να τα προστατεύσει. «Όλοι οι αιχμάλωτοι πολέμου πρέπει να απελευθερωθούν μέσω μιας πλήρους ανταλλαγής», αναφέρεται στο τελικό ανακοινωθέν.

«Όλα τα παιδιά της Ουκρανίας, που απελάθηκαν και μεταφέρθηκαν παρανόμως, και όλοι οι άλλοι ουκρανοί άμαχοι, που συνελήφθησαν παρανόμως, πρέπει να σταλούν πίσω στην Ουκρανία», προστίθεται.

Πυρηνική ασφάλεια

Η σύνοδος κορυφής ζητεί να τεθεί υπό τον «πλήρη και κυρίαρχο» έλεγχο της Ουκρανίας ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια, ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό ρωσικό έλεγχο.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει για τον κίνδυνο ενός μείζονος πυρηνικού ατυχήματος αφότου οι ρώσοι στρατιωτικοί κατέλαβαν αυτό το σταθμό στην αρχή του πολέμου.

«Οι ουκρανικοί πυρηνικοί σταθμοί και εγκαταστάσεις, περιλαμβανομένου του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, πρέπει να λειτουργούν με τρόπο ασφαλή υπό τον πλήρη έλεγχο της Ουκρανίας», αναφέρεται στο τελικό ανακοινωθέν. Οι υπογράφουσες χώρες εξέφρασαν επίσης την ανησυχία τους όσον αφορά το ενδεχόμενο προσφυγής στα πυρηνικά όπλα.

«Κάθε απειλή προσφυγής και κάθε προσφυγή στα πυρηνικά όπλα μέσα στο πλαίσιο του πολέμου που βρίσκεται σε εξέλιξη εναντίον της Ουκρανίας είναι απαράδεκτες», αναφέρεται στο κείμενο.

Επισιτιστική ασφάλεια

«Η επισιτιστική ασφάλεια δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να χρησιμοποιείται σαν όπλο. Τα ουκρανικά αγροτικά προϊόντα πρέπει να παραδίδονται ελεύθερα και με ασφάλεια στις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες», αναφέρεται στο έγγραφο. Η Ουκρανία είναι ένας από τους κύριους εξαγωγούς σιτηρών στον κόσμο, όμως η ρωσική εισβολή έχει εμποδίσει τις εξαγωγές της μέσω της Μαύρης Θάλασσας, η οποία έχει γίνει πολεμική ζώνη.

«Έχουν ουσιώδη σημασία η ελεύθερη εμπορική ναυσιπλοΐα, πλήρης και ασφαλής, όπως και η πρόσβαση στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας του Αζόφ», αναφέρεται. «Οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία μέσα στα λιμάνια και κατά τον πλου τους, καθώς και εναντίον πολιτικών λιμανιών και των υποδομών τους, είναι απαράδεκτες», προστίθεται επίσης στη διακήρυξη.

Να περιληφθεί η Ρωσία

Στο έγγραφο αναφέρεται επίσης πως μελλοντικές διαπραγματεύσεις για ένα ειρηνευτικό σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνουν τη Ρωσία. «Έχουμε την πεποίθηση ότι, για να φθάσουμε στην ειρήνη, χρειάζονται η συμμετοχή και ο διάλογος όλων των μερών», αναφέρουν οι υπογράφουσες χώρες. Οι συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής «αποφάσισαν να αναλάβουν στο μέλλον συγκεκριμένα διαβήματα στους προαναφερθέντες τομείς, με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των μερών».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ